W 1973 roku nadmorska miejscowość Sobieszewo została włączona w administracyjne granice Gdańska, nowa dzielnica szybko stała się przyrodniczą wizytówką nadmotławskiego miasta.
Przez długie dekady sporym wyzwaniem była przeprawa przez szeroko rozlaną Martwą Wisłę, której brzegi łączył pracowicie kursujący prom do przewozu ludzi i samochodów.
Stefan Andrzejczak wspominał: „Najgorzej wyglądała przeprawa promowa w okresie sezonu letniego, gdy przyjeżdżało tu dużo turystów i wczasowiczów własnymi samochodami. Wówczas w kolejce na przewóz trzeba było bardzo długo czekać. Niekiedy, zwłaszcza w dni świąteczne, sznury samochodów ciągnęły się po obu stronach Martwej Wisły w w przestrzeni około kilometra…” (Stefan Andrzejczak, „Żuławiacy. Wspomnienia osadników żuławskich”, Wydawnictwo Morskie, Gdańsk 1973).
Potem w w wakacyjne miesiące budowano dość prowizoryczny most pontonowy.
Most pontonowy w Sobieszewie – kilkudziesięcioletnia prowizorka
Wspomniany most pontonowy był budowany przez saperów, a po zakończeniu sezonu turystycznego rozbierany i odpowiednio magazynowany. Sytuacja poprawiła się po 1973 roku, gdy powstała stała przeprawa mostowa w Kiezmarku, wkrótce potem wielkie partie tamtejszego i niepotrzebnego już mostu pontonowego skierowano do gdańskiego Sobieszewa.
Nowy most bez wątpienia poprawił komunikacyjną sytuację nadmorskiej dzielnicy, ale już w latach 90-tych archaiczność tej przeprawy była coraz bardziej oczywista, w okresie wakacyjnym otwarcie mostu oznaczało wielkie zatory samochodowe po obu stronach Martwej Wisły i pełne wykorzystanie turystycznego potencjału okolicy było bardzo utrudnione.
Dawny sobieszewski most pontonowy. Otwarty most mógł opóźnić interwencję straży pożarnej i pogotowia nawet o kilkadziesiąt minut. Po obu stronach przeprawy pontonowej tworzyły się wielkie zatory komunikacyjne. Likwidacja archaicznego mostu pontonowego rozpoczęła się pod koniec 2018 roku.
Bywało też niebezpiecznie, bo rozsunięta przeprawa mostowa mogła opóźnić interwencję straży pożarnej i pogotowia ratunkowego aż o kilkadziesiąt minut.
O budowie nowoczesnej przeprawy mostowej wspominano mniej więcej od 2005 roku, ale po kolejnych zapowiedziach zapadała cisza…
W 2013 roku przeprowadzono remont generalny sobieszewskiego mostu pontonowego, tak jakby faktycznie nikt nie wierzył w realizację zapowiadanych i coraz bardziej zakurzonych planów inwestycyjnych…
Budowa mostu zwodzonego w Sobieszewie
A jednak… W przetargu ogłoszonym 31 marca 2016 roku wybrano ofertę konsorcjum złożonego z największej czeskiej firmy konstrukcyjnej Metrostav oraz polskich partnerów Vistal Gdynia i Vistal Infrastructure.
Uroczystość symbolicznego rozpoczęcia budowy przypadła na dzień 17 września 2016 roku, w tej symbolicznej ceremonii udział wzięło sporo ważnych gości (między innymi Kazimierz Smoliński – sekretarz stanu w Ministerstwie Infrastruktury i Budownictwa, wojewoda pomorski Dariusz Drelich, prezydent Gdańska Paweł Adamowicz i naczelnik Związku Harcerstwa Polskiego Pani Małgorzata Sinica), co podkreśliło znaczenie inwestycji dla Gdańska i całego regionu. Pierwszych pięciuset uczestników otrzymało wtedy nietypowe pamiątki – małe łopatki z napisem „Budujemy most na Wyspę Sobieszewską”.
Na tym nie koniec, bo tego dnia podpisano też deklarację współpracy w temacie przygotowania Światowego Zlotu Skautów na Wyspie Sobieszewskiej planowanego na 2023 rok.
Przyjęte plany zakładały ukończenie inwestycji mostowej do końca 2017 roku, na przeszkodzie stanęły jednak finansowe problemy firmy Vistal Gdynia, które przy zaawansowanej już budowie postawiły wielki znak zapytania. Gdyńska firma ogłosiła upadłość w październiku 2017 roku, a kilka miesięcy później (luty 2018) definitywnie wycofała się z budowy.
Na szczęście powiodło się przejęcie zaawansowanych w ok. 85% konstrukcji stalowych, a firma Metrostav zapowiedziała kontynuację i dokończenie prac objętych umową. Wiele więc wskazywało na dokończenie inwestycji dopiero w 2108 roku, kojarzącym się z setną rocznicą odbudowy polskiej państwowości. Stąd konkretne propozycje nazwy nowej przeprawy mostowej. Przyjęto określenie „Most 100-lecia Odzyskania Niepodległości Polski”, pod uwagę brano też inne nazewnicze warianty: „100-lecia Niepodległości Rzeczypospolitej”, „Most Stulecia Niepodległości” i „Most Niepodległości”.
