Zaćma jest chorobą, która w większości przypadków dotyka ludzi starszych – po 60. roku życia. Jednak zdarza się również, że zaćma dotyka nie tylko w podeszłym wieku, lecz dziecko. Jak rozpoznać kataraktę u dzieci? Jak wówczas wygląda jej leczenie? Czy można jej zapobiec?
Rodzaje zaćmy i przyczyny powstawania
Do zaćmy dochodzi wówczas, gdy soczewka, która znajduje się między tęczówką a ciałkiem szklistym oka, pokrywa się plamkami i zmętnieniami. Jej główną rolą jest załamywanie promieni słonecznych, co umożliwia powstawanie na siatkówce odwróconego i pomniejszonego obrazu i tym samym ostrego widzenia rzeczy na różnych odległościach. Powstałe na niej naleciałości utrudniają przepływ promieni świetlnych do siatkówki oka, co odbija się negatywnie na ostrości widzenia. Nieleczona katarakta może doprowadzić nawet do całkowitej utraty wzroku.
Wyróżnia się dwa podstawowe rodzaje zaćmy: nabytą – występującą głównie u dorosłych w starszym wieku i wrodzoną – dotykającą też dzieci. Przeczytaj więcej dlaczego powstaje zaćma u dzieci: https://kardiotel.pl/artykuly/52-okulistyka-operacje/208-zacma-u-dzieci-dlaczego-powstaje
Zaćma, zwana również kataraktą, to schorzenie oka, które polega na mętnieniu naturalnej soczewki oka, co prowadzi do utraty przezroczystości soczewki i zaburzenia widzenia. Choć jest to dość powszechne schorzenie u osób starszych, zaćma może wystąpić również u dzieci. Warto zdawać sobie sprawę z tego, że zaćma u najmłodszych pacjentów może mieć odmienne przyczyny, objawy i skutki niż u dorosłych. W tym artykule przyjrzymy się temu zagadnieniu bliżej, skupiając się na rozpoznawaniu zaćmy u dzieci oraz dostępnych metodach leczenia.
Przyczyny zaćmy u dzieci
Zaćma u dzieci może mieć różne przyczyny, w zależności od wieku pacjenta. Wyróżniamy przyczyny wrodzone oraz nabyte.
Przyczyny wrodzone:
- Czynniki genetyczne: Czasem zaćma u dziecka może mieć podłoże genetyczne i być dziedziczona po jednym z rodziców.
- Zaburzenia metaboliczne: Niektóre zaburzenia metaboliczne, takie jak galaktozemia czy choroba Wilsona, mogą prowadzić do wrodzonej zaćmy.
- Zakażenia wewnątrzmaciczne: Infekcje matki w czasie ciąży, takie jak toksoplazmoza czy różyczka, mogą prowadzić do powstania wrodzonej zaćmy u dziecka.
- Zaburzenia genetyczne: Rzadkie choroby genetyczne, na przykład zespół Downa, mogą być związane z występowaniem zaćmy u dzieci.
Przyczyny nabyte:
- Urazy: Urazy oka, takie jak uderzenia lub urazy w wyniku wypadków, mogą spowodować nabytą zaćmę u dzieci.
- Zapalenia: Choroby zapalne oka, na przykład jaskra czy zapalenie nadtwardówki, mogą prowadzić do powstania zaćmy.
- Promieniowanie: Nadmierna ekspozycja na promieniowanie UV lub jonizujące może wpłynąć na rozwinięcie zaćmy.
- Choroby układowe: Niektóre choroby układowe, takie jak cukrzyca, mogą zwiększać ryzyko wystąpienia zaćmy.
Objawy zaćmy u dzieci
Rozpoznanie zaćmy u dzieci może być trudniejsze niż u dorosłych, ponieważ dzieci mogą mieć trudności w wyrażaniu swoich dolegliwości. Niemniej jednak istnieją pewne objawy, na które rodzice powinni zwracać uwagę:
- Zaburzenia wzroku: Dziecko może wykazywać trudności w widzeniu, na przykład może unikać kontaktu wzrokowego, zacierać oczy lub ściskać powieki.
- Nietypowe ruchy oczu: Zauważalne mogą być niestabilne lub drgające ruchy oczu.
- Światłowstręt: Dziecko może reagować negatywnie na światło, np. zacierać oczy lub zaciskać powieki w jasnym świetle.
- Biaława lub matowa plamka w źrenicy: To charakterystyczny objaw zaćmy – zmętnienie soczewki oka może prowadzić do widocznej plamki w źrenicy.
Diagnoza i leczenie
Jeśli istnieje podejrzenie zaćmy u dziecka, niezwłocznie należy skonsultować się z okulistą. Wczesna diagnoza i interwencja są kluczowe dla minimalizacji skutków zaćmy na rozwijający się wzrok dziecka.
Diagnoza:
- Badanie wzroku: Okulista przeprowadzi dokładne badanie wzroku, oceniając zdolność dziecka do widzenia różnych obiektów na różnych odległościach.
- Badanie dna oka: To zaawansowane badanie pozwala na ocenę struktur oka wewnętrznego, co może pomóc w ustaleniu stopnia zaawansowania zaćmy.
- Badania dodatkowe: W niektórych przypadkach konieczne może być przeprowadzenie dodatkowych badań, takich jak badania genetyczne czy testy na obecność chorób metabolicznych.
Leczenie zaćmy:
Leczenie zaćmy u dzieci może obejmować zarówno terapię farmakologiczną, jak i chirurgiczną.
- Terapia farmakologiczna: W niektórych przypadkach, zwłaszcza gdy zaćma jest wynikiem stanu zapalnego lub infekcji, możliwe jest leczenie farmakologiczne, takie jak krople do oczu lub leki przeciwwirusowe.
- Chirurgia: W większości przypadków zaćma u dzieci wymaga interwencji chirurgicznej. Współczesne techniki chirurgiczne, takie jak wymiana soczewki, pozwalają na przywrócenie prawidłowej funkcji oka.
Zaćma u dzieci to poważne schorzenie, które może znacząco wpłynąć na rozwijający się wzrok. Rodzice i opiekunowie powinni być świadomi potencjalnych objawów zaćmy u dzieci oraz skonsultować się z okulistą w przypadku jakichkolwiek niepokojących objawów. Wczesna diagnoza i odpowiednie leczenie są kluczowe dla zapewnienia najlepszych szans na utrzymanie prawidłowego widzenia u dziecka.
