InfoGdańsk

Muzeum Gdańska wkrótce wyda rozprawę habilitacyjną śp. Andrzeja Nieuważnego, polskiego historyka badającego historię epoki przełomu XVIII i XIX wieku. „Klucz do wszystkiego. Dzieje napoleońskiej twierdzy Gdańsk 1807–1814″ uzupełnia białe plamy w historii napoleońskiego Gdańska.

Tematyka napoleońska w Muzeum Gdańska

Promocja publikacji odbędzie się 14 grudnia 2022 roku o godz. 16.30 w Muzeum Bursztynu. Podczas spotkania promocyjnego, w którym wezmą udział prof. Dariusz Nawrot i Cezary Wołodkowicz, książkę będzie można nabyć w promocyjnej cenie.

W spotkaniu promocyjnym w Muzeum Bursztynu wezmą udział prof. dr hab. Dariusz Nawrot z Uniwersytetu Śląskiego w Katowicach, redaktor naukowy publikacji oraz Cezary Wołodkowicz, historyk, specjalista od dziejów napoleońskiego Wolnego Miasta Gdańsk.

Podczas spotkania książkę będzie można nabyć w cenie 50 złotych. Po zakończeniu spotkania będzie dostępna w sklepach stacjonarnych oraz świątecznej promocji internetowej Muzeum Gdańska. Cena regularna wydawnictwa „Klucz do wszystkiego. Dzieje napoleońskiej twierdzy Gdańsk 1807–1814” będzie wynosić 60 złotych. Ilustrowana i zawierająca liczne tabele publikacja liczy ponad 300 stron.

Andrzej Nieuważny – wybitny znawca napoleońskiej epoki

Andrzej Nieuważny (1960–2015), historyk, doktor nauk humanistycznych, wybitny znawca epoki napoleońskiej i popularyzator historii. Absolwent Uniwersytetu Warszawskiego (1985), związany zawodowo z Uniwersytetem Mikołaja Kopernika w Toruniu (od 1986). Wykładowca uczelni francuskich, m.in. Uniwersytetu w Nancy. W 2009 r. odznaczony najstarszym i najwybitniejszym odznaczeniem cywilnym Akademii Francuskiej – Orderem Palm Akademickich. Uczestnik projektów i konferencji naukowych we Francji, Niemczech i Rosji. Przyczynił się do powstania Ośrodka Studiów Epoki Napoleońskiej Akademii Humanistycznej w Pułtusku. Autor i współautor kilku książek:

Kampania 1813 r. na północnym zachodzie Księstwa Warszawskiego: napoleońska twierdza Toruń i jej obrona (1995);
My z Napoleonem (1999);
Czasy napoleońskie (2001);
Wojsko Księstwa Warszawskiego: artyleria, inżynierowie, saperzy (wraz z Ryszardem Morawskim; 2004);
Napoleon na Mazowszu: bitwy pod Pułtuskiem i Gołyminem 1806–1807 (2005);
Napoleoński marszałek i alzacka praczka: François-Joseph Lefebvre i „Madame Sans-Gêne” czyli Książę i księżna Gdańska (2007).

Gdańsk napoleoński – fakty i mity

Mitów związanych z napoleońską epoką narosło całkiem sporo i ten nadmiar utrudnia zrozumienie procesów i wydarzeń z początku XIX stulecia.

Gdańsk został zajęty przez wojska napoleońskie pod koniec maja 1807 roku i wkrótce potem ustanowiony tak zwanym wolnym miastem, które pozostając poza granicami Księstwa Warszawskiego było całkowicie podporządkowane gospodarczym i politycznym interesom napoleońskiej Francji. O jakiej wolności zatem mowa?

Już początek napoleońskiego rozdziału gdańskich dziejów nie pozostawił żadnych wątpliwości – miasto zostało obłożone ogromną kontrybucją w wysokości 20 milionów skudów i obciążone kosztami utrzymania wielkiego garnizonu. Podczas wizyty Napoleona w Gdańsku podjęto próbę redukcji finansowych obciążeń, ale jedynym skutkiem tych zabiegów był prezent – portret cesarza z wymownym napisem „Meminisse”, czyli „Zapamiętaj”!

Najgorsze miało dopiero nadejść. Przymus udziału miasta w tak zwanej blokadzie kontynentalnej oznaczał całkowity zakaz handlu z Anglią i jej koloniami. Na skutki nie trzeba było długo czekać, ograniczenia przyniosły wieloletni zastój w handlowej działalności portu gdańskiego. Ciężar tych zawirowań boleśnie na przykład odczuł Johann Labes, który jako bogaty kupiec zasłynął też z filantropijnego nastawienia i udostępnił ludności prywatny Park Jaśkowej Doliny.

Schyłek epoki napoleońskiej przyniósł wielomiesięczne oblężenie Gdańska, którego destrukcyjne skutki miasto odczuwało przez kilka kolejnych dziesięcioleci. Koszty napoleońskiej epoki były więc bardzo wysokie i powracający raz na jakiś czas pomysł odsłonięcia pomnika Napoleona w Gdańsku jest delikatnie mówiąc niezrozumiały.

Ten krótki rozdział gdańskich dziejów był z drugiej strony bardzo ciekawy i obfitował w wątki, które interesująco zarysowały kierunki dalszego rozwoju. Za taki można uznać działalność lekarza Jeana George Haffnera, który przywędrował do Gdańska w szeregach francuskiego wojska, dzięki jego aktywności rozpoczęła się kąpieliskowo-uzdrowiskowa kariera Sopotu.

Innym ciekawym tematem jest przebudowa fortyfikacji Góry Gradowej, po której przetrwała Redita Napoleońska – wyjątkowy zabytek fortyfikacyjnej sztuki.

Wspomniane tematy nie przeważają nad wielkimi kosztami napoleońskich marzeń o imperium. Jedno jest za to pewne – warto nabyć promowaną książkę i zanurzyć się w niuansach napoleońskiego Gdańska…