Miasto Gdańsk od dłuższego już czasu przyciąga turystów z Polski i wielu innych, nawet najbardziej odległych, zakątków świata. Decyduje o tym między innymi dostępność rozwiniętej bazy noclegowej i działanie nowoczesnego portu lotniczego. Do tego magnetyczne przyciąganie ze strony zabytków, fascynującej historii i przyrodniczej oprawy.
Miasto ze swoim niewątpliwym „genius loci” jest więc jedną z najpopularniejszych destynacji turystycznych w Polsce.
Co zobaczyć w Gdańsku – poradnik kilkudniowego turysty
Jeźdźmy do Gdańska, tam jest fajnie, nasi znajomi tam byli! Takie hasła są dobre na pierwszą zachętę, jednak nie zapewnią właściwego wykorzystania turystycznego pobytu. Niestety wielu turystów przyjeżdża do Gdańska bez jakiegokolwiek pomysłu na wykorzystanie czasu i dopiero na miejscu podejmowane są gorączkowe próby uratowania kilkudniowego wypadu.
Co zatem zobaczyć w nadmotławskim mieście? Jak do maksimum wykorzystać kilka dni pobytu? Poniżej przedstawiamy dziesięć najważniejszych gdańskich miejsc i atrakcji turystycznych, bez odwiedzin których pobyt w tym mieście nie będzie merytorycznie pełny i kompletny.
Główne Miasto w Gdańsku
Notorycznie mylone ze Starym Miastem, które też w Gdańsku oczywiście można zobaczyć, ale w nieco innej lokalizacji. Mylą się wszyscy: mieszkańcy Gdańska, piszący o mieście dziennikarze, a nawet gdańscy urzędnicy. Główne Miasto otrzymało prawa miejskie za panowania Zakonu Krzyżackiego i od tej pory rozwijało się jako kupiecko-portowa dzielnica Gdańska.
Fontanna Neptuna powstała w I połowie XVII wieku. Od wielu stuleci stanowi najbardziej rozpoznawalny symbol Gdańska.
Do dzisiaj zachował się pamiętający czasy średniowiecza układ urbanistyczny i to właśnie na obszarze Głównego Miasta zobaczyć można najbardziej rozpoznawalne gdańskie zabytki; Fontannę Neptuna, kościół Mariacki, Dwór Artusa, Ratusz Głównego Miasta, wyjątkowo klimatyczną ulicę Mariacką i wiele innych nastrojowych miejsc i zaułków.
Warto też podkreślić – Główne Miasto zostało niemal doszczętnie zniszczone pod koniec II wojny światowej. Jego późniejsza odbudowa stała się jednym z najwybitniejszych osiągnięć konserwatorskich na świecie. Spacerując uliczkami Głównego Miasta można poczuć stulecia dawnej historii. Turystyczna dzielnica zapewnia też dostęp do wielu innych wrażeń i atrakcji.
Westerplatte – symbol wybuchu II wojny światowej
Podkreślamy – symbol, a nie początek. Gdzie dokładnie rozpoczęła się II wojna światowa – tego nie sposób jednoznacznie określić, zresztą takie rozważania są jałowe i odciągają uwagę od zasadniczego znaczenia tych dramatycznych wydarzeń.
Westerplatte przeszło do historii jako symbol polskiego oporu, trwania rozszarpywanej Rzeczypospolitej na ziemi gdańskiej i nad bałtyckim wybrzeżem. Rozkazy zakładały 12-godzinną obronę, jednak polscy żołnierze stawiali opór przez prawie 7 dni.
W tym czasie obrońcy odparli trzy szturmy, doświadczyli ciężkiego ostrzału i powietrznego bombardowania, stawili też czoła próbom podpalenia…
Westerplatte z monumentalnym Pomnikiem Obrońców Wybrzeża.
W trakcie zwiedzania Westerplatte zobaczyć można nową aranżację cmentarza obrońców, Wartownię nr 1, ruiny budynku koszarowego i stanowiska ciekawej wystawy „Kurort-Bastion-Symbol”. Podsumowaniem historycznej wycieczki jest podejście pod monumentalny Pomnik Obrońców Wybrzeża. Wyprawę na Westerplatte warto połączyć z rejsem przez obszary portowo-stoczniowe, opis tej atrakcji nieco niżej.
