Cale stulecia lat gdyńskiej historii były raczej niepozorne i nie zapowiadały dynamiki i rozkwitu z czasów II Rzeczypospolitej. Przez kilka stuleci okolica stanowiła własność klasztoru kartuzów, a pod koniec XIX wieku w rolniczo-rybackiej miejscowości z wolna kiełkowały funkcje wypoczynkowe. W 1918 roku w Gdyni mieszkało około tysiąca osób, na terenie wsi działał zaledwie jeden telefoniczny aparat… Zaledwie 8 lat później, w dniu 10 lutego 1926 roku, Gdynia otrzymała prawa miejskie…
Gdynia – miasto z morza i marzeń
Przełom w dziejach sennej miejscowości przyniosła odbudowa niepodległego państwa polskiego i związana z tym konieczność dostępu do pełnomorskiego portu z prawdziwego zdarzenia. Porty w Pucku i Helu były stanowczo zbyt małe, a władze Wolnego Miasta Gdańska z przyczyn politycznych nie chciały współpracy z polskim zapleczem.
Wiosną 1920 roku badania polskiego wybrzeża przeprowadził inż. Tadeusz Wenda, który bez wahania wskazał okolice Gdyni jako najlepszą lokalizację budowy dużego portu. Prace z różnym tempem i natężeniem trwały przez dwie kolejne dekady. Budowa Gdyni zyskała szeroko zakrojoną oprawę propagandową, do popularyzacji idei portu gdyńskiego przyczynił się między innymi Stefan Żeromski, który Gdynię odwiedził i prawdopodobnie podczas pobytu znalazł inspirację do napisania monumentalnej powieści „Wiatr od morza”. Zachowany do dzisiaj Domek Żeromskiego ciekawie przypomina o tej postaci i jej miejscu w gdyńskiej historii.
Wraz z rozwojem portowej infrastruktury przybywało też miejskiej zabudowy, stąd miasto z morza, zrodzone z potrzeby posiadania własnego i niezależnego „okna na świat”. Dlaczego „z marzeń”? Po długich latach zaborów nowoczesna i silna Rzeczpospolita była marzeniem patriotycznie ukierunkowanych Polaków, a wielu innych marzyło o poprawie swojego losu i życia. Tysiące takich osób szukało w rozwijającej się Gdyni nowego rozdziału, takiego kolejnego i lepszego życiowego otwarcia. Czy udało się znaleźć to inna sprawa, w temacie Gdyni narosło też sporo mitów i uproszczeń. Z pracą wcale łatwo nie było, koszty utrzymania były bardzo wysokie, a warunki kwaterunkowe pozostawiały wiele do życzenia. Pomimo wielu barier i trudności Gdynia dynamicznie zyskiwała na znaczeniu, a w latach 30-tych gdyński port zdystansował w kwestii przeładunków port gdański i był uznawany za najnowocześniejszy ośrodek portowy w basenie Morza Bałtyckiego!
Zatem Gdynia – bez wątpienia fenomen, niezwykły pomnik determinacji, marzeń i pragnień przedwojennych Polaków.
Zobacz też – Planujesz zakup samochodu elektrycznego? Zwróć uwagę na te 3 kwestie!
Data 10 lutego oznacza dla Gdyni początek miejskiego rozdziału dziejów, ten dzień wpisuje się również w szerszy kontekst polskiej historii. 10 lutego 1920 roku w niedaleko położonym Pucku odbyły się zaślubiny Polski z morzem, w głównej roli wystąpił gen. Józef Haller, który pod koniec uroczystości cisnął zaślubinowy pierścień w zimowe fale Zatoki Puckiej. Bez powrotu Polski nad Bałtyk nie byłoby portowej Gdyni, w dacie 10 lutego kryje się więc wielkie znaczenie.
97. urodziny Gdyni – program
W tym roku miasto Gdynia obchodzi 97. rocznicę swoich urodzin. związane z rocznicą uroczystości i imprezy odbywać się będą od dnia 4 lutego, a ich kulminacja przypadnie między 10 a 12 lutego 2023 r. Poniżej przedstawiamy zarys rocznicowego programu:
4 lutego – Urodzinowy bal dla dzieci „Roztańczymy Gdynię’. Polsat Plus Arena Gdynia, godz. 10.00-14.00;
5 lutego – Msza święta w intencji miasta, kościół pw. NMP Królowej Polski przy ul. Świętojańskiej, godz. 10.00.
10 lutego – Złożenie kwiatów pod Pomnikiem Polski Morskiej, godz. 12.00. Uroczysta sesja Rady Miasta Gdynia, godz. 17.00, wydarzenie online gdynia.pl
10-11 lutego – „Muzeum od kuchni” – urodzinowe oprowadzanie po muzealnych magazynach Muzeum Miasta Gdyni, godz. 10.00, 12.00, 15.00 (piątek), godz. 14.00 (sobota)
11 lutego – „Lata dwudzieste, lata trzydzieste” – koncert „Już nie zapomnisz mnie”, strefa urody i zdrowia, Polsat Plus Arena Gdynia, godz. 13.00-17.00. Zwiedzanie Konsulatu Kultury „Co tam Panie w Konsulacie?”, godz. 11.00, 13.00
12 lutego – „Gdynia – dzieło otwarte”, urodzinowe oprowadzanie po wystawie Muzeum Miasta Gdyni, godz. 14.00
Ponadto: w dniu 10.02.2023 urodzinowe ceny biletów do Centrum Nauki Experyment i Gdyńskiego Centrum Filmowego.
Wstęp na większość wydarzeń jest bezpłatny, ale konieczna jest rejestracja na odpowiednich stronach internetowych.
