Niedaleko

11 BAS w Gdyni-Redłowie

InfoGdansk
14 sierpnia, 2017
Stanowisko 11 Baterii Artylerii Stałej w Gdyni-Redłowie
Zdjęcie: Stanowisko 11 Baterii Artylerii Stałej w Gdyni-Redłowie

Do prac przy fortyfikowaniu polskiego Wybrzeża przystąpiono wkrótce po zakończeniu II wojny światowej. Wojskowi planiści pamiętali o skuteczności helskiej baterii im. H. Laskowskiego podczas walk obronnych z września 1939 roku. Trwające ponad miesiąc zmagania dowiodły wtedy większej przydatności nadbrzeżnej artylerii niż kosztownej i mozolnie organizowanej floty.

Wzdłuż polskiego Wybrzeża w latach 1947-57 powstało kilkanaście baterii artyleryjskich, z tego aż siedem w okolicy Zatoki Gdańskiej. Obronę podejść do baz w Gdańsku i Gdyni uznano za temat o kluczowym znaczeniu. Oprócz redłowskiej 11 Baterii Artylerii Stałej powstały:

3 BAS Hel-Bór;
13 BAS Hel-Cypel;
27 BAS Hel-Cypel;
34 BAS Rozewie;
25 BAS Gdańsk-Stogi;
28 BAS Gdynia-Oksywie.

11 Baterię Artylerii Stałej obsługiwało 76 żołnierzy

Do budowy opisywanej baterii przystąpiono już w październiku 1946 roku, gdy do Redłowa przeniesiono 31 Dywizjon Artylerii Nadbrzeżnej. Dowódcą tej jednostki był kmdr por. Zbigniew Przybyszewski, który podczas kampanii wrześniowej wybitnie kierował wspomnianą wyżej baterią im. H. Laskowskiego. Kilka lat później za sprawą reżimowych oprawców został fałszywie oskarżony i stracony.

Przy budowie baterii wykorzystano przedwojenne doświadczenia – powstały cztery dwupoziomowe stanowiska z działobitniami i umieszczonymi pod nimi magazynami amunicyjnymi. Obiekty były bardzo podobne do tych z baterii im. H. Laskowskiego, o instalacji szwedzkich Boforsów oczywiście nie było mowy, wykorzystano więc radzieckie armaty morskie B-13 kal. 130 mm.

Najważniejsze prace przeprowadzono w latach 1947-1948, w czerwcu 1948 odbyły się pierwsze strzelania próbne. W kolejnych latach powstała dalsza niezbędna infrastruktura: centrala artyleryjska, Główny Punkt Kierowania Ogniem, elektrownia, magazyny amunicyjne, wysunięte punkty obserwacyjne i sporo innych. Placówkę zabezpieczała też artyleria przeciwlotnicza, rozbudowane transzeje i solidne stanowiska broni maszynowej. W 1950 roku przeprowadzono reorganizację, od tej pory obiekt funkcjonował jako 11 Bateria Artylerii Stałej. Placówkę obsługiwało 76 żołnierzy, taki stan osobowy ustalono w latach 60-tych.

Wobec rozwoju broni rakietowej i rosnącej roli lotnictwa obronne znaczenie baterii artyleryjskich z wolna malało. Być może w ofensywnych planach Układu Warszawskiego nie widziano sensu utrzymywania tak rozbudowanego systemu obrony, stąd decyzja likwidacji artyleryjskich jednostek. 11 BAS został oficjalnie rozformowany w marcu 1974 roku.

Po rozformowaniu stanowiska były ogólnodostępne i na szczęście nie zostały zdewastowane. Być może do ich zachowania przyczyniła się trudna dostępność wypiętrzonego terenu podkreślona sąsiedztwem jednostki wojskowej. Natomiast dała o sobie znać przyroda, w w latach osiemdziesiątych stanowisko nr 3 osunęło się i osiadło na klifowym brzegu.

Na ratunek 11 Baterii Artylerii Stałej

W latach 2006-2009 przeprowadzono częściową renowację zachowanych stanowisk. Prace przeprowadzono dzięki społecznemu zaangażowaniu Stowarzyszenia Ochrony Fortyfikacji Reduta, Pomorskiego Forum Eksploracyjnego, Rady Dzielnicy Redłowo, Urzędu Miasta Gdynia oraz Marynarki Wojennej RP.

11 Bateria Artylerii Stałej w Redłowie to najlepiej zachowana polska bateria artylerii nadbrzeżnej. Armaty pomalowano na dwa sposoby, jednolita kolorystyka nawiązuje do początków działania baterii, a charakterystyczne ciapki dotyczą późniejszych dekad funkcjonowania jednostki.

Bateria to atrakcja turystyczna o sporym potencjale, dwiema wieżami można nawet kręcić, konieczne uchwycenie lufy i oczywiście zachowanie niezbędnej ostrożności.

Irytują walające się śmiecie, bateria funkcjonuje na obszarze rezerwatu przyrody, wiele osób nie potrafi tego uszanować. Dojście do starej baterii od strony plaży (wejście GDY12) lub ulicy Orląt Lwowskich. Bardziej ambitnym turystom polecamy wykorzystanie malowniczych ścieżek Szlaku Kępy Redłowskiej.

Zwiedzanie obiektu warto wpleść w dłuższą wyprawę, w pobliżu Orłowo z malowniczym klifem i spacerowym molo. A przez obszar wspomnianego rezerwatu prowadzi ciekawa ścieżka edukacyjna, zatem możliwości całkiem sporo.

Galeria 11 BAS w Gdyni-Redłowie - fotografie