Czy jeden mecz drugoligowej drużyny może stać się książkowym tematem? Przytłaczająca większość piłkarskich pojedynków na takie wyróżnienie nie zasługuje, ale spotkanie rozegrane pomiędzy gdańską Lechią a Juventusem stało się czymś więcej niż tylko sportowym wydarzeniem…
Książka „Lechia-Juventus. Więcej niż mecz” poza wspomnianym pojedynkiem opisuje szerokie tło tej pucharowej konkurencji, z realiami stanu wojennego, społecznym sprzeciwem wobec ograniczeń totalitarnego systemu, czy też działalnością zagadkowo zarysowanych postaci…
Lechia Gdańsk sensacyjnym zdobywcą Pucharu Polski
Zwycięstwo trzecioligowej (!) Lechii Gdańsk w rozgrywkach Pucharu Polski (edycja 1982/1983) stało się szeroko komentowaną i nie przez wszystkich przychylnie przyjętą sensacją. Pojawiły się nawet dziennikarskie sugestie odnośnie wycofania Lechii z międzynarodowych rozgrywek… Niespodziewany triumf oznaczał występ gdańskiego zespołu w europejskich rozgrywkach Pucharu Zdobywców Pucharu. Losowanie skojarzyło biało-zielonych z ekipą Juventusu, która z kilkoma mistrzami świata w składzie uchodziła za jeden z najsilniejszych zespołów w Europie!
W pierwszym meczu Lechia przegrała aż 0:7, ale mimo wysokiej porażki była przez włoską prasę chwalona za odważną i kulturalną grę. Gdański rewanż (28 wrzesień 1983) od samego początku jawił się wydarzeniem o znaczeniu wykraczającym poza ramy zwykłego piłkarskiego meczu.
Pękający w szwach stadion stał się areną opozycyjnej manifestacji, do czego z pewnością przyczyniła się obecność Lecha Wałęsy, wprowadzonego w przerwie meczu na stadionowe trybuny. W telewizyjnej transmisji tego już nie pokazano, przekaz zastąpiła plansza z informacją o usterkach…
W takich właśnie realiach rozgrywano mecz rewanżowy, po więcej niż przyzwoitej grze Lechia przegrała z utytułowanym rywalem 2:3.
Kibice przeciwko komunie
Książka składa się z dwóch części. W pierwszej (Największe sportowe wydarzenie XX wieku na Pomorzu, autor Mariusz Kordek) opis przygotowań do dwumeczu, włoskiego rekonesansu czy też papieskiej audiencji. Intrygująco przedstawiono postać Johny Rivera, który mimo niezbyt ciekawej reputacji zajął się organizacyjną obsługą gdańszczan we Włoszech.
Warto też wczytać się temat przygotowań do meczu rewanżowego, zwłaszcza wielką mobilizację lokalnych przedsiębiorstw budowalnych, którym rzeczywiście zależało na doprowadzeniu starego stadionu do jako takiego stanu. Opisany wątek dystrybucji biletów świetnie oddaje kombinatorską specyfikę tamtych czasów… W tej części również wspomnienia piłkarzy, działaczy i trenerów…
W części drugiej (Wokół meczu Lechia-Juventus. Polityka, służby, sport, autor Karol Nawrocki) szeroko i ciekawie zarysowane tło tego spotkania. Autor opisuje specyfikę środowiska gdańskich kibiców i ich niechęć do oficjalnego systemu. Następnie przybliża traumę stanu wojennego, który zniweczył nadzieje na przebudowę ustroju, oznaczał też prześladowania tysięcy czynnych przeciwników systemu.
Cały rozdział dotyczy działalności Nikodema Skotarczaka, który szerzej znany jako „Nikoś” stał się jednym z najważniejszych bossów polskiego półświatka.
Zdania : „W skład gangu samochodowego wchodzili m.in. wysocy rangą oficerowie milicji, dyrektorzy i prezesi klubów sportowych, oficerowie Wojsk Ochrony Pogranicza oraz liczni sportowcy…” i następne: „Klientami „Nikosia” byli m.in. wysocy rangą oficerowie organów bezpieczeństwa PRL, przedsiębiorcy prywatni, hierarchowie kościelni…” skłaniają do pewnej refleksji, bo czy aż tak wiele od tamtych czasów się zmieniło?
W kolejnym rozdziale zarys sylwetki Janusza Strzeleckiego, który jako wspomniany wyżej Johny River organizacyjnie obsługiwał pobyt gdańszczan na włoskiej ziemi, był też osobą o niejasnych powiązaniach i jeszcze bardziej podejrzanych intencjach…
Zobacz też – Jak prawidłowo czyścić klimatyzację: Przewodnik po wyborze i stosowaniu płynów do czyszczenia systemu
Do tego charakterystyki działaczy i wyłania się niezwykły splot rozbieżnych dążeń i oczekiwań na tle wyjątkowo trudnej sytuacji społecznej. Zamykający rozdział opisuje wprowadzenie Lecha Wałęsy na trybuny meczu rewanżowego i związaną z tym erupcję kibicowskich emocji.
Kilka dni później Lech Wałęsa otrzymał Pokojową Nagrodę Nobla, ideologiczne ramy systemu coraz bardziej próchniały… Opisywany mecz stał się jednym z wątków tej kluczowej dla Polski zmiany…
Lechia-Juventus. Więcej niż mecz. Spis treści
ks. dr Jarosław Wąsowicz SDB
Najważniejszy mecz w historii gdańskiej Lechii
Mariusz Kordek
NAJWIĘKSZE SPORTOWE WYDARZENIE XX WIEKU NA POMORZU
Wstęp
Puchar Polski
Losowanie
Juventus Turyn
Transfery Lechii
Balaton
Starogard Gdański
Superpuchar Polski
Rekonesans Lechii we Włoszech
Juventus-Lechia, pierwszy mecz
Stadion i bilety
Lechia-Juventus, mecz rewanżowy
Zakończenie
Karol Nawrocki, IPN Gdańsk
WOKÓŁ DWUMECZU LECHIA-JUVENTUS. POLITYKA, SŁUŻBY, SPORT
Wstęp
Kibice Lechii przed meczem z Juventusem
Polityczne tło meczu Lechia-Juventus
Puchar Polski z „Nikosiem” w tle
Lechia w Turynie
Więcej niż mecz
Posłowie
Indeks nazwisk
INFORMACJE
Lechia-Juventus. Więcej niż mecz
Autorzy: Mariusz Kordek, Karol Nawrocki
Wydawnictwo Bernardinum
Pelplin 2014
Stron: 224
ISBN 978-83-7823-475-3
