Niedaleko

Latarnia morska w Helu

InfoGdansk
5 października, 2017
Obecna latarnia powstała w 1942 roku
Zdjęcie: Obecna latarnia powstała w 1942 roku

Ten jeden z najciekawszych helskich zabytków nawiązuje do nawigacyjnego znaczenia okolicy. Prawdopodobnie już w XIII wieku używano ogniowej sygnalizacji ułatwiającej żeglugę w podejściu do coraz ważniejszego portu w Gdańsku. Późniejsze dokumenty mówią o prostej latarni z 1637 roku, w konstrukcji której wykorzystywano drewniany żuraw z żelaznym koszem na rozżarzony węgiel.

Dzieje helskiego latarnictwa sięgają średniowiecznych czasów

Taka latarnia była trudna i niebezpieczna w obsłudze i ostatecznie spłonęła w 1667 roku. Odbudowany obiekt kilka lat później oglądał król Jan III Sobieski, co potwierdza znaczenie helskiej sygnalizacji. Ognisty żar z kosza na wysokim maszcie istotnie pomagał w ominięciu lokalnych mielizn i odszukaniu drogi do gdańskiego portu.

O znaczeniu helskiej nawigacji świadczy finansowe zaangażowanie Rady Miasta Gdańska w utrzymanie obiektów, oczywiście koszty rekompensowano opłatami nakładanymi na statki zawijające do nadmotławskiego portu. W 1827 roku do eksploatacji oddano nowoczesną wieżę, rozpalany na jej szczycie ogień podtrzymywano olejem rzepakowym. Podczas gorszej pogody i widoczności korzystano z armaty sygnałowej. Przy wieży powstał też dom latarnika.

Na początku XX wieku (1905) na szczycie wieży zamontowano maszt do sygnalizacji flagowej. Kilka lat później (grudzień 1910) latarnik May stracił życie wskutek eksplozji armaty sygnałowej. Tragiczny wypadek upamiętnia kamienny obelisk.
Nawigacyjny obiekt był systematycznie unowocześniany, w 1926 roku zamontowano tzw. palnik Arganda z czterema soczewkami, a kilkanaście lat później w latarni pojawiły się najbardziej praktyczne żarówki elektryczne.

Helską latarnię w 1928 roku odwiedził marszałek Józef Piłsudski

W 1928 roku latarnię zwiedzał marszałek Józef Piłsudski, wydarzenie upamiętnia tablica wystawiona z inicjatywy Stowarzyszenia „Przyjaciele Helu”.

We wrześniu 1939 roku wieżę zniszczyli polscy saperzy, czym zamierzano utrudnić Niemcom artyleryjskie namiary, po upadku Oksywia wojenna pętla coraz bardziej zaciskała się wokół helskiej okolicy. Latarnia została odbudowana w 1942 roku w nieco zmienionej lokalizacji, bo 10 metrów na południowy wschód od wcześniejszego obiektu.

W latach powojennych obiekt nie był turystycznie udostępniany, z przyczyn wojskowo-obronnych cywilny ruch w tej okolicy był rygorystycznie limitowany. Od 1994 roku w sezonie letnim latarnia jest udostępniana do zwiedzania, ze szczytu podziwiać można efektowną panoramę helskiej okolicy.

Dane latarni morskiej w Helu
Wysokość wieży: 41,50 m
Wysokość światła: 40,80 m n.p.m.
Zasięg światła: 17 Mm
Data budowy: 1942
Administrator: Urząd Morski w Gdyni
Galeria Latarnia morska w Helu - fotografie