Niedaleko

Hallerówka we Władysławowie

InfoGdansk
5 stycznia, 2021
Zdjęcie: Hallerówka we Władysławowie - oddział Muzeum Ziemi Puckiej.

Nazwa tego muzealnego obiektu nieprzypadkowo kojarzy się z postacią generała Józefa Hallera, który na trwałe wpisał się w dzieje Pomorza Gdańskiego i temat odbudowy polskiej państwowości.

Drewniany budynek powstał w 1923 roku jako willa letniskowa wspomnianego wyżej oficera – najważniejszego uczestnika pamiętnych zaślubin Polski z morzem.

Generał Józef Haller nad polskim morzem

Uroczystość odbyła się 10 lutego 1920 roku w pobliskim Pucku i stała się symbolem powrotu Polski nad wody Bałtyku.

Od końca stycznia 1920 roku trwało pokojowe przejmowanie Pomorza Gdańskiego przez oddziały Błękitnej Armii. Zgodnie z porozumieniami traktatowymi zamykającymi I wojnę światową, odbudowana Rzeczpospolita zyskała dostęp do 140 km bałtyckiego wybrzeża. Niewiele, na tym krótkim odcinku brakowało choćby jednego pełnomorskiego portu, a władze Wolnego Miasta Gdańska nie chciały słyszeć o długofalowej współpracy.

Generał Józef Haller chętnie wracał nad polskie wybrzeże, od 1924 roku letnie wakacje spędzał w drewnianym domku zbudowanym na terenie Wielkiej Wsi – obecnie części składowej doskonale kojarzonego Władysławowa. Nieco dalej wyrósł również budynek tak zwanej „Adiutantówki”, w którym kwaterował generalski adiutant kpt. Jan Dworzański. W obiekcie mieszkali też harcerze i członkowie hallerowskich błękitnych drużyn, zapraszani przez generała na letni wypoczynek.

Dookoła generalskiej willi powstało kameralne letnisko, zupełnie nieprzypadkowo określane mianem Hallerowa.

Generał Józef Haller nie krył się z niechęcią do sanacyjnej ekipy rządowej, dlatego już latem 1926 roku został przeniesiony w stan spoczynku. Po zakończeniu II wojny światowej do końca życia pozostał na emigracji w Wielkiej Brytanii.

Muzealne wystawy w Hallerówce

W latach powojennych drewniany budynek podlegał lokalnej administracji i funkcjonował jako lokal komunalny.

Od 1981 roku obiekt był siedzibą Zarządu Nadmorskiego Parku Krajobrazowego, wkrótce potem powstała izba pamięci poświęcona postaci generała Hallera. W 2000 roku w Hallerówce uroczyście otwarto Centrum Pamięci gen. Józefa Hallera i Błękitnej Armii, a trzynaście lat później (2013 rok) obiekt stal się oddziałem Muzeum Ziemi Puckiej.

W drewnianym budynku funkcjonuje wystawa stała „Gen. Józef Haller na Pomorzu – Dla Ciebie Polsko i dla Twej Chwały. Życie i służba gen. J. Hallera (1873-1960)”. Wśród eksponatów pamiątki poświęcone postaci generała oraz żołnierzom Błękitnej Armii. Najcenniejsze eksponaty podarowała pani Izabella Haller- synowa wybitnego dowódcy i oficera.

Muzealnych wystaw nie koniec. Wystawa „Augustyn Necel (1902-1976). Rybak, pisarz i gawędziarz kaszubski” dotyczy twórcy ludowego, dzięki któremu kultura kaszubska ożyła w niełatwych dla niej czasach Polski Ludowej. Na wystawie pamiątki związane z postacią tego popularyzatora kaszubskiej kultury oraz znakomita rekonstrukcja jego gabinetu.

Ludowej tematyki dotyczy też wystawa „Leon Golla – wyrzeźbiony rybacki świat„, bo wystrugane w lipowym drewnie figury i sceny rodzajowe komponują się w niezwykłą opowieść o surowym i twardym życiu ludzi związanych z morzem.

Natomiast w pobliskiej „Adiutantówce” wystawa o zgoła odmiennej tematyce. Ekspozycja „Na letnisku u Hallera – historia letniego wypoczynku na Ziemi Puckiej od końca XIX wieku do 1989 r.” to pasjonująca opowieść o wakacyjnych nastrojach, modach i tęsknotach. Okres międzywojenny przyniósł przecież rozkwit kilku kąpielisk nad polskim Bałtykiem – oprócz wspomnianego Hallerowa rozwijały się też letniska w Orłowie i Juracie.

Warto odwiedzić pozostałe muzealne oddziały – „Szpitalik” w Pucku oraz Zagrodę Gburską i Rybacką w Nadolu.

INFORMACJE
Oddział „Hallerówka”;
Muzeum Ziemi Puckiej;
ul. Morska 6, 84-120 Władysławo.
Galeria Hallerówka we Władysławowie - fotografie