InfoGdańsk

Laboratoria stacji badawczej powstały już w 1955 roku i początkowo funkcjonowały w strukturach Akademii Medycznej w Gdańsku. Piętnaście lat później (1970 rok) placówkę przejął nowo powołany Uniwersytet Gdański i pod szyldem tej uczelni stacja działa do czasów obecnych.

Od portu lotniczego do stacji badawczej

Stacja badawcza działa na terenie Górek Wschodnich, zatem w otoczeniu o wybitnych walorach przyrodniczych i wielkim badawczym potencjale.

W leniwym nurcie Martwej Wisły w fascynujący sposób styka się słodkowodna i morska przyroda, bo za sprawą wiejących z północy wiatrów następują czasem spore wlewy wody z Zatoki Gdańskiej.

W latach dwudziestych niewiele wskazywało na naukowe wykorzystanie tej okolicy. W 1925 roku w tym miejscu powstał port lotniczy z nieźle rozbudowanym zapleczem, w którym obsługiwano wodnosamolotowe połączenia ze szwedzkimi Sztokholmem i Kalmarem.

Szeroko komentowaną sensacją było lądowanie Dorniera Do-X, który 6 lipca 1932 roku na oczach zdumionych widzów osiadł na nurcie Martwej Wisły. Wspomniany hydroplan był wówczas największym i najcięższym latającym samolotem na świecie!

Zobacz więcej – Dornier Do-X nad gdańskim niebem

Połączenia lotnicze nie były rentowne i działalność lądowiska szybko ustała.

U schyłku Wolnego Miasta Gdańska w obiektach odpoczywały dzieci kolonijne z wielu szkół gdańskich. Podczas II wojny światowej w budynkach działał tak zwany Ausbildungsstätte – ośrodek przyuczający młode kobiety do zasad i rygorów prowadzenia gospodarstwa domowego.

Dziesięć lat po zakończeniu II wojny światowej (1955 r.) opuszczone i nieźle zachowane obiekty przejęła laboratoryjna stacja badawcza Akademii Medycznej w Gdańsku. Placówka działała w budynku dworca lotniczego, na jej potrzeby wykorzystywano też niewielką przystań nad Martwą Wisłą.

Działalność profesora Fryderyka Pautscha

Pierwszym kierownikiem stacji został prof. Fryderyk Pautsch, który kierując pracą placówki rozwijał zainteresowania naukowe z dziedziny fizjologii porównawczej wód słonawych i morskich.

Wspomniany naukowiec czynnie wspierał koncepcję powołania Uniwersytetu Gdańskiego, postulowana uczelnia powstała w 1970 roku. Z inicjatywy prof. Pautscha nastąpiło wtedy przeniesienie Stacji Biologicznej w Górkach Wschodnich w struktury nowej uczelni.

Prof. Fryderyk Pautsch – patron Stacji Biologicznej Uniwersytetu Gdańskiego.

Fryderyk Pautsch był przez wiele lat delegatem Międzynarodowej Komisji Oceanograficznej UNESCO oraz członkiem komitetów redakcyjnych kilku czasopism naukowych, w tym prestiżowego Marine Biology.

W latach 70-tych czynnie sprzeciwiał się ingerencji władz w uczelniane swobody i stosowaniu cenzury.

Prof. Fryderyk Pautsch szczególnie wiele uwagi poświęcił badaniu fizjonomii krabów. Wybitny badacz został ustanowiony patronem opisywanej placówki naukowej.

Laboratorium Wydmowe w Stacji Biologicznej Uniwersytetu Gdańskiego

Placówka dysponuje własnym taborem pływającym i koncentruje się na badaniach żywych organizmów występujących w środowisku wód morskich i słonawych. Stacja Biologiczna współpracuje z ośrodkami zagranicznymi, na przykład Reed Institute z Portland w USA, Institute of Biochemistry z Ottawy w Kanadzie oraz Laboratoire Marine College de France z Concameau we Francji.

W dorobku opisywanej Stacji Biologicznej jest też wiele publikacji naukowych, ponadto placówka czynnie angażuje się w inicjatywy podejmowane przez lokalne społeczności Sobieszewa i Górek Wschodnich. Stąd udział w Ptasich Piknikach organizowanych przez Stowarzyszenie Przyjaciół Wyspy Sobieszewskiej, czy w Karnawale Latawców – imprezy GAK Wyspa Skarbów.

Zobacz też – Wyprawka dla psa w sklepie zoologicznym. Co warto kupić?

Jednym z najciekawszych projektów Stacji Badawczej UG była udana realizacja Laboratorium Wydmowego – zastępczego i całkiem rozległego siedliska zagrożonej roślinności wydmowej.

Projekt powstał dzięki udanej współpracy opisywanej Stacji Biologicznej, Fundacji Rozwoju Uniwersytetu Gdańskiego oraz terminalu kontenerowego DCT z gdańskiego Portu Północnego.

Rozwój turystyki i portowej infrastruktury nie pozostaje bez wpływu na przyrodę, przestrzeń występowania gatunków psammofilnych (piaskolubnych) uległa w ostatnich dekadach dramatycznemu ograniczeniu.

W ramach opisywanego projektu nawieziono około 1000 ton piachu, po uformowaniu wydmy jej powierzchnia została obsadzona chronionymi gatunkami piaskolubnymi.

Wydmowe laboratorium otrzymało też niezbędną infrastrukturę dydaktyczną, w jego przestrzeni prowadzone są zajęcia edukacyjne dla dzieci i młodzieży.

W Laboratorium Wydmowym badane są reakcje gatunków chronionych na przesadzanie, naukowcy obserwują między innymi kocankę piaskową, groszek nadmorski, solankę kolczystą oraz mikołajka nadmorskiego. Pochodzenie tej wymienionej na końcu rośliny interesująco tłumaczy jedna z najciekawszych lokalnych legend.

Zobacz też – Legenda o mikołajku nadmorskim

Obecnie większość zajęć edukacyjnych odbywa się na Wydziale Biologii Uniwersytetu Gdańskiego, gdzie działa również inna ciekawa placówka edukacyjna – Muzeum Inkluzji w Bursztynie.