Działaniom komorników sądowych towarzyszy wiele kontrowersji i nieporozumień, co wynika zazwyczaj z medialności niektórych historii, znacznie częściej jednak ze zwykłej nieznajomości zasad działania tej grupy funkcjonariuszy publicznych.
Komornicy działają na podstawie ściśle określonych regulacji prawnych i wydanych zgodnie z prawem wyroków sądowych. Instytucja komornika jest niezbędna w sprawnym funkcjonowaniu państwa i właściwej regulacji aktywności podejmowanych przez obywateli.
Wielkie znaczenie instytucji komornika
Czym więc zajmuje się komornik? Przede wszystkim egzekucją należności na rzecz wierzyciela, która jest prowadzona na podstawie sądowego nakazu zapłaty.
Komornik działa jako funkcjonariusz państwowy, ale w przeciwieństwie do sędziego czy prokuratora – prowadzi własną kancelarię komorniczą i jako przedsiębiorca pracuje na własny rachunek.
W trakcie postępowania egzekucyjnego następuje zajęcie pieniężne (np. wynagrodzenia, świadczeń emerytalnych, konta bankowego) lub nieruchomości i ruchomych składników majątku dłużnika. W tym drugim przypadku majątek jest spieniężany w drodze tak zwanej licytacji komorniczej, pozyskane środki pokrywają roszczenia objęte sądowym tytułem wykonawczym.
Dlaczego praca komornika jest taka ważna? Przede wszystkim służy egzekucji zobowiązań, które szerzej patrząc stanowią podstawę działania każdego państwa i społeczeństwa. Komornicy są wyposażeni w odpowiednie narzędzia prawne i wykonują czynności w sytuacji, gdy zawiodły próby polubownej egzekucji zobowiązania, a firma windykacyjna wyczerpała przewidziane prawem możliwości działania. Zatem regulacja stosunku dłużnik-wierzyciel, trzeba bowiem pamiętać – wiele osób, firm, czy nawet instytucji płaci dopiero wtedy, gdy musi. Instytucja komornika działa w znacznej mierze dyscyplinująco i sama zapowiedź wszczęcia postępowania komorniczego mobilizuje dłużnika do oczekiwanego w postępowaniu działania.
Na czym polega postępowanie komornicze?
Komornik działa w tak zwanym rewirze, jako funkcjonariusz przypisany do określonego Sądu Rejonowego. Taka rejonizacja nie ogranicza jednak wierzyciela, który po uzyskaniu sądowego nakazu zapłaty może zwrócić się do komornika z dowolnej części kraju. Obsługi w postępowaniu egzekucyjnym może więc udzielić komornik Gdańsk.
Jak przebiega proces egzekucji komorniczej? Po wyczerpaniu pozasądowych możliwości odzyskania wierzytelności następuje uruchomienie postępowania sądowego. Sąd wydaje w postępowaniu sądowy nakaz zapłaty, wtedy dłużnik dysponuje jeszcze możliwością nieobciążonej kosztami komorniczymi spłaty zadłużenia. Jeżeli jednak takiej czynności nie podejmie, wtedy na wniosek wierzyciela rozpoczyna się komornicze postępowanie egzekucyjne.
Na komorniku spoczywa obowiązek przestrzegania określonych przepisami prawa procedur. Najpierw komornik dostarcza dłużnikowi formalne zawiadomienie o rozpoczęciu egzekucji. W tych działaniach komornik ma prawo legitymowania osób w celu ustalenia ich tożsamości, czy też wejścia do lokalu dłużnika. W przypadku odmowy komornik może skorzystać z asysty policyjnej. W dalszym etapie następuje ustalenