W przestrzeni tego jednego z najstarszych parków gdańskich zawiera się sporo walorów przyrodniczych i ciekawych wątków historycznych.
Do powstania parku nieświadomie przyczynili się… żołnierze rosyjscy, którzy chroniąc tutejsze magazyny i stację kwarantanny przed zapiaszczeniem podjęli decyzję o zalesieniu rozległego obszaru nad Zatoką Gdańską. Polskie powstanie listopadowe zataczało coraz szersze kręgi, stąd zaopatrzeniowe potrzeby strony rosyjskiej, której wkrótce potem spory obszar przeładunkowy udostępniły władze pruskie. To rzadki przykład konstruktywnego wkładu wojsk carskich w rozwój gdańskiej przestrzeni, zazwyczaj ich aktywność polegała na bombardowaniu, podpalaniu, ewentualnie rekwizycyjnych wymuszeniach…
Reprezentacyjny park i fortyfikacje
W latach 1840-42 młody lasek został przekształcony w założenie parkowe, w tym nowym rekreacyjnym obszarze powstały osie widokowe na Zatokę Gdańską, punkt widokowy oraz skwer z pergolą i poidełkiem. Wypoczynkowy obszar określano odtąd jako Brösener Wäldchen, czyli Brzeźnieński Lasek.
Znaczne zmiany w parkowej przestrzeni zaszły pod koniec XIX wieku, gdy w jej bliskim sąsiedztwie zbudowano stanowiska Baterii Plażowej, a w latach 1908-1914 wybudowano ciąg betonowych schronów. Potężne obiekty nie doczekały się bojowego wykorzystania, po I wojnie światowej i demilitaryzacji Gdańska utraciły obronne znaczenie.
W 1925 roku na jednym ze schronów odsłonięto pomnik upamiętniający niemieckich żołnierzy 17 Pułku Artylerii Pieszej. W gdańskiej przestrzeni takich wojennych pomników powstało całkiem sporo, w zmienionej formie przetrwało zaledwie kilka. Brzeźnieński obelisk został usunięty pod koniec lat 50-tych ubiegłego stulecia.
W latach powojennych park nie był szczególnie pielęgnowany. Przepadła rekreacyjna infrastruktura, a obszar nabrał cech dzikiego lasku nadmorskiego. Dopiero w 2001 roku rozpoczęto stopniową rewitalizację tego cennego obszaru, prace trwały przez prawie dziesięć kolejnych lat.
Powierzchnia opisywanego parku wynosi 10 hektarów, obszar składa się z dwóch zasadniczych części. Zalesione tereny wydmowe z alejkami i ławkami świetnie nadają się do spacerów, druga część (mniejsza, tylko 30% ogólnej powierzchni) to położony na wschodzie teren podmokły, bardziej dziki i zdecydowanie mniej dostępny.
Z dawnego założenia parkowego zachował się starodrzew sosnowy pamiętający przyrodotwórczą działaność rosyjskich żołnierzy, fragment mola i drewnianej promenady. Historyczną ciekawostką są zachowane bunkry wspomnianej wyżej baterii artyleryjskiej.
Zobacz też – Gdańsk atrakcje. TOP 5. Co warto zwiedzić w Gdańsku
Na terenie parku rośnie prawie 5 tysięcy drzew, wśród nich: olsza szara, olsza czarna, jesion, wierzba biała, sosna, klon i wiele innych. Park chętnie odwiedzają plażowicze, jego rozległa i przyjemna przestrzeń jest naturalnym zapleczem brzeźnieńskiego kąpieliska.
Doktor Jan Jerzy Haffner patronem brzeźnieńskiego parku
W 2002 roku w brzeźnieńskich szkołach ogłoszono konkurs na wybór parkowego patrona, zwycięzcą został Jan Jerzy Haffner. Decyzja była bardzo dobra, bo dzięki temu francuskiemu lekarzowi już w 1808 roku powstała kąpieliskowa infrastruktura na obszarze Brzeźna, dobrych kilkanaście lat przed wybudowaniem takiego zaplecza w doskonale znanym Sopocie!
Zobacz też – Znakomita pizza w Twoim ogrodzie – warto postawić na piec do pizzy
Po zakończeniu prac rewitalizacyjnych park zyskał stylizację nawiązującą do czasów XIX stulecia i stał się miejscem popularnym wśród turystów oraz mieszkańców Gdańska.
Ciekawą możliwością przejście z opisywanego parku na Falochron Zachodni w porcie gdańskim. Na trasie piękne widoki zatokowej części Bałtyku, pozostałości Baterii Portowej z XIX wieku i na koniec panorama Westerplatte – symbolu wybuchu II wojny światowej.
