InfoGdańsk

W Bramie Zielonej kolejna wystawa wysokiej rangi, tym razem prezentacja gdańskiego malarstwa portretowego z XVI i XVII wieku. W tym czasie Gdańsk stał się największym portem regionu bałtyckiego, najbogatszym miastem Rzeczypospolitej oraz znaczącym ośrodkiem nauki i kultury. W takich okolicznościach i uwarunkowaniach ujawniły się wyższe aspiracje lokalnego patrycjatu – przejawiały się w zamiłowaniu do sztuki, czy portretowych manifestach indywidualnych postaw i przekonań.

Hans Holbein był między innymi portrecistą króla angielskiego

Na wystawie portrety autorstwa Hansa Holbeina, Antona Möllera, Daniela Schultza czy Andreasa Stecha – każdy z tych artystów wybitnie zapisał się w dziejach kultury nadmotławskiego miasta.

Wystawa prezentuje dorobek wybitnych malarzy, z drugiej strony przenosi w świat patrycjuszowskiego miasta, pokazuje elity gdańskiej społeczności i obowiązujące w mieście normy i wzorce zachowań.

Eksponaty podzielono na dwa bloki tematyczne. W części “Publiczny wizerunek” przedstawienie podobizn wpływowych mieszkańców portowego miasta: kupców, duchownych, urzędników i uczonych z rodzinami.

Absolutnym unikatem jest portret kupca Heinricha Schwartzwaldta, to dzieło Hansa Holbeina jest po raz pierwszy pokazywane w Polsce, na potrzeby opisywanej wystawy zostało wypożyczone z holenderskich zbiorów królewskich w Hadze. Hans Holbein był m.in. portrecistą angielskiego króla Henryka VIII, zatem artystyczne uznanie zdobył na jednym z najbardziej niebezpiecznych dworów monarszych w Europie.

Portrety urzędników przypominają o odwiecznym znaczeniu autopromocji i potrzeby pozytywnej prezentacji własnego wizerunku, jak też o skłonnościach do ośmieszania politycznych oponentów. Cele i mechanizmy pozostają niezmienne od stuleci…

Druga część wystawy nosi tytuł “Osobisty mit” i dotyczy patrycjuszowskiej prywatności. W prezentowanych podobiznach sporo filozoficznej zadumy podkreślonej retorycznymi gestami, to zatem wizualizacje cech i zalet portretowanych mieszczan.

Hans Krieg i Herman Han – arcymistrzowie malarstwa pomorskiego

Ciekawy wizerunek Konstacji von Holten Schumann powstał w konwencji melancholijnej, bardzo wyraźnie zarysowanej w sztuce portretowej XVII wieku.

Na wystawie również obrazy alegoryczne. “Alegoria Sztuki, Wojny i Wieczności” jest dziełem Hansa Kriega i ciekawie definiuje rolę sztuki wobec przemijania i konfliktów. Zupełnie odmiennie do tematu podszedł niezrównany Herman Han, bo jego “Alegoria Pychy” przedstawia portret jako gatunek na usługach próżności i arogancji.

W prezentowanych zbiorach także ciekawe archiwalia: “Księga Cechu Malarzy i Portrecistów” oraz supliki do Rady Miejskiej, w których niezrzeszeni portreciści opisują swoją pozycję i sytuację zawodową.

Wystawa wielowątkowo opowiada o czasach świetności portowego Gdańska, aspiracjach, ambicjach i potrzebach miejskich elit. To również ciekawy przegląd dorobku najwybitniejszych miejskich malarzy.