Przyciągają uwagę i dają dynamikę organizowanym w Gdańsku imprezom i uroczystościom. Przypominają o znaczeniu gdańskiej historii, której dziejowe meandry nadają się na co najmniej kilkanaście ekranizacji filmowych.
O kim mowa? O pasjonatach z Projektu Historycznego Garnizon Gdańsk, obecnych od prawie 20 lat w przestrzeni nadmotławskiego miasta.
Garnizon Gdańsk – inicjatywa gdańskich pasjonatów historii
Działalność rozpoczęła się w miejscu odległym od Gdańska o dobrych kilkadziesiąt kilometrów. W sierpniu 2005 roku gdańscy pasjonaci wzięli udział w rekonstrukcji Batalii Napoleońskiej w Będominie, w historycznym przedstawieniu grupa wystąpiła po stronie sił koalicji. Widowisko nieprzypadkowo odbyło się w tej niewielkiej kaszubskiej miejscowości, w Będominie działa Muzeum Hymnu Narodowego, a urodzony w tutejszym dworku (obecnie siedziba muzeum) Józef Wybicki odegrał znakomitą rolę u schyłku szlacheckiej Rzeczypospolitej i przepełnionych niespełnioną nadzieją czasach napoleońskich.
Grupą rekonstrukcyjną kieruje Krzysztof Kucharski, zawodowo związany z Działem Edukacji i Obsługi Ruchu Turystycznego Muzeum Gdańska.
Pasjonaci z Garnizonu Gdańsk na brak inspiracji narzekać nie mogą. Lokalna historia obfituje w ciekawe wątki i wydarzenia. Za takie uznać można działalność okrętów kaperskiej i potem królewskiej floty na bałtyckim akwenie, nie zawsze łatwe relacje Gdańska z Rzeczpospolitą czy wreszcie lojalne trwanie miasta przy gasnącej powoli republice szlacheckiej.
Garnizon Gdańsk zapewnia więc ciekawą oprawę podczas organizowanych w mieście imprez i uroczystości. Które wydarzenie stanowi największe wyzwanie?
Niewątpliwym atutem jest również przestrzeń obecnego Gdańska, która daje sporo możliwości efektownej historycznej oprawy. Takim zakątkiem jest na przykład Góra Gradowa z licznymi nawiązaniami do między innymi napoleońskiej epoki.
O historii tego miejsca ciekawie opowiada wystawa „Wehikuł czasu – Człowiek i pocisk”, której stanowiska znajdują się w kolejnych schronach pruskich z 2 drugiej połowy XIX wieku.
W tym miejscu żołnierze Garnizonu Gdańsk organizują na przykład pokazy artyleryjskie (link), ich formułę wzbogaca ciekawe omówienie niuansów i tajemnic kanonierskiego fachu.
Działalność Garnizonu Gdańsk
Po kilkuletniej działalności rekonstruktorzy ograniczyli czasowy zakres aktywności do okresu XVII-XIX wiek.
Pasjonaci z Garnizonu Gdańsk odtwarzają więc historię:
- żołnierzy garnizonu gdańskiego z XVII i XVIII wieku;
- kaprów królewskich;
- francuskiego Régiment de Périgord;
- oddziału piechoty cara Piotra I;
- wojska szwedzkiego z lat 1700-1734;
- gwardii króla Stanisława Leszczyńskiego;
- a nawet piechoty morskiej brytyjskiej Royal Navy z 1807 roku.
Temat brytyjskiej Royal Navy może wydawać się odległy, ale w okresie napoleońskim zaangażowanie angielskiej floty w okolicy Gdańska było niemałe.
Do tego rekonstrukcja historyczna życia codziennego dawnych gdańszczan, organizacja warsztatów szycia strojów z epoki, warsztaty tańca historycznego, spacery tematyczne i liczne prelekcje o dawnych dziejach i zwyczajach gdańskich. Ciekawej, twórczej i rozbudzającej wyobraźnię pracy nie brakuje. Prowadzą własne badania naukowe, które wykorzystują w swoich działaniach. Nieprzypadkowo więc pasjonaci z Garnizonu Gdańsk są określani jako obywatelska instytucja kultury.
Garnizon Gdańsk maszeruje…
W 2019 roku o Garnizonie Gdańsk pisały niektóre media krajowe, które komentując wartę honorową przy grobie prezydenta Pawła Adamowicza wykazały się nieznajomością gdańskiej historii.
Żołnierze Garnizonu Gdańsk znakomicie ożywili na przykład otwarcie Twierdzy Wisłoujście. Impreza odbyła się 27 kwietnia 2024 roku i przyciągnęła tysiące uczestników. Kilka dni później Garnizon Gdańsk był obecny przy Żurawiu, otwieranym po zakończeniu kilkuletnich prac remontowych. I wreszcie 4 maja aż kilkudziesięciu żołnierzy odegrało główną rolę w pikniku historycznym Vivat Gdańsk!, którego kulminację stanowiła zaciekła i świetnie przedstawiona inscenizacja bitwy o Górę Gradowa, przypominająca o bohaterskiej postawie gdańszczan w walce z przeważającymi wojskami rosyjskimi.
W przyszłym roku opisywana grupa rekonstrukcyjna będzie obchodzić 20-lecie swojego powstania i działania. Czy z tej jubileuszowej okazji planowane są dodatkowe atrakcje?
Żołnierze z Garnizonu Gdańsk zapewniają oprawę historyczną w podczas imprez organizowanych przez Narodowe Muzeum Morskie, Muzeum Gdańska, Muzeum Archeologiczne, Hevelianum i Fundację Gdańską.
W przestrzeń miasta ciekawie też wrosły cykliczne wydarzenia aranżowane przez opisywaną grupę – między innymi Historyczna Zmiana Warty oraz noworoczne saluty artyleryjskie na Górze Gradowej.