Stocznia Gdańska – kolebka „Solidarności”
Historia budownictwa okrętowego nad tym fragmentem Martwej Wisły sięga połowy XIX stulecia. Najpierw nad brzegiem rzeki wyrosła prowizoryczna zabudowa Królewskiego Zakładu Budowy Korwet, przekształconego później w Stocznię Królewską i następnie w Stocznię Cesarską. Po II wojnie światowej zakład został połączony z położoną nieco dalej Stocznią Schichaua. Tak powstała Stocznia Gdańska, która w latach 60-tych ubiegłego stulecia zatrudniała ok. 18 tys. osób i pod względem produkcji uchodziła za 5-tą stocznię świata! Warto jednak dodać – ok. 80% zleceń wykonywano na zamówienie Związku Radzieckiego i ujmując temat z szerszej perspektywy – taka produkcja nie była opłacalna.
Plac Solidarności z Pomnikiem Poległych Stoczniowców. W tle nowoczesna bryła Europejskiego Centrum Solidarności. Po stronie prawej – historyczna Brama nr 2.
Stocznia Gdańska przeszła też do historii jako przestrzeń antytotalitarnego sprzeciwu. Protesty z grudnia 1970 roku rozlały się na całe Wybrzeże i z polecenia ówczesnych władz zostały brutalnie spacyfikowane, według oficjalnych danych życie straciły wtedy 44 osoby, ale prawdopodobnie śmiertelnych ofiar było znacznie więcej.
Zobacz też – Zalety wynajmu busów w Gdańsku na wyjazdy grupowe i imprezy okolicznościowe
Dziesięć lat później stoczniowcy nie popełnili grudniowych błędów i nie dopuścili do niekontrolowanej eskalacji protestu na miejskich ulicach. Prowadzona na terenie zakładu akcja strajkowa objęła setki fabryk z obszaru całej Polski i siłowa pacyfikacja protestujących robotników nie była możliwa. Podpisane wtedy Porozumienia Sierpniowe umożliwiły powołanie „Solidarności” – pierwszego w powojennej Europie Wschodniej niezależnego związku zawodowego. W dalszej perspektywie – wydarzenia z obszaru Stoczni Gdańskiej przyniosły zmiany o światowym zasięgu oddziaływania.
Warto więc zapuścić się w stoczniowe uliczki i zaułki, których pomimo znaczących zmian przetrwało całkiem sporo. Miejsca ważne z punktu widzenia stoczni i historii łączy tak zwany Szlak Stoczni Cesarskiej. O roli odegranej przez stoczniowy zakład przypomina Plac Solidarności z Pomnikiem Poległych Stoczniowców oraz stoczniowa Bramą nr 2. Warto zwiedzić wnętrze Budynku Sali BHP, a wiedzę o tych wydarzeniach poszerzyć można na prywatnej wystawie Morskiej Fundacji Historycznej oraz w nowoczesnym wnętrzu Europejskiego Centrum Solidarności.
Oliwa – na cysterskim szlaku
Oliwa należy administracyjnie do Gdańska od niespełna stu lat, przez wiele stuleci okolica funkcjonowała jako cysterska wieś klasztorna.
„Ora et labora” – „Módl się i pracuj” – takim benedyktyńskim hasłem posługiwali się również cysterscy bracia. I rzeczywiście nadali tej mądrej sentencji głęboki sens i znaczenie, bo właśnie cystersom Oliwa zawdzięczała swój rozkwit i znaczenie.
Pałac Opatów Oliwskich.
Działalność oliwskich cystersów ustała w I połowie XIX wieku, do naszych czasów zachowało się sporo zabytków przypominających o pracowitych braciach. Przede wszystkim Katedra Oliwska, w której usłyszeć można jeden z najsłynniejszych instrumentów organowych świata oraz zobaczyć wysokiej klasy zabytki sakralnej sztuki. W XIII stuleciu w tym kościele pochowani zostali książęta z lokalnej dynastii, dlatego świątynia określana jest mianem „Kaszubskiego Wawelu” lub „Wawelu Północy”. Do kościoła katedralnego przylega Park Oliwski, uznawany za najładniejsze założenie parkowe na terenie Gdańska. To również zabytek cysterskiej przeszłości Oliwy. Na terenie parku zobaczyć można zróżnicowane stylistycznie części francuską, angielsko-chińską i japońską, warto też wejść do nowoczesnej palmiarni.
Oliwskich atrakcji nie koniec, cały dzień można spędzić w tutejszym ZOO, uznawanym za najładniej położony ogród zoologiczny w Polsce.
