Zabytki

Dom Przyrodników

InfoGdansk
22 marca, 2016
Zdjęcie: Brama Mariacka, po stronie lewej Dom Przyrodników, to kapitalna kompozycja renesansu i gotyku

Ten okazały budynek jest jednym z najbardziej charakterystycznych (obok Żurawia) obiektów w panoramie Długiego Pobrzeża. Kamienica została zbudowana w 1598 roku według koncepcji Antoniego van Obberghena, inwestycja powstała na zlecenie bogatego kupca Hansa Köpego.

Dom Przyrodników jest wybitnym zabytkiem renesansowej architektury

Niderlandzki architekt zmierzył się z niełatwym zadaniem aranżacji dwóch elewacji. Poradził sobie znakomicie, budynek efektownie prezentuje się zarówno od strony ulicy Mariackiej jak też w ciągu Długiego Pobrzeża. Od strony Motławy widać wysoki na sześć pięter wykusz, zakończony podwójnym szczytem. Nigdzie indziej nie zastosowano w Gdańsku takiej skali tego architektonicznego rozwiązania.

W szczytach budynku typowa dla niderlandzkiego manieryzmu ornamentyka, a pofalowany dach powtarza linie wygięcia frontowej i tylnej fasady. Całość wieńczy smukła wieżyczka z renesansowym hełmem. Niegdyś z jej szczytu zapobiegliwi kupcy obserwowali ruch statków na redzie gdańskiego portu, dzięki temu mogli z jakimś przybliżeniem prognozować zachowanie cen określonych towarów.

W 1846 roku budynek został kupiony przez Towarzystwo Przyrodnicze, wewnątrz urządzono pracownie naukowe, sale posiedzeń, pokaźną bibliotekę i muzeum. Na szczycie wieży zainstalowano nowoczesne obserwatorium astronomiczne z charakterystyczną, obrotową kopułą.

Budynek został bardzo poważnie uszkodzony wiosną 1945 r., po przeprowadzonej w latach 1956-61 odbudowie zabytek przeznaczono na cele muzealne, do dzisiaj w obiekcie działa Muzeum Archeologiczne.

Baby pruskie

Ciekawie prezentuje się bliskie otoczenie zabytku. Od strony Motławy zobaczyć można plenerową wystawę kamiennych posągów. To tzw. „baby”, otaczane niegdyś pogańskim kultem, liczą sobie ponad tysiąc lat! Od strony ulicy Mariackiej widoczne wielkie przedproże, ozdobione spersonalizowanymi wyobrażeniami nauk przyrodniczych, to nawiązanie do administrującego kiedyś obiektem Towarzystwa Przyrodniczego.

W sezonie letnim warto wspiąć się na szczyt wieżyczki, z góry rozległy (i szczegółowy przy tym) widok zabytkowego Gdańska.

Kolejne ciekawostki w zabytkowej piwnicy, to romańskie bazy kolumn, zostały tu przeniesione z rozebranego zamku krzyżackiego, prawdopodobnie pamiętają czasy książęcego grodu.