W Nadbałtyckim Centrum Kultury rozpoczyna się nowy cykl wykładów prof. Andrzeja Januszajtisa! Znakomity znawca dziejów Gdańska na kolejnych spotkaniach omawiać będzie rezydencje bogatych patrycjuszy gdańskich.
Pomimo upływu czasu i wielu dziejowych zawirowań – zabytków patrycjuszowskiej przeszłości Gdańska zachowało się całkiem sporo.
Wybitny dorobek prof. Andrzeja Januszajtisa
Profesor Andrzej Januszajtis przez wiele lat był pracownikiem naukowym Politechniki Gdańskiej.
Pracę na Wydziale Fizyki Technicznej i Matematyki Stosowanej łączył z pasją do Gdańska – wielkim zainteresowaniem dziejami nadmotławskiego miasta i zabytkami jego przeszłości.
Stąd wiele publikacji popularyzujących bardziej i mniej znane wątki gdańskiej historii.
Na tym nie koniec. Prof. Andrzej Januszajtis angażował się w przywracanie do życia zabytków wydawałoby się bezpowrotnie utraconych i niemożliwych do odbudowy. Takim tematem była na przykład odbudowa słynnego Zegara Astronomicznego z kościoła Mariackiego, a kolejnym prace przy carillonie z wieży kościoła św. Katarzyny.
Wykłady prof. Andrzeja Januszajtisa odbywają się w w Ratuszu Staromiejskim, każdy z nich stanowi fascynującą wędrówkę po zakamarkach gdańskiej historii.
Rezydencja Ferberów w Lipcach – wykład prof. Andrzeja Januszajtisa
W pierwszym odcinku wykładów nowego cyklu – „Rezydencje Gdańszczan” zapoznamy się z rezydencją Ferberów w Lipcach. Konstantyn Ferber nabył wspomniany dwór w 1550 r. Dwór to nie byle jaki ponieważ w 1677 r. nocował w nim król Jan III Sobieski z Marysieńką.
Podczas wykładu zostanie przedstawiona barwna postać, jaką był burgrabia królewski w Gdańsku Konstantyn Ferber. Dowiemy się o jego licznych nieruchomościach. Oprócz dworku w Lipcach był właścicielem gospody „Pod Trzema Świńskimi Głowami”, znajdującej się po drugiej stronie Kanału Raduni. Burgrabia założył wieś Konstantynopol (dziś „Niegowo”) nad Czarną Łachą, oraz był właścicielem najstarszego, żuławskiego domu podcieniowego z 1600 roku, zwanym „Lwim Dworem”.
Dwory gdańskich patrycjuszy
Wspomniany Konstantynopol był jednym z największych założeń dworskich w podgdańskiej wtedy okolicy. Bogaci patrycjusze na rozwój takich posiadłości faktycznie nie skąpili środków i czasu, W ten sposób pokazywali swoją pozycję i społeczne znaczenie. W wiejskich plenerach odnajdywali też wytchnienie od miejskich zgiełków i hałasów, położone w oddaleniu posiadłości stanowiły bezpieczną oazą podczas szalejących w mieście epidemii.
Z tych wspaniałych niegdyś posiadłości zachowało się całkiem sporo zabytkowych obiektów. Co prawda zachowany Dwór Ferberów niewiele mówi o dawnej świetności okolicy, ale położony niedaleko Dwór Oruński z pięknym parkowym otoczeniem ciekawie nawiązuje do najlepszych czasów patrycjuszowskiego Gdańska.
Podobnie jak Dwór w Królewskiej Dolinie – kiedyś własność wyjątkowo obrotnego i zaradnego kupca Zachariasza Zappio.
Mniej szczęścia miał Dwór w Kuźniczkach (link), który wprawdzie przetrwał w całkiem przyzwoitym stanie, ale został zdominowany przez pobliską industrialną zabudowę. Natomiast w otoczeniu Dworu Piecewskiego wyrosły monumentalne bloki osiedla mieszkaniowego.
Jedno jest pewne – patrycjuszowskich i dworkowych tematów na spotkaniach w Ratuszu Staromiejskim z pewnością nie zabraknie.
Rezydencje gdańszczan | wykład prof. Andrzeja Januszajtisa;
NCK – Ratusz Staromiejski;
ul. Korzenna 33/35, 80-001 Gdańsk;
15 stycznia 2025 r., godz. 17.30.
Wstęp wolny