InfoGdańsk

W pierwszy lipcowy weekend rozległa przestrzeń Twierdzy Wisłoujście wypełni się gwarem dawnych stuleci. Na obszarze muzealnej placówki odbędzie się Festiwal Historyczny Wisłoujście 1628, który przypomni o znaczeniu fortecy w historii Gdańska oraz rozległej Rzeczypospolitej.

W okolice zabytkowej twierdzy można dostać się na kilka sposobów, w sobotę i niedzielę będzie też dodatkowo kursować autobus linii 658 z początkowym przystankiem Polsat Plus Arena 04.

Festiwal Historyczny w Twierdzy Wisłoujście – program imprezy

W przestrzeni twierdzy będzie można zobaczyć grupy rekonstrukcyjne odtwarzające formacje wojskowe z XVII wieku. Na zwiedzających czekać też będą rzemieślnicy, którzy przybliżą tajniki i specyfikę pracy chirurga, kapelusznika, krawca, kartografa, kucharki i piekarza.

W wybranych pomieszczeniach Fortu Carre odbędą się zajęcia i pokazy edukacyjne. Udział w imprezie można połączyć ze zwiedzaniem wystawy stałej, bo po zakończonym niedawno remoncie Twierdza Wisłoujście stanowi jedną z najciekawszych trójmiejskich placówek muzealnych.

Twierdza Wisłoujście – od latarni morskiej do oddziału Muzeum Gdańska

Najstarszym fragmentem potężnej fortecy jest murowana wieża z końca XV wieku, która przez prawie trzysta lat pełniła funkcję latarni morskiej. Z biegiem stuleci umocnienia były stopniowo rozbudowywane: w połowie XVI wieku powstał okrągły Wieniec, kilkadziesiąt lat później tak zwany Fort Carre, następnie kolejna linia bastionowych umocnień.

Piechota szwedzka. Grupa rekonstrukcyjna Gustavus Adolphus Rex Sueciae. Źródło gars.harmaasudet.fi

Twierdza Wisłoujście broniła dostępu do portu gdańskiego, przy fortecy załatwiano też wstępne formalności związane z obsługą portową oraz sprawdzono stan zdrowotny marynarzy z wpływających do Gdańska jednostek.

W XVII wieku w pobliżu fortecy powstała baza polskiej floty wojennej, królewskie okręty dzielnie się spisały w zaciekłej i zwycięskiej dla strony polskiej bitwie pod Oliwą.

Jak pokazały wydarzenia z początku lipca 1628 roku tak zlokalizowane kotwicowisko nie było bezpieczne, o tym w kolejnym akapicie.
Forteca w bezpośrednich walkach nigdy nie została zdobyta. Przez pewien czas opisywana twierdza pełniła funkcję więzienia, z chłodem jej cel zapoznali się między innymi polscy powstańcy oraz urodzony w Gdańsku niemiecki poeta Johannes Trojan.

Po II wojnie światowej zabytkowa forteca popadła w stan dewastacji i dopiero objęcie opieką muzealną zatrzymało proces degradacji i uratowało bezcenny zabytek przed nieuchronnym zniszczeniem.

Zobacz też – Filtr DPF: kiedy czyścić, a kiedy wymieniać?

Odbudowa zabytku i dostosowanie do muzealnych zadań trwały wiele lat. Ostatni i poprowadzony z rozmachem etap rewitalizacji dobiegł końca w kwietniu tego roku, po jego zakończeniu Twierdza Wisłoujście stanowi jeden z najciekawszych oddziałów Muzeum Gdańska.

Wisłoujście 1628 – dotkliwa porażka polskiej floty

Historyczna impreza nieprzypadkowo organizowana jest na początku pierwszego miesiąca wakacji. Festiwal stanowi nawiązanie do zaciekłej bitwy, która w nocy z 5 na 6 lipca 1628 niespodziewanie rozegrała się w pobliżu Twierdzy Wisłoujście i która przysporzyła stronie polskiej strat dotkliwych i trudnych do późniejszego uzupełnienia.

Zobacz też – Opieka nad osobami starszymi – co warto wiedzieć?

W tym czasie trwała wojna polsko-szwedzka, której stawką było między innymi panowanie nad ujściem wiślanym i kontrola handlu bałtyckiego. Wspomniana bitwa morska z listopada 1627 roku nie zmieniała układu sił, z nastaniem wiosny flota szwedzka wznowiła blokadę Gdańska, a w pobliżu miasta operowały wrogie oddziały.

Na początku lipca 1628 roku zagrożenie ze strony szwedzkich regimentów było brane pod uwagę, mimo to ich nadejście stało się wielkim zaskoczeniem. Ostrzał ze strony polskich okrętów był mało skuteczny, natomiast Szwedzi z dobrze osłoniętych dział prowadzili morderczy ostrzał stłoczonych na kotwicowisku polskich jednostek.

Dwa polskie okręty „Święty Jerzy” oraz „Żółty Lew” zostały całkowicie zniszczone, kolejny „Feniks” doznał ciężkich uszkodzeń. W zaciekłym starciu poległo ponad polskich 100 marynarzy i żołnierzy piechoty morskiej, między innymi admirał Fentross i dwóch kapitanów. Niespodziewana bitwa i jej skutki oddaliły szanse na korzystne zakończenie wojny z zorientowanym na ekspansję państwem szwedzkim.

I właśnie o tych niespokojnych czasach przypomni impreza Wisłoujście 1628, w trakcie bitewnych inscenizacji wystąpią między innymi skandynawscy rekonstruktorzy z grupy Gustavus Adolphus Rex Sueciae.