Miłośnikom nowoczesności może się spodobać wjazd na taras widokowy w biurowcu Olivia Star. Przestrzeń udostępniona na przedostatnim piętrze stanowi najwyżej położony punkt widokowy w Gdańsku. Widoki trójmiejskiej aglomeracji podkreślonej szeroko rozlaną Zatoką Gdańską są rzeczywiście wspaniałe!
Muzeum II Wojny Światowej
Placówka działa od marca 2017 roku i od tego czasu stanowi jedno z najchętniej odwiedzanych muzeów w Polsce. Zatem znaczący i potrzebny sukces frekwencyjny, bo rozumienie dramatu II wojny światowej, przyczyn jej wybuchu i związanych z wojną skutków – stanowczo zbyt często szwankuje i nadal wymaga cierpliwej i konsekwentnej edukacji.
Na wystawie w Muzeum II Wojny Światowej zobaczyć można ok. 3 tys. eksponatów.
Muzealna wystawa stała działa na poziomie -3 i stanowi emocjonalną opowieść na temat przyczyn, przebiegu i wielowątkowo ujętych tragedii wpisanych w ten najstraszliwszy konflikt w dziejach świata. Na zwiedzanie muzeum należy przeznaczyć minimum kilka godzin.
Poniżej wskazówki praktyczne dotyczące zwiedzania tej placówki muzealnej.
Zobacz więcej – Zwiedzanie Muzeum II Wojny Światowej – co warto wiedzieć?
Warto zapomnieć o typowym dla współczesnego życia pędzie i pośpiechu, do zwiedzania wystawy zdecydowanie bardziej pasuje nastrój refleksji i zadumy. W muzealnej placówce odbywają się też ciekawe wystawy czasowe oraz działa sala kinowa z interesującym repertuarem filmowym.
Kościół Mariacki – największa ceglana świątynia na świecie
Budowa tej świątyni rozpoczęła się wiosną 1343 roku i trwała z przerwami kolejnych 159 lat! Tak powstała największa ceglana świątynia na świecie, której monumentalne wnętrze może pomieścić ponad 20 tysięcy osób.
Kościół Mariacki został poważnie zniszczony pod koniec II wojny światowej, mimo tej wojennej destrukcji jego wnętrze stanowi prawdziwe muzeum sakralnej sztuki. Do najcenniejszych zabytków opisywanej świątyni należą: gotycka Pieta z początku XV stulecia, Piękna Madonna uznawana za najcenniejszą rzeźbę średniowieczną w Polsce, ponadnaturalnych rozmiarów Grupa Ukrzyżowania czy też późnogotycki ołtarz główny z prezentacją sceny koronacji Najświętszej Maryi Panny. Absolutnym unikatem jest Zegar Astronomiczny z końca XV stulecia, który po powojennej odbudowie wznowił działanie po przeszło czterystu latach bezczynnego przestoju!
Kościół Mariacki – największa ceglana świątynia świata!
Wnętrze kościoła przez prawie pięć stuleci zdobił obraz „Sąd Ostateczny„, którego dynamiczną symbolikę podziwiać obecnie można w Oddziale Sztuki Dawnej Muzeum Narodowego w Gdańsku. Kościół Mariacki jest tak zwaną bazyliką mniejszą, pełni też funkcję konkatedry, czyli drugiej co do ważności świątyni na archidiecezjalnym obszarze.
Zwiedzanie kościoła Mariackiego warto podsumować wspinaczką na szczyt kościelnej wieży. Po przejściu 409 schodów podziwiać można rozległą panoramę Trójmiasta na tle morskiego krajobrazu.
Kościół św. Brygidy – od „Solidarności” do bursztynowego ołtarza
Dzieje tej świątyni sięgają końca XIV wieku i są związane z postacią św. Brygidy – założycielki Zakonu Najświętszego Zbawiciela. Jej doczesne szczątki zresztą przez pewien czas w miejscu przyszłej świątyni spoczywały, wydarzenie na dobre zapadło w pamięci ówczesnych i przyszłych pokoleń gdańszczan.
Kościół św. Brygidy odegrał szczególną rolę w czasach antytotalitarnego sprzeciwu, gdy świątynia stała się duchowym centrum „Solidarności” i sanktuarium wpisanym w polskie starania o lepszą przyszłość. Wielka w tym zasługa ks. prałata Henryka Jankowskiego, który zasłynął z bezkompromisowej postawy, a po śmierci został w tym kościele pochowany.
