Opisywana wystawa podsumowuje projekt konserwatorski prowadzony od 2014 roku i dotyczący wpływu włoskiej kultury na przestrzeń nadmotławskiego miasta. Badania były prowadzone w Oddziale Sztuki Dawnej Muzeum Narodowego w Gdańsku pod kierunkiem Marcina Kalecińskiego.
W Gdańsku mnóstwo nawiązań do włoskiej kultury
Eksponaty prezentowane w Zielonej Bramie dotyczą kontaktów gdańsko-włoskich i postrzegania dalekiej Italii w Gdańsku od XIV do końca XVIII wieku. Kontakty były rzeczywiście bogate, głodująca niejednokrotnie Italia była przestrzenią handlowych zainteresowań obrotnego kupiectwa gdańskiego, z kolei bogatym patrycjuszom imponowała, wyrosła z antycznej spuścizny, kultura włoskich miast i krain. Warto też wspomnieć o markizie Bonifacio, którego darowizna stała się impulsem powołania Biblioteki Senatu Gdańska, jej tradycje kontynuuje Biblioteka Gdańska Polskiej Akademii Nauk.
Kontakty nie zawsze były przyjazne i pokojowe, wszak słynny obraz “Sąd Ostateczny” miast trafić do Florencji trafił do Gdańska, przyczynili się do tego gdańscy korsarze grasujący na wodach Morza Północnego. Protesty włoskich bankierów czy nawet samego papieża na niewiele się zdały…
Na wystawie bogata kolekcja rękopisów, inkunabułów i starodruków, niektóre z księgozbioru wspomnianego markiza. Piśmiennicze zabytki świadczą o zainteresowaniu dawnych gdańszczan włoską literaturą, polityką i kulturą. Na wystawie również paramenty liturgiczne z kościoła Mariackiego wykonane z tkanin włoskich, ponadto obrazy, grafiki i włoskie szkła z kolekcji muzealnych i prywatnych.
Wystawa powstała dzięki zaangażowaniu Muzeum Narodowego w Gdańsku, Biblioteki Gdańskiej PAN, Biblioteki Uniwersyteckiej w Toruniu, Muzeów Diecezjalnych w Toruniu i Pelplinie, Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku oraz prestiżowego Staatliche Museum w Berlinie. Z okazji wystawy wydano też katalog z bogatym materiałem ikonograficznym i ciekawymi esejami.
Naturalnym i oczywistym rozszerzeniem tej wystawy jest obszar zabytkowego Gdańska, odnaleźć w nim można sporo nawiązań do włoskiej przestrzeni i kultury. Najbardziej znane zabytki powstały z fascynacji antyczno-włoskim dziedzictwem, to Fontanna Neptuna, Złota Brama czy też Złota Kamienica. W kościele św. Jana okazały nagrobek Nataniela Schrödera, który w swym bogatym i ciekawym życiu m.in. pełnił funkcję prorektora uniwersytetu w Padwie. Wielki lew nawiązuje do elitarnego weneckiego Bractwa św. Marka, do którego Schröder również należał.
Bloki tematyczne wystawy „Włochy w Gdańsku”
Importy włoskie w kościołach Gdańska XIV-XVI w.;
Antychryst w nowym Babilonie. Rzym widziany oczami gdańskich protestantów w XVI w.;
Gdańsk a Serenissima (Republika Wenecka);
Dziedzictwo Giovanniego Bernardina Bonifacia Markiza Orii;
Wokół Orfeusza. Muzyka włoska w Gdańsku;
Wpływy włoskie w nowożytnej kulturze Gdańska;
W kręgu Giambologny;
Flora Italiana;
Pod urokiem sztuki włoskiej. Zbieracze, kolekcjonerzy, czciciele. Kolekcja Jacoba Kabruna.
Wystawa „Włochy w Gdańsku”;
Muzeum Narodowe W Gdańsku, Oddział Zielona Brama;
Ul. Długi Targ 24, 80-828 Gdańsk
Wystawa do 31 grudnia 2018 r.
