Przyroda

Staw Wróbla

InfoGdansk
2 czerwca, 2021
Zdjęcie: Staw Wróbla - naturalny zbiornik retencyjny.

Przez wiele stuleci obszar obecnego stawu był podmokłym trzęsawiskiem położonym w zakolu Potoku Siedleckiego. Wspomniany potok odgrywał ważną rolę w funkcjonowaniu średniowiecznego Gdańska, w kolejnych stuleciach decydował o zaopatrzeniu miasta w wodę pitną, ale w drugiej połowie XX wieku został skanalizowany i potem niemal całkowicie zapomniany.

Kiwitzer Bruch – Jezioro Poligonowe – Staw Wróbla

Na mapie okolicy wykreślonej w 1792 roku widać na terenie wsi Migowo tak zwane Kiwitzer Bruch, słowo Bruch w języku niemieckim w tym przypadku oznacza bagno czy trzęsawisko.

Od końca XIX wieku okolica była wykorzystywana w roli poligonu wojskowego i takie funkcje w tej malowniczej wówczas przestrzeni utrzymały się przez prawie całe kolejne stulecie! Najpierw z ciekawie ukształtowanych terenów korzystali Czarni Huzarzy z pobliskiego Wrzeszcza, w okresie Wolnego Miasta Gdańska formacje policyjne, a w czasach powojennych nasze „niebieskie berety” z 7. Łużyckiej Dywizji Desantowej.

W latach 70-tych ubiegłego stulecia celowo zmieniono przebieg Potoku Siedleckiego oraz lokalny układ rowów melioracyjnych, w rezultacie trzęsawisko wypełniło się wodą i rozlało w akwen o powierzchni ok. 5 hektarów.

Określenie Staw Wróbla wzięło się od nazwiska pobliskiego gospodarza, ale ze względu na wojskowe zastosowanie zbiornik chętniej określano jako Jezioro Poligonowe lub jezioro Poligon.

Nad jeziorkiem powstały wtedy betonowe rampy, zestawy pali i pomosty, resztki tych konstrukcji uważnym okiem można wypatrzyć jeszcze i dzisiaj. Polscy komandosi wykorzystywali w ćwiczeniach transportery pływające TOPAS i BRDM oraz czołgi PT-76. Po sprawdzeniu szczelności wozów bojowych – pojazdy wyjeżdżały na poligon morski w Ustce.

Ciekawą pamiątką takich wojskowych dziejów Pomorza Gdańskiego jest też transporter pływający PTS ustawiony przy tczewskim Placu Patriotów.

Od 1994 roku Staw Wróbla był wykorzystywany przez 1. Brygadę Obrony Terytorialnej, potem jednostka przeniosła się do Lęborka i poligon utracił trwające od stulecia zastosowanie.

Staw Wróbla i jego ciekawe otoczenie

W kolejnych latach staw był lokalnym i dzikim kąpieliskiem, a na terenie byłego poligonu rozgościli się miłośnicy motocrossu i jazdy w stylu off-road.

Teren poligonowy od dłuższego już czasu jest „pochłaniany” przez rozrastające się osiedla mieszkaniowe, Staw Wróbla zyskał więc nowe znaczenie, bo jego przyrodnicze otoczenie daje pewne możliwości odpoczynku i rekreacji na świeżym powietrzu.

Budowa zorganizowanych przestrzeni parkowych pozostaje zazwyczaj w głębokim tyle za dynamicznym rozwojem obszarów osiedlowych. Staw Wróbla pełni też rolę naturalnego zbiornika retencyjnego, w tarasowo rozlokowanej aglomeracji trójmiejskiej taka funkcja nabrała szczególnego znaczenia.

W pobliżu stawu znajduje się przystanek kolei Pomorskiej Kolei Metropolitalnej Gdańsk-Jasień. Przez krótki czas rozważano nazwę przystanku „Wróbla Staw”, ale ze względu na jej nikłą wartość informacyjną wybrano wspomniane wyżej rozwiązanie.

Zobacz też – Radar opadów śniegu czyli narzędzie do obserwacji gdzie pada śnieg

Kilkaset metrów dalej rozpoczyna się wielki kompleks Trójmiejskiego Parku Krajobrazowego, który dzięki gęsto zalesionej powierzchni ponad 20 tys. hektarów jest często określany mianem „zielonego płuca Trójmiasta”.

W pobliżu Stawu Wróbla prowadzi szlak zielony PTTK, którym można dojść z Sopotu aż do Skarszew.

Blisko też do malowniczo położonego Sanktuarium Matki Bożej Brzemiennej w Matemblewie.

Galeria Staw Wróbla - fotografie