Bursztynowy Ołtarz Ojczyzny w kościele św. Brygidy – największe bursztynowe dzieło sztuki na świecie!
Wystrój świątyni przypomina o roli odegranej przez kościół w latach 80-tych ubiegłego stulecia. Takim nawiązaniem jest Kaplica Solidarności z krzyżami – świadkami stoczniowych protestów oraz symbolicznym grobem bł. ks. Jerzego Popiełuszki. Odkryta niedawno podziemna krypta przypomina natomiast o początkach dziejów tej bardzo ciekawej świątyni.
I wreszcie bursztynowa sztuka – w kościele św. Brygidy od kilkunastu lat powstaje Bursztynowy Ołtarz Ojczyzny, który jest niezwykłym artystycznym wotum za odzyskany (i jakże często nierozumiany) dar wolności oraz pontyfikat papieża Jana Pawła II.
Wizytę w kościele św. Brygidy warto połączyć ze zwiedzaniem obszarów Stoczni Gdańskiej, wtedy wycieczka nabierze głębszej duchowo-historycznej formuły.
Narodowe Muzeum Morskie
Blisko siebie działa kilka oddziałów Narodowego Muzeum Morskiego, zatem zachęcamy do podróży przez meandry i fascynujące wątki morskiej historii.
Muzealny statek 'Sołdek” jest pierwszym pełnomorskim statkiem zbudowanym w Polsce po II wojnie światowej. Poczciwy parowiec powstał w Stoczni Gdańskiej i został nazwany nazwiskiem Stanisława Sołdka, uznanego wówczas za przodownika pracy. W muzealnych ładowniach zobaczyć można nowocześnie zaaranżowaną wystawę „Sołdek i jego czasy”, która wartko i interesująco opowiada o powojennych realiach budownictwa okrętowego i spektakularnym rozkwicie polskiego sektora stoczniowego.
Statek „Sołdek” – pierswszy pełnomorski statek zbudowany od podstaw w powojennej Polsce. Od przeszło czterdziestu lat zabytkowa jednostka należy do Narodowego Muzeum Morskiego.
W pobliżu muzealnego parowca znajdują się tak zwane Spichlerze – główna siedziba Narodowego Muzeum Morskiego. Prezentowane wystawy poruszają wiele ciekawych wątków morskiej tematyki: związki Polski z morzem, zwycięstwo polskiej floty w morskiej bitwie pod Oliwą, rozwój archeologii podwodnej i wiele innych.
Muzealne oddziały działają również po drugiej stronie rzeki, gdzie w Żurawiu i Ośrodku Kultury Morskiej można kontynuować fascynująca przygodę z morską tematyką.
Kilkuletni remont średniowiecznego Żurawia dobiega końca. W obiekcie przygotowywana jest nowa interaktywna wystawa stała. Obok Żurawia funkcjonuje nowoczesny Ośrodek Kultury Morskiej, którego interaktywne wystawy przyciągają uwagę najmłodszych turystów. Jedną z najbardziej obleganych atrakcji jest basen, w którym można zdalnie sterować statkami, zatem niejako zarządzać skomplikowanym ruchem portowym!
Opisane muzealne atrakcje zapewniają przygodę nawet na cały dzień nieśpiesznego zwiedzania, również w towarzystwie dzieci, które stanowią bardzo wymagającą grupę odbiorców.
Rejs przez akweny portowo-stoczniowe – Ahoj morska przygodo!
Ze względu na remont Długiego Pobrzeża statki wypływają ze zmienionej lokalizacji, zatem start z Rybackiego Pobrzeża w pobliżu zabytkowej Bramy Straganiarskiej.
Warto skusić się na rejs stylizowanym galeonem, bo formułę wyprawy poszerza obsługa przewodnicka, a w drodze powrotnej muzyka morska grana na żywo, goście chwalą też dostęp do baru z szeroką ofertą morskich trunków i specjałów…
Galeon Lew na wodach Motławy. Rejs przez obszary portowo-stoczniowe to jedna z najciekawszych gdańskich atrakcji turystycznych.
