Postacie

Leopold von Winter (1823-1893)

InfoGdansk
7 marca, 2016
Zdjęcie: Leopold von Winter - najwybitniejszy urzędnik w gdańskich dziejach

Jeden z najwybitniejszych burmistrzów w dziejach nadmotławskiego miasta, ważna postać XIX-wiecznej historii Gdańska. Pochodził z okolic Świecia, w Berlinie ukończył prawo i ekonomię, następnie pracował na różnych szczeblach administracji państwowej. W styczniu 1863 roku objął funkcję nadburmistrza Gdańska.

Stanął w obliczu wielu trudności i problemów, ówczesny Gdańsk uchodził za miasto prowincjonalne, pogrążone w stagnacji i funkcjonujące w oparciu o przestarzałe rozwiązania. Za kolejnych kadencji von Wintera ta niezbyt korzystna sytuacja została znacząco zmieniona.  Rozpoczęto konsekwentną realizację kluczowych inwestycji, ich ukończenie przyniosło modernizację i wprowadzenie Gdańska w obszar miejskiej nowoczesności.

Leopold von Winter – osobowy symbol modernizacji miasta Gdańska

Budowa systemu kanalizacji (1869-1871) poprawiła warunki życia i zmniejszyła ryzyko epidemiologiczne. Zbudowano chodniki i wybrukowano większość ważniejszych ulic. Powstało sporo obiektów szkolnych, niektóre z nich (budynki przy ul. Kładki, Dolna Brama, Dmowskiego) w edukacyjnej roli służą do dzisiaj.
Wiele uczyniono dla rozwoju miejskiej komunikacji. W 1864 roku ruszyły pierwsze konne omnibusy, nieco później (1873) uruchomiono konne trasy tramwajowe.

Gdański burmistrz aktywnie angażował się w temat budowy linii kolejowej Malbork-Mława, bardzo ważnej dla rozwoju tej części kraju.

Z pewnością sporą przesadą byłoby przypisywanie całości modernizacyjnych zasług tylko i wyłącznie von Winterowi, wszak po wojnie prusko-francuskiej (i uzyskaniu gigantycznej kontrybucji) całe Niemcy ogarnięte były inwestycyjnym zapałem. Na uznanie jednak zasługuje konsekwencja działań burmistrza, realizacja naprawdę potrzebnych inwestycji, efektywność wykorzystania posiadanych zasobów i rzadko spotykana awersja do marnotrawstwa i korupcji. I ta dalekowzroczność, zrealizowane wtedy inwestycje są wykorzystywane do czasów obecnych.

Upamiętnienia Leopolda von Wintera

Uznaniem zasług von Wintera było dwukrotne przedłużenie jego dwunastoletnich kadencji .W 1890 roku Leopold von Winter ze względu na stan zdrowia wycofał się z aktywnej pracy. Ostatnie lata życia spędził w rodzinnym majątku niedaleko Świecia. W dawnym Gdańsku jego postać została na wiele sposobów upamiętniona. Jeszcze za życia (1890) został wyróżniony tytułem Honorowego Obywatela Miasta Gdańska.

Nazwę Winterplatz nosił obecny Targ Maślany, a w elewację kamienicy przy Große Gerbergasse 5 (tam wiele lat mieszkał) wmurowano pamiątkową tablicę. Popiersie burmistrza zdobiło też wnętrze Sali Wety Ratusza Głównego Miasta. Jego imieniem nazwano wzniesienie z kompleksu Lasów Oliwskich. To miejsce (Winterberg) znane jest obecne jako Góra Dantyszka. Po tych upamiętnieniach nie ma dzisiaj śladu.

Postać burmistrza została w powojennym okresie z gdańskiej przestrzeni  usunięta, tak powstało pewnego rodzaju historyczne zafałszowanie, tak jakby 2 połowa XIX stulecia była czasową próżnią, pozbawioną jakiegokolwiek znaczenia.

Zobacz też – Dlaczego warto skorzystać z pomocy wypożyczalni kostiumów w Gdańsku?

Obecny patronat nad wagonem tramwajowym Bombardier nr 1006 to stanowczo za mało, może warto pomyśleć o szerszym upamiętnieniu tego wybitnego urzędnika.

W lipcu 2018 roku wreszcie odsłonięto tablicę pamiątkową poświęconą tej postaci. Przeczytać na niej można:
„Przy ulicy Garbary mieszkał LEOPOLD von WINTER, nadburmistrz Gdańska w latach 1863 – 1890. Zmodernizował i przekształcił Gdańsk w nowoczesne miasta”.