InfoGdańsk

Pierwsze wzmianki o świątyni w tej części Mierzei Wiślanej pochodzą z XIV stulecia i mówią o gotyckiej budowli sakralnej.

W 1465 roku we wspomnianej świątyni polscy i zakonni dostojnicy prowadzili wstępne rozmowy pokojowe – coraz poważniej myślano o zakończeniu przewlekłej i wyczerpującej wojny między Królestwem Polskim i państwem krzyżackim. Z tych powodów w kościele bywał Jan Długosz, który jako kronikarz, historyk i dyplomata miał tutaj bez wątpienia szerokie pole do działania. Zawarty rok później pokój toruński przyniósł korzystne dla strony polskiej rozstrzygnięcia i rozwiązania.

Kościół w Stegnie przez kilka stuleci służył wiernym konfesji luterańskiej

W XVI wieku przez Pomorze Gdańskie przetoczyły się fale reformacji i opisywany kościół został przejęty przez protestantów. Wzmianka z 1609 roku mówi o budowie kolejnej i również niewielkiej świątyni, zniszczonej pożarem w 1676 roku.

Dwa lata później rozpoczęła się budowa nowego kościoła i ten właśnie obiekt z bezcennym wyposażeniem sakralnym dotrwał do czasów obecnych. Wzorzysta szachulcowa bryła rzeczywiście zachwyca, a wewnątrz kościoła zobaczyć można unikatowe zabytki sakralnej sztuki.

Nową świątynię w dniu 29 listopada 1681 roku poświęcił pastor Martin Krüger, prace przy jej wyposażaniu trwały dwa kolejne lata. Na wieżowym wiatrowskazie widnieje data 1683 wskazująca na definitywne zakończenie budowy świątyni.

Przy budowie kościelnej wieży wykorzystano elementy wcześniejszej konstrukcji. Zawieszono w niej dzwon z 1643 roku, który szczęśliwie przetrwał do czasów obecnych. Na dzwonie znajduje się łacińska inskrypcja „Domine, da pacem in diebus nostris” – „Panie, daj pokój naszym czasom” – zawołanie bardzo ważne i potrzebne w każdej epoce dziejów.

Monumentalny obraz sufitowy

W tym niewielkim kościele znajduje się autentyczne i unikatowe wyposażenie sakralne z XVII stulecia.

Dokładna data powstania ołtarza głównego nie jest znana, widoczny napis 1687 prawdopodobnie wskazuje na renowację lub dobudowę ażurowych skrzydeł. W ołtarzu znajduje się obraz autorstwa Rafała Dębskiego z przedstawieniem Niepokalanego Serca Pana Jezusa. Malowidło zakrywa kopię obrazu Caravaggia z motywem złożenia ciała Chrystusa do grobu. W ołtarzu również rzeźby Mojżesza i Jana Chrzciciela, w gzymsach skrzydeł bocznych postacie czterech ewangelistów.

Po stronie lewej ambona z 1687 roku z bogatą ornamentyką roślinną i przedstawieniem czterech proroków i tylu też ewangelistów. Ambona powstała w warsztacie Marcina Glebitzkiego.

Absolutnym unikatem jest płócienny obraz sufitowy z 1688 roku. Na powierzchni 450 m² artysta barwnie przedstawił Zmartwychwstanie Chrystusa i kilku przypowieści biblijnych: o dziesięciu pannach, spotkanie Chrystusa z Samarytanką, niesienie krzyża i wskrzeszenie Łazarza. Nad prezbiterium widać tematykę Sądu Ostatecznego. Autorem tego niezwykłego dzieła jest Reinhold Schneider, to największy tego rodzaju obraz w Polsce i jeden z największych w Europie!

Zobacz też – Artykuły dewocyjne z DewoArt

Dziełem wspomnianego Schneidera są również cztery malowidła ścienne z przedstawieniem chrztu Pana Jezusa, snu Jakuba, przypowieści o siewcy i wjazdu do Jerozolimy. Ciekawa jest również chrzcielnica z 1666 roku fundacji Katarzyny Zappio. Zamówiona z myślą o gdańskim kościele św. Jana ostatecznie trafiła do świątyni w Stegnie.

Zwiedzających intryguje wielki model statku podwieszony pod sufit bliżej prospektu organowego. Statek pojawił się w 1872 roku i został ufundowany przez marynarzy wdzięcznych za pomoc i uratowanie życia podczas niebezpiecznego sztormu.

Zachowane organy powstały w 1914 roku jako instrument bardzo nowoczesny jak na tamte czasy. Zbudowany przez firmę Schlag und Sonne ze Świdnicy został wyposażony w m.in. rollschneller, czyli nożny wałek do przełączania głosów i umożliwiający grę organową organistom niepełnosprawnym czy nawet niewidomym. Organy oddano do sakralnego użytku zaledwie trzy dni przed wybuchem I wojny światowej.

W latach 1964-1966 posługę administratora-proboszcza w tej świątyni pełnił ks. Zygmunt Pawłowicz. W okresie Wolnego Miasta Gdańska był ministrantem w polonijnym kościele św. Stanisława w Gdańsku, gdzie pomagał ks. Bronisławowi Komorowskiemu, ogłoszonemu w 1999 roku błogosławionym. Wiele lat później ksiądz Zygmunt Pawłowicz został biskupem pomocniczym diecezji gdańskiej.

Każdego lata w opisywanej świątyni odbywa się Międzynarodowy Festiwal Organowy, w którego organizacji uczestniczą parafia oraz Filharmonia Bałtycka w Gdańsku.

W pobliżu świątyni prowadzi trasa wąskotorowej Żuławskiej Kolei Dojazdowej, czynna w miesiącach wakacyjnych stanowi popularną atrakcję turystyczną. Nieco dalej Muzeum Stutthof w Sztutowie – placówka przypomina o funkcjonowaniu jednego z pierwszych niemieckich obozów koncentracyjnych.