Powierzchnia tego jednego z największych gdańskich parków miejskich wynosi 13,6 hektara, pod względem przyrodniczej różnorodności jego obszar ustępuje tylko doskonale znanemu Parkowi Oliwskiemu im. Adama Mickiewicza.
Steffensowie – wybitnie zasłużeni w gdańskiej historii
Przez wiele stuleci tereny opisywanego parku były własnością tak zwanego Domu Ospy – jednego z najważniejszych gdańskich zespołów szpitalnych. Pod koniec XIX wieku (1894 rok) Franz Wilhelm Steffens przeznaczył 50 tys. talarów na wykup części szpitalnego cmentarza i następnie aranżację ogólnodostępnego parku miejskiego.
Steffensowie odegrali wybitną rolę w XIX-wiecznym Gdańsku.
Otto Steffens (1826-1904) był znakomitym prawnikiem, przedsiębiorcą, następnie przewodniczącym Rady Miasta Gdańska. Jako świetnie wykształcony urzędnik wspierał nadburmistrza Leopolda von Wintera w szeroko zakrojonej modernizacji miasta. Otto Steffens został w 1896 roku odznaczony tytułem Honorowego Obywatela Miasta Gdańska.
Natomiast wspomniany wyżej Franz Wilhelm Steffens (1819-1910) przez wiele lat udzielał się artystycznie w stołecznym Berlinie, gdzie malował sceny historyczne i pejzaże. Jego prace były też często prezentowane na wystawach gdańskiego Towarzystwa Przyjaciół Sztuki.
Dzieje i zasługi tego wybitnego rodu upamiętnia też nazwa „Dom Steffensów”, pod którą kryje się doskonale znana Złota Kamienica, ten piękny renesansowy budynek należał do zasłużonego rodu w latach 1786-1918.
Park Steffensów i jego walory przyrodnicze
Opisywany park powstał według projektu George Wilhelma Schnibbego, który w gdańskiej historii zapisał się jako wybitny projektant miejskich parków i cmentarzy.
Po splantowaniu terenu i wytyczeniu alejek spacerowych parkowy obszar został gęsto obsadzony wielogatunkową roślinnością, niektóre egzotyczne gatunki sprowadzono z Azji i Ameryki Północnej.
Zobacz również: Piknik w stylu EKO – jak się do niego przygotować?
W parkowej przestrzeni powstał też niewielki domek dozorcy, który w dobrym stanie zachował się do czasów obecnych.
Park Steffensów został otwarty w 1896 roku i kilka lat później powiększony o przyległy teren zlikwidowanego tak zwanego cmentarza Ubogich. Kolejne powiększenie parkowego obszaru nastąpiło w latach 1968-1970, gdy parkową przestrzenią objęto zlikwidowane nekropolie rozciągnięte wzdłuż coraz bardziej ruchliwej Alei Zwycięstwa.
Na terenie Parku Steffensów rosną wspaniałe okazy dębów szypułkowych, ponadto kasztanowce, jesiony i wiązy. Unikatów też nie brakuje, do takich zaliczyć można najstarszy na Pomorzu dąb czerwony, miłorząb dwuklapowy oraz buki odmiany czerwonej w wersji zwisającej.
Warto też zwrócić uwagę na okazy skrzydłoorzecha kaukaskiego oraz rzadko w parkach spotykanego klonu francuskiego.
Przestrzeń parku skutecznie izoluje od intensywnego ruchu samochodowego w ciągu Alei Zwycięstwa. Ten ciekawy historycznie ciąg komunikacyjny został już pod koniec XVIII wieku obsadzony lipami holenderskimi, inwestycję sfinansowano z testamentowego zapisu Daniela Gralatha – gdańskiego burmistrza i światowego pioniera badań nad elektrycznością. Postać światłego urzędnika upamiętnia mało znany pomnik ustawiony w pobliżu skrzyżowania Alei Zwycięstwa z ul. Smoluchowskiego.
Zobacz też – Ekologiczne torby na zakupy z nadrukiem – zamów je dla swojej firmy!
Przy Parku Steffensów zobaczyć też można tak zwany Pomnik Czołgistów – ustawiony na postumencie czołg T-34/76, który w marcu 1945 roku jako pierwszy miał wjechać do wyzwalanej Gdyni.
Po zakończeniu II wojny światowej nazwa parku była zmieniana, najpierw jego patronem został Ignacy Daszyński, potem Marcin Kasprzak. Na szczęście przywrócone pierwotne określenie szybko wpisało się w nazewniczy obieg nadmotławskiego miasta.
W 2017 roku na terenie Parku Steffensów posadzono dwie lipy holenderskie z odmiany Pallida – podobne do wspomnianych drzew z Alei Zwycięstwa. W ten sposób ciekawie połączono czasy współczesne z początkiem historii parków miejskich w Gdańsku.
W marcu 2021 roku na terenie Parku Steffensów wycięto dziesięć stuletnich drzew, drwale działali na podstawie zezwolenia wydanego przez Urząd Miejski w Gdańsku, ale wobec trwającej procedury wpisu parku do rejestru zabytków – wycinka odbyła się niezgodnie z prawem. W głębszym tle tej sprawy deweloperska aktywność, poziom gdańskich urzędników i pytania o bezpieczeństwo innych położonych na terenie miasta cennych obszarów parkowych.
Zobacz też – O zakładaniu ogrodów słów kilka.
