Formuła barów mlecznych powstała już pod koniec XIX wieku – bezmięsne, niedrogie i szybko serwowane dania zyskały uznanie wielu i niekoniecznie ubogich kręgów konsumenckich. Mleczno-barowa formuła była też propagowana po II wojnie światowej, gdy władzom państwowym zależało na odwróceniu społecznej uwagi od permanentnych braków w mięsnym zaopatrzeniu.
10 czerwca 1958 roku – otwarcie baru „Turystycznego” w centrum Gdańska
Pierwszy trójmiejski bar mleczny powstał pod koniec 1949 roku przy ul. Świętojańskiej 90 w Gdyni. Niedługo potem (styczeń 1950) tego rodzaju lokal otwarto w gdańskiej Oliwie, jego działalność trwała aż 67 lat i ostatecznie ustała latem 2017 roku.
Nieco dłużej na bar mleczny czekali mieszkańcy odbudowywanego Śródmieścia, cierpliwość została nagrodzona na początku listopada 1951 roku, gdy pierwszych konsumentów obsłużono w barze położonym naprzeciwko gdańskiego Dworca Głównego. W ówczesnej prasie postulowano też otwarcie baru mlecznego w ścisłym centrum Gdańska, mlecznego przybytku doczekano się w styczniu 1952 roku, gdy przy ul. Długiej 33/34 powstał działający do dzisiaj bar mleczny „Neptun”.
W tamtych czasach działanie barów mlecznych odgrywało nieporównywalnie większą rolę niż współcześnie i było bacznie obserwowane przez lokalne media, zwłaszcza wszędobylskich i czujnych reporterów prasowych.
„Turystyczny” bar mleczny ma duże możliwości dobrej kuchni
Tak lokal otwarty 10 czerwca 1958 roku przy ul. Szerokiej 8/10 ocenił reporter Dziennika Bałtyckiego, który w wydanym trzy dni później numerze podkreślił potencjał baru wynikający między innymi z obszernego zaplecza z dużym magazynem zapasów, szatnią i łazienką dla personelu.
Spostrzegawczy reporter wychwycił też sporo niedociągnięć:
„Trzeba tylko, by w „Turystycznym” obsługa była na poziomie i przestrzegała czystości, estetyki (trochę kwiatów by się przydało) i wietrzenia sali, a jadłospis nie ograniczał się do 2-3 zup z pomidorową na czele, figurującą w jadłospisach barowych przez okrągły rok”.
Dziennikarz był bez wątpienia z mlecznobarową tematyką dobrze obeznany, bo dalej pisał:
„Sądzimy, że kefir i jogurt pojawią się również w tym barze, jako że jest to bar mleczny”.
Na koniec prorokował:
„Sądzimy, że te wszystkie niedociągnięcia składane na karb niedawnego otwarcia i małej frekwencji, „bo to jest nowy bar i nikt o nim nie wie” zostaną jak najszybciej usunięte, a wtedy i więcej klientów pozyska lokal”.
Bar „Turystyczny” w Gdańsku – czyżby najbardziej znany bar mleczny na świecie?
Opisywany bar szybko sobie poradził ze wspomnianymi niedociągnięciami i przez kolejne dekady wrastał w gastronomiczny krajobraz zabytkowego centrum Gdańska.
Z ofertą omletów, naleśników, pierogów, zup i kotletów jajecznych wpisał się w pejzaż tamtych czasów, ale też korzystnie wyróżniał na tle szeroko pojętej gastronomii gdańskiej. Warto popatrzeć na można by rzec barową „ścianę chwały” – kilkanaście dyplomów i certyfikatów opowiada o gastronomicznych sukcesach oraz społecznym zaangażowaniu tego lokalu. W widoczne hasło „Bar istnieje od 1956 roku” wkradła się pewna rozbieżność, bo działalność lokalu rozpoczęła się dwa lata później.
Natomiast wielkie reprodukcje zdjęć z Kosycarz Foto Press ukazują bar w latach 60-tych ubiegłego stulecia. Klimatu i takiego trudnego do opisania „ducha miejsca” w tym lokalu nie brakuje.
Po zmianie systemu politycznego kulinarna oferta został poszerzona o szeroką gamę dań mięsnych, a adekwatnie do nazwy – bar cieszył się coraz większym uznaniem turystów odwiedzających nadmotławskie miasto.
Bary mleczne… Z jednej strony są nadal traktowane z pewnym przymrużeniem oka, z drugiej dzięki sporej popularności i frekwencji dają szansę na świeże dania, swojską i przy tym niezłą smakowo kuchnię. Do tego szybka obsługa i atrakcyjność cenowa, zatem tego typu lokale ciekawie wpasowują się w nurt poznawczej turystyki. „Szybko-smacznie-niedrogo” i… dalej w drogę na zwiedzanie i odkrywanie tajemnic fascynującego Gdańska!
W 2011 roku Bar „Turystyczny” został wyróżniony w brytyjskim portalu „The Guardian” – w zestawieniu „The best of Poland – by our readers” lokal na podstawie rekomendacji użytkowników pojawił się na liście najbardziej polecanych miejsc w Polsce!
Kilka lat temu bar został wyremontowany i wyposażony w klimatyzację, letni ogródek i udogodnienia dla osób niepełnosprawnych.
Z kulinarnej oferty korzystają mieszkańcy, pracownicy pobliskich firm i turyści ze wszystkich możliwych zakątków świata. Długie kolejki mogą się kojarzyć z czasami zaopatrzeniowych braków, ale w tym przypadku ich przyczyną jest jakość i konsumenckie uznanie…
