Charakterystyczny pomnikowy kopiec zobaczyć można w pobliżu Cypla Helskiego, przy bez wątpienia jednej z najbardziej malowniczych tras spacerowych na polskim Wybrzeżu.
Uroczyście odsłonięty w 2013 roku nieco żartobliwie przypomina o Helu jako początku Polski i pokazuje też siłę płynącą z różnorodności kaszubskiej kultury…
Hel – tutaj zaczyna się Polska
Z tym początkiem to oczywiście kwestia umowna, ale rzeczywiście przy rysowaniu konturu polskich granic dłoń wędruje w górę i zaczyna taniec od charakterystycznie wysuniętego haczyka, czyli Półwyspu Helskiego. Warto też dodać, że miejsce początku to nie to samo, co najdalej na północ wysunięty punkt w Polsce. Ponieważ Półwysep Helski opada w kierunku południowo-wschodnim, cypel jest położony na południe od Jastrzębiej Góry – uznawanej za najdalej na północ wysunięty fragment naszego kraju.
Okolice helskiego cypla były przez wiele lat niedostępne, przyczyną działalność wielu jednostek wojskowych i związane z tym restrykcje i ograniczenia. Od lat 90-tych ubiegłego stulecia wojsko z tych terenów ustępowało, a przestrzeń z wolna otwierała się na nowe możliwości jej wykorzystania.
Pomysł pomnikowego zaakcentowania geograficznego znaczenia tej lokalizacji był inicjatywą Tadeusza Muży – prezesa helskiego oddziału Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego.
Natomiast koncepcję opracował Bruno Wandtke (1936-2010) – znany i nieżyjący już architekt sopocki. Prace zostały poprzedzone całkiem poważnym umocnieniem brzegu, a potem rozpoczęło się zwożenie głazów z przeróżnych zakątków kaszubskiego regionu.
Usypane w stos pokazują siłę płynącą ze zróżnicowania kaszubskiej kultury. Nawiązują też do stolemów – legendarnych olbrzymów zamieszkujących niegdyś kaszubską krainę.
O przygodach ostatniego z nich ciekawie opowiada legenda, wyjaśniająca przy okazji spłaszczony kształt wieży gdańskiego kościoła Mariackiego.
Na największym głazie pomnikowego stosu zobaczyć można Gryfa Kaszubskiego, a tekst „Hel – początek Polski” informuje o geograficznej wyjątkowości tej lokalizacji. Natomiast napis „Kòpc Kaszëbów” przypomina o językowej odrębności tej części Pomorza Gdańskiego.
Kopiec Kaszubów na Cyplu Helskim
Uroczyste odsłonięcie pomnikowego kopca odbyło się 23 czerwca 2013 roku. W ceremonii udział wzięli wojewoda pomorski Ryszard Stachurski, marszałek województwa pomorskiego Mieczysław Struk, prezes Zrzeszenia Kaszubsko-Pomorskiego Łukasz Grzędzicki i helski burmistrz Mirosław Wądołowski. Nie zabrakło też ponad 40 delegacji kaszubskich z całego Pomorza i przedstawicieli Klubu Studentów „Pomorania” – również zaangażowanego w temat powstania tego pomnika.
Pomnik poświęcił ks. prof. Jan Perszon – kierownik Kaszubskiej Pielgrzymki Pieszej Hel – Jasna Góra.
Kopiec Kaszubów z jednej strony przypomina o wyjątkowym znaczeniu helskiej lokalizacji i kaszubskiej kultury, z drugiej zaś zaprasza w niezwykłą przestrzeń Cypla Helskiego. W pobliżu świetnie zachowane stanowisko 27. Baterii Artylerii Stałej, nieco dalej pomosty spacerowe okalające kraniec półwyspu i odciążające wydmową przyrodę od nadmiaru turystycznych pomysłów i aktywności.
Do tego fantastyczne widoki ze stykiem zatok Puckiej i Gdańskiej oraz trójmiejską aglomeracją w oddali. Przy pomostach zobaczyć też można stanowiska ciekawej ścieżki edukacyjnej.