Budowa mostu rozgrywała się w kilku zasadniczych zakresach i obszarach. Wraz z pracami przy konstrukcjach stalowych trwały przebudowa i unowocześnienie infrastruktury drogowej oraz przełożenie sieci, równoległe postępowała też budowa budynku sterowni. Na gdyńskich placach rosły niezbędne konstrukcje stalowe, natomiast w miejscu planowanej przeprawy budowano komory z niezbędną instalacją hydrauliczną.
Montaż tak zwanych przęseł dojazdowych odbył się na przełomie sierpnia i września 2017 roku, natomiast prawie rok później (maj 2018) z wykorzystaniem dźwigu pływającego „Goliath” podniesiono i zamontowano dwadzieścia 25-tonowych belek pod mostowe przęsła.
Największym wyzwaniem był transport i montaż dwóch 320-tonowych przęseł zwodzonych, dopuszczano dwutygodniowy czas prac montażowych, ale ze względu na bardzo dobre warunki pogodowe prace potrwały zaledwie kilka dni.
7 listopada 2018 roku most pomyślnie przeszedł kontrolę nadzoru budowlanego, do zakończenia tej kluczowej dla miasta inwestycji było coraz bliżej…
Most 100-lecia Odzyskania Niepodległości Polski
Uroczystość otwarcia tej nowoczesnej przeprawy mostowej odbyła się 10 listopada 2018 roku. Po przecięciu wstęgi (ok. godz. 14.30) nastąpił pokaz otwarcia i zamknięcia mostu, potem przy dźwiękach orkiestry dętej przedefilowała barwna parada, po czym w niebo poleciało sto balonów w biało-czerwonej kolorystyce.
W uroczystości udział m. in. wzięli prezydent Gdańska Paweł Adamowicz, wojewoda pomorski Dariusz Drelich, wójt gminy Pruszcz Gdański Magdalena Kołodziejczak, ks. bp Zbigniew Zieliński, przedstawiciele Rady Miasta Gdańska oraz Rady Dzielnicy Wyspy Sobieszewskiej.
Było co świętować, bo po kilkudziesięciu latach ta wyspowa część Gdańska wreszcie doczekała się nowoczesnej przeprawy mostowej. Wkrótce potem rozpoczęła się rozbiórka mostu pontonowego, który obecnie po upływie kilku lat jest wspominany z połączeniem sentymentu i uczucia wielkiej ulgi. Ulgi zrozumiałej i uzasadnionej, bo wielkie korki i nader częste awarie odeszły do przeszłości.
Most zwodzony w Sobieszewie w liczbach
Pod opuszczonym mostem przepływać mogą jednostki do 5 m wysokości;
Długość mostu wynosi 173 m, a ze skrzydłami (co to?) 181,5 m – zatem sobieszewski obiekt jest największym mostem zwodzonym w Polsce;
Łączna rozpiętość przęseł zwodzonych wynosi 59,5 m;
Czas otwarcia przeprawy mostowej wynosi 150 sekund, zatem 2,5 minuty;
Koszt budowy mostu sobieszewskiego wyniósł 58 mln zł, z czego połowę pokryła dotacja z budżetu państwa;
Zwiększ efektywność pracy w trudno dostępnych miejscach z ubijakiem skoczkiem na NORWIT.PL. Idealne rozwiązanie dla zagęszczania wąskich wykopów!
Przez most prowadzi droga wojewódzka nr 501 oraz trasa Międzynarodowego Szlaku Rowerowego R10, którą z centrum Gdańska można dojechać do Sobieszewa i dalej do położonego nad Przekopem Wisły Świbna, (link).
Most zwodzony w Sobieszewie – harmonogram otwierania
Obsługa mostu posiada sprzęt do łączności radiowej na kanale 09 w częstotliwości 156,450 MHz. Telefon do obsługi mostu 507-433-264.
Poniżej przedstawiamy harmonogram otwierania sobieszewskiej przeprawy mostowej:
Sezon letni (od 30 kwietnia do 30 września)
W dni robocze
8:30, 10:30, 13:00, 14:30, 17:00, 19:00
W soboty, niedziele i święta
8:30, 10:30, 13:00, 14:30, 17:00, 19:00, 21:00
Poza sezonem
Wszystkie dni tygodnia
8:30, 10:30, 13:00, 17:00, 19:00
Turystyczne atrakcje Wyspy Sobieszewskiej
Zatem w listopadzie 2018 roku budowa bramy do turystycznych skarbów Wyspy Sobieszewskiej dobiegła końca.
Walorów i atrakcji w tej niezwykłej przestrzeni rzeczywiście nie brakuje.
Warto odwiedzić dwa tutejsze unikatowe rezerwaty przyrody. Rezerwat 'Ptasi Raj” stał się ostoją ptactwa wodnego, a na terenie „Mewiej Łachy” chętnie odpoczywają bałtyckie foki.
W centrum Sobieszewa przy sanktuaryjnym kościele Matki Bożej Saletyńskiej zobaczyć można kolekcję zabytkowych nagrobków ewangelickich, nieco dalej działa placówka Gdańskiego Archipelagu Kultury „Wyspa Skarbów z wartą odwiedzin Izbą Pamięci Wincentego Pola. Wspomniany powstaniec, podróżnik i uczony odwiedził sobieszewską okolicę w 1842 roku i pozostawił po sobie pamiątkę – nazewnicze i stosowane do dzisiaj określenie „Wisła Śmiała”.
Warto też odwiedzić Zbiornik Wody Kazimierz, który jest najnowocześniejszą placówką na trasie Gdańskiego Szlaku Wodociągowego.
