InfoGdańsk

Za dwa tygodnie w Muzeum Miasta Gdyni odbędzie się spotkanie dotyczące powojennej architektury. Zatem budownictwa komentowanego często z dodatkiem ironicznego uśmiechu, a jednak przez całe dekady decydującego o życiu kolejnych polskich pokoleń.

Osią spotkania będzie książka „Architektura na miarę możliwości. Danuta i Daniel Olędzcy” autorstwa dr. Błażeja Ciarkowskiego. Spotkanie poprowadzi Grzegorz Piątek, którego książka „Gdynia obiecana. Miasto, modernizm, modernizacja 1920–1939” została obsypana licznymi nagrodami i wyraźnie ożywiła krajowy rynek czytelniczy.

Spotkanie wokół książki „Architektura na miarę możliwości. Danuta i Daniel Olędzcy”

Czy społeczny odbiór powojennej architektury jest więc słuszny i sprawiedliwy? I tak, i nie, w upaństwowionym sektorze budownictwa mieszkaniowego nieprawidłowości i uchybień nie brakowało, z drugiej jednak strony – w warunkach zniszczonego kraju i ustrojowych ograniczeń – osiągnięto naprawdę sporo. Do niejednoznaczności i trudności w ocenie dobrze się odnosi pierwsza część tytułu książki – „Architektura na miarę możliwości”.

Spotkanie nieprzypadkowo odbędzie się w Muzeum Miasta Gdyni, działalność placówki dotyczy między innymi zagadnień związanych z urbanistyką i architekturą, ich wpływem na funkcjonowanie miast i codzienne życie.

On – potomek trójmiejskiej międzywojennej „arystokracji”, syn inspektora celnego Wolnego Miasta Gdańska. Ona – córka urzędnika gminnego z białoruskiego Poczapowa. W czasie wojny on był starszym strzelcem w Powstaniu Warszawskim, a później więźniem obozu Altengrabow. Ona, jak sama wspomina, pasała krowy i toczyła bitwy na szyszki i patyki z synami okolicznych chłopów. Spotkali się na Wydziale Architektury Politechniki Gdańskiej. Daniel Olędzki i Danuta Sorgowicka (Olędzka) stanowili jedną z najbardziej niezwykłych par w świecie polskiej architektury. Ich wyjątkowość polegała na tym, że w odróżnieniu od Karda-szewskich, Piechotków czy nawet Brukalskich, oboje odnieśli znaczące sukcesy nie rezygnując przy tym z własnej indywidualności.

Architektoniczny dorobek Danuty i Daniela Olędzkich

Opisane w książce małżeństwo raczej unikało wspólnej pracy przy kolejnych projektach architektonicznych. Tak świadomie wybrana postawa wynikała z silnie zarysowanych indywidualności i innych kierunków działania, z czego polska architektura wyraźnie skorzystała.

Zobacz też – Wypożyczalnia samochodów Gdańsk – dlaczego warto zdecydować się na wynajem długoterminowy?

Daniel Olędzki angażował się w projektowanie wielkich obiektów użyteczności publicznej, przy jego udziale powstały na przykład Teatr Wybrzeże w Gdańsku, Teatr Muzyczny w Gdyni oraz Kieleckie Centrum Kultury. Architekt współtworzył też urbanistyczne koncepcje powojennej zabudowy Starego Przedmieścia, niestety wiele postulowanych założeń zignorowano i obecnie funkcjonalność tej gdańskiej dzielnicy jest dość ograniczona. Daniel Olędzki opracował też założenia do budowy osiedla mieszkaniowego w sopockim Brodwinie. Niedawno w Muzeum Sopotu pokazywana była ciekawa wystawa dotycząca tej wyjątkowo zlokalizowanej sopockiej dzielnicy mieszkaniowej.

Zobacz więcej – Wystawa „Brodwino. Najpiękniejsza dzielnica Sopotu”

Natomiast Danuta Olędzka wraz z Tadeuszem Różańskim i Januszem Morkiem zaprojektowała falowiec przy ulicy Obrońców Wybrzeża. Według ich projektu w latach 1970-1973 wyrósł obiekt o długości ponad 800 metrów – najdłuższy polski blok mieszkalny wybudowany wzdłuż jednej ulicy i jeden z najdłuższych w Europie. Dzięki determinacji pani Olędzkiej mieszkania w falowcu wyposażono w kuchenne okna, początkowo planowano bowiem budowę wyłącznie „ślepych kuchni”, bez dostępu do światła słonecznego.

Tematyka tego rodzaju architektury też doczekała się ciekawej wystawy, która była prezentowana w Gdańskiej Galerii Miejskiej i cieszyła się sporym zainteresowaniem zwiedzających.

Zobacz więcej – Fenomen falowca – wystawa w Gdańskiej Galerii Miejskiej

Dr Błażej Ciarkowski, autor prezentowanej książki, od lat zajmuje się historią architektury mieszkaniowej w powojennej Polsce oraz badaniem jej szerszego kontekstu – między innymi miastotwórczej roli i społecznego oddziaływania.

Spotkanie w Muzeum Miasta Gdyni zapowiada się bardzo ciekawie.