Ciekawa placówka muzealna działa w lokalu w pobliżu Zielonej Bramy i opowiada o historii Wolnego Miasta Gdańska z okresu międzywojennego. W długiej i skomplikowanej historii Gdańsk został dwukrotnie ustanowiony Wolnym Miastem, ale dyktowane niekoniecznie mądrą polityką decyzje zamiast do wolności prowadziły raczej do ekonomicznych trudności i wielowątkowych nieporozumień.
Wolne Miasto Gdańsk (1920-1939) – nieudany eksperyment
W powołanym w 1920 Freie Stadt Danzig możliwość niemiecko-polskiego dialogu szybko przegrała z chwytliwą popularnością populistycznych haseł i idei. Miasto stale też borykało się z trudnościami społeczno-gospodarczymi, zatem obraz raczej daleki od późniejszych, wyidealizowanych, przedstawień i wyobrażeń. Niemniej to wielce ciekawy rozdział w przeszło tysiącletnich dziejach Gdańska, z pewnością warty dokładniejszego poznania i zrozumienia.
Do dzisiaj fascynuje ówczesna wielokulturowość z unikatową mozaiką wpływów niemieckich i polskich, przeplatanych kaszubskim folklorem. Właśnie z tej niezwykłej przestrzeni wyrósł Günter Grass, późniejszy laureat literackiej Nagrody Nobla, wybitnie zasłużony w trudnym procesie polsko-niemieckiego pojednania.
Wystawy o Wolnym Mieście Gdańsku
W opisywanej placówce ciekawa aranżacja i eksponaty z nawiązaniami do międzywojennej i jakże niestabilnej epoki. Warto popatrzeć na przedwojenny kantor kupiecki z biurkiem, telefonem i maszyną liczącą typu “Abakus”. W kolejnej aranżacji przedstawienie typowego gdańskiego mieszkania z całym zestawem niezbędnego wyposażenia: butelkami, naczyniami czy nawet kolekcją opakowań po przedwojennych słodyczach.
Ponadto ciekawe zbiory gdańskich banknotów, stempli, pocztowych znaczków i pieczątek oraz emblematów lokalnych stowarzyszeń.
Formułę wystawy poszerzają multimedia: film dokumentalny o gdańskiej tematyce oraz hymn “Für Danzig” autorstwa Paula Enderlinga.
Atutem wystawy świetnie opracowana warstwa merytoryczna. Rzetelne i przystępnie sformułowane opisy dotyczą m.in. ustroju politycznego Freie Stadt Danzig, lokalnej wielokulturowości czy też funkcjonowania lotniska i Stoczni Gdańskiej.
W osobnej sali wystawa poświęcona polskiej społeczności Wolnego Miasta Gdańska, eksponaty nawiązują do działalności polskiego kościoła, organizacji społecznych czy wyróżniających się postaci.
Plansza o wymownym tytule „Śmierć Wolnego Miasta” to już opowieść o zataczającej coraz szersze kręgi hitlerowskiej zarazie, niestety gdańszczanie narodowości niemieckiej (nie wszyscy) zbyt łatwo, tak bezkrytycznie i bezrefleksyjnie, otworzyli drzwi nazistowskiej ideologii.
Zdjęcie napisem „Danzig grüßt seinen Führer” nie zostawia żadnych wątpliwości. Obok przedruk francuskiej gazety ze słynnym artykułem „Pourquoi mourir pour Dantzig?”, czyli Dlaczego musimy umierać za Gdańsk?”.
Strefa Historyczna Wolne Miasto Gdańsk powstała dzięki zaangażowaniu Towarzystwa Przyjaciół Gdańska.
Strefa Historyczna Wolnego Miasta Gdańska
ul. Długi Targ 25/27, 22-100 Gdańsk
Telefon: 602 278 051
