W muzealnym Spichlerzu Błękitny Baranek zobaczyć można ciekawą wystawę archeologiczną, której eksponaty dotyczą terenu i tematyki o wielkim znaczeniu w gdańskiej historii. W obszarze tak zwanego Zamczyska funkcjonował gdański gród książęcy, następnie zbudowany z rozmachem zamek krzyżacki – jedna z największych twierdz państwa zakonnego.
Pomimo tak wielkiego znaczenia wspomniany teren kryje w sobie wiele niewyjaśnionych tajemnic i zagadek. Prezentowana wystawa podsumowuje badania archeologiczne przeprowadzone przy ul. Sukienniczej 19A, które ciekawie poszerzyły znajomość dziejów tej części nadmotławskiego miasta.
„Tajemnice gdańskiego Zamczyska” – wystawa archeologiczna w Błękitnym Baranku
Gdzie zatem znajduje się przywołane już kilkukrotnie Zamczysko? Opisywany obszar zamyka z jednej strony styk Kanału Raduni z leniwym nurtem Motławy, a z drugiej przebieg ulic Tartacznej, Podwala Staromiejskiego i Placu Obrońców Poczty Polskiej.
Nazwa obszaru przypomina o funkcjonującym w tym miejscu zamku krzyżackim. Po wypędzeniu zakonnych braci (1454 r.) forteca została rozebrana, do naszych czasów zachował się tylko niewielki fragment muru obwodowego.
Wcześniejsze dzieje Zamczyska też są bardzo ciekawe, w tym miejscu znajdował się gród książęcy, który wiązał Gdańsk z państwem pierwszych Piastów, a potem stanowił administracyjne serce niezależnego księstwa pomorskiego.
W trakcie archeologicznych badań znaleziono między innymi relikty dawnego grodu. Najmłodsze znaleziska pochodzą z XX stulecia, a najstarsze dotyczą osadnictwa z okresu wczesnego średniowiecza.
Na wystawie zobaczyć można ponad 120 znalezisk, w tym szczególnie cenny zestaw złotych monet – pierwsze takie odkrycie na terenie Gdańska. Do tego fragmenty pieców kaflowych, plomby tekstylne, średniowieczne zabawki, a nawet świetnie zachowane obuwie z przełomu XV i XVI wieku. O dawnym znaczeniu Zamczyska przypominają fragment zbroi kolczej oraz ostrze topora bojowego.
Zobacz też – Sankcja kredytu darmowego – kiedy można z niej skorzystać?
Formułę wystawy ciekawie poszerza prezentacja multimedialna „Wyniki badań przeprowadzonych przy ul. Sukienniczej 19A w Gdańsku. Nowe badania gdańskiego grodu”.
Przed wejściem na wystawę zwiedzający otrzymują małą cegiełkę, którą należy dołożyć do budowanej przez turystów twierdzy krzyżackiej. Forteca rośnie w oczach, jednak jej kształt bardzo odbiega od podpartych nauką ustaleniach o kształcie gdańskiego zamku krzyżackiego. Pokazuje natomiast fantazję i pomysłowość odwiedzających miasto turystów.
Zwiedzanie wystawy warto połączyć ze zwiedzaniem wnętrz zabytkowego spichlerza. Turystom szczególnie podoba się przedstawienie średniowiecznej uliczki z prezentacją życia codziennego i świetnie dobraną grą świateł, zapachów i dźwięków.
Jak wyglądał zamek krzyżacki w Gdańsku?
Dokładnie nie wiadomo. Jak już wyżej wspomniano – gotycka twierdza została rozebrana krótko po wybuchu wojny 13-letniej, a na podstawie odkrytych reliktów można ustalić tylko przypuszczalny kształt dawnej fortecy. Przedstawienie zamku zobaczyć można na obrazie „Okręt Kościoła” w gdańskim Dworze Artusa, ale czy artysta wiernie przedstawił zapamiętany zamek, czy raczej puścił wodze fantazji – trudno jednoznacznie powiedzieć. Makieta z przedstawieniem domniemanej formy zamku krzyżackiego była pokazywana na wystawie stałej Muzeum Archeologicznego, kolejna o zgoła odmiennym kształcie zdobiła kiedyś przestrzeń jednej z kaplic w gdańskim kościele Mariackim.
Zatem tajemnic dotyczących Zamczyska nie brakuje, a przecież dochodzi jeszcze całe spektrum pytań związanych z wcześniejszym grodem książęcym, w tym przypadku zagadek jest jeszcze więcej… Jedno jest pewne – archeologowie mają na terenie Zamczyska co robić, ten intrygujący skrawek Gdańska pewnie nie raz jeszcze zadziwi i zaskoczy.
„Tajemnice gdańskiego Zamczyska’
Wystawa archeologiczna w Spichlerzu Błękitny Baranek;
ul. Chmielna 53, 80-748 Gdańsk;
Wystawa do 21 maja 2023 r.