Od dłuższego czasu trwają zaawansowane prace konserwatorskie nad niezwykle cennym dziełem Mariana Mokwy „Bitwa pod Oliwą I – niedokończony szkic”.
Obraz stanowi własność Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku, marynistyczne dzieło ukazuje dynamiczny epizod jednej z najważniejszych bitew morskich w historii Polski – starcia pod Oliwą z 1627 roku.
Stan zachowania dzieła wymagał natychmiastowej interwencji. Prace konserwatorskie, sfinansowane przez Towarzystwo Przyjaciół Narodowego Muzeum Morskiego, zostały powierzone specjalistom z firmy Cardas true art w Bydgoszczy.
Marian Mokwa – legenda malarstwa marynistycznego
Malarz Marian Mokwa (1889-1987) poświęcił morskiej tematyce kilkadziesiąt lat swojego długiego twórczego życia. Jeszcze w okresie międzywojennym opisywany artysta prowadził w Gdyni Galerię Morską, w której twórczością artystyczną propagował morski rozwój Rzeczypospolitej – temat bardzo potrzebny i przyciągający wtedy społeczną uwagę.
Jego dzieła były zamawiane przez hotele i firmy armatorskie, a obecnie zdobią zbiory ważnych placówek muzealnych. Taką kolekcję zobaczyć można w Spichlerzach na Ołowiance – głównej siedzibie Narodowego Muzeum Morskiego, ciekawy obraz Mariana Mokwy znajduje się też na wystawie stałej w Twierdzy Wisłoujście.
Zobacz więcej – Zwiedzanie Twierdzy Wisłoujście
Renowacja obrazu zbiega się z kolejną rocznicą bitwy pod Oliwą, która rozegrała się 28 listopada 1627 roku i zakończyła się prestiżowym zwycięstwem polskiej floty.
„Bitwa pod Oliwą I” – zagadki niedokończonego obrazu
Centralnym motywem dzieła jest monumentalny dziób okrętu, nakreślony przez artystę w szkicowy, konturowy sposób. Na jasnym tle kompozycji widoczna jest łódź z polską banderą, na której znajdują się marynarze i żołnierze, stanowiąca dynamiczny akcent tej morskiej sceny. W głębi znajduje się okręt pod pełnymi żaglami.
Zobacz też – Pokaz siedmiu obrazów Mariana Mokwy pochodzących z kolekcji sopockiego Grand Hotelu
Obraz był zapewne częścią ambitnego projektu, który Marian Mokwa realizował w okresie międzywojennym, obrazującego całość dziejów Polski nad Bałtykiem w postaci cyklu „Apoteoza Polski Morskiej”. Obrazy tej artystycznej serii były eksponowano w wybudowanej przez Mokwę Galerii Morskiej przy ul. 3 Maja w Gdyni. –
Niestety, obrazy tam wystawione zostały tuż po wybuchu wojny zniszczone bądź rozkradzione przez okupantów niemieckich. Los wielu pozostaje wciąż nieznany.
Prawdopodobnie jeszcze w latach 1970-tych obraz został poddany konserwacji przeprowadzonej stosowanymi w tym czasie metodami. Po latach na powierzchni podklejonego wówczas płótna pojawiły się deformacje i pęcherze, a w miejscach wtórnego połączenia pociętych fragmentów obrazu – wykruszenia, natomiast warstwy farby nałożonej w miejscach ubytków zmieniły barwę.
Obraz zniszczony, ocalony, odnowiony
Zadanie konserwacji obrazu zlecono firmie Cardas true art z Bydgoszczy, która dysponuje zespołem wysoko wykwalifikowanych specjalistów oraz nowoczesnym zapleczem technicznym. Umożliwia to przeprowadzenie szczegółowych badań i kompleksowej renowacji dzieła. W zakres prac konserwatorskich wchodzi m.in., oczyszczenie powierzchni obrazu z zabrudzeń i nawarstwień, zabezpieczenie oryginalnej warstwy malarskiej, uzupełnienie ubytków w podłożu i malaturze, a także wykonanie retuszu oraz końcowej impregnacji, która zapewni ochronę dzieła na przyszłość.
Odnowione dzieło Mariana Mokwy „Bitwa pod Oliwą I – niedokończony szkic” zostanie zaprezentowane szerokiej publiczności w 2025 roku, podczas obchodów 65-lecia Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku. Wystawa stanie się również okazją do zaprezentowania działalności Towarzystwa Przyjaciół NMM, które jako darczyńca aktywnie wspiera rozwój kolekcji malarstwa gromadzonej w tej instytucji.