Trasa rejsu prowadzi przez gdańskie obszary portowo-stoczniowe. Z pokładu statku zobaczyć można potężne dźwigi żurawiowe, nabrzeża wibrujące portową dynamiką, przycumowane statki i potężne doki pływające Gdańskiej Stoczni Remontowej. W trakcie rejsu bez końca można chłonąć niezwykłe portowe kompozycje i wibracje.
Warto też przypomnieć – Gdańska Stocznia Remontowa uznawana jest za jedną z najlepszych tego typu stoczni w Europie, a port gdański jest jednym z najważniejszych ośrodków portowych w basenie Morza Bałtyckiego. Zatem wbrew utartym schematom i przekonaniom – dzieje się naprawdę sporo…
W trakcie rejsu można zejść z pokładu statku i zwiedzić teren Westerplatte – symbolu wybuchu II wojny światowej. Powrót kolejnym rejsem, zatem taka wycieczka może stać się propozycją dłuższego zwiedzania.
Muzeum Gdańska – wędrówka przez tajemnice gdańskiej historii
W ramach tej instytucji muzealnej działa aż dziewięć oddziałów, które opowiadają o różnych ciekawych wątkach gdańskiej historii.
W Ratuszu Głównego Miasta na zwiedzających czeka barwna opowieść o czasach patrycjuszowskiej świetności. W przepięknie wystrojonej Sali Czerwonej można na przykład przekonać się o wartościach i ideałach, którymi (przynajmniej w teorii) kierowali się miejscy rajcy i burmistrzowie.
W Muzeum Gdańska zobaczyć można największą bryłę bursztynu na świecie! Wyjątkowy eksponat został wpisany do Księgi Rekordów Guinnessa.
W Dworze Artusa zdumiewa największy renesansowy piec w Europie, a wypełnione dziełami sztuki wnętrze stanowi kompozycję unikatową i to w światowej skali.
Wielką popularnością frekwencyjną cieszy się Muzeum Bursztynu, w którym zobaczyć między innymi można największą bryłę bursztynu na świecie, unikatowe inkluzje czy też bursztynową gitarę. Warto też odwiedzić Dom Uphagena i przekonać się o stylu życia bogatych patrycjuszy gdańskich u schyłku XVIII stulecia.
W ramach Muzeum Gdańska działają też inne ciekawe i warte odwiedzin oddziały: Kuźnia Wodna w Oliwie, Muzeum Nauki Gdańskiej w wieży i na poddaszu kościoła św. Katarzyny, Wartownia nr 1 na Westerplatte, Muzeum Poczty Polskiej i Twierdza Wisłoujście. W tej ostatniej wymienionej placówce dobiega końca remont, po którego zakończeniu twierdza będzie jednym z najciekawszych obiektów muzealnych w Polsce!
Atrakcje turystyczne w Gdańsku – to jeszcze nie koniec
Gdańsk oferuje znacznie więcej turystycznych możliwości i atrakcji, tak naprawdę odkrycie wszystkich bogactw i możliwości mogłoby zająć kilka tygodni zwiedzania.
Co jeszcze zobaczyć w Gdańsku? Z pewnością ciekawym pomysłem może być rejs statkiem do Sobieszewa, w tej peryferyjnie położonej dzielnicy Gdańska na turystów czekają szerokie i zdecydowanie mniej zatłoczone plaże, na tym wsypowym obszarze znajdują się też dwa ciekawe rezerwaty przyrody.
A może spacer nadmorską promenadą, którą z Nowego Portu można dojść aż do doskonale kojarzonego Sopotu? Przy tej malowniczej trasie zobaczyć można Falochron Zachodni, historyczne parki w Brzeźnie i Jelitkowie, a z brzeźnieńskiego molo podziwiać piękno nadmorskiego krajobrazu.
Najmłodszym zwiedzającym z pewnością spodoba się Hevelianum – edukacyjna placówka z ciekawymi wystawami interaktywnymi. Odkrywanie naukowych zagadek i tajemnic można wtedy połączyć z przejściem przez przestrzeń tak zwanej Góry Gradowej. W tym wypiętrzonym fragmencie Gdańska znajdują się zabytkowe obiekty forteczne z XIX wieku, a z kilku miejsc zobaczyć można panoramiczne ujęcia położonego nad Wisłą i Motławą miasta.
Możliwości zatem nie brakuje, przy odrobinie czasu poświęconego na planowanie, do tego otwartości i zaangażowaniu – wycieczka do Gdańska może stać się fascynującą podróżą przez piękno przyrody i meandry jakże ciekawej historii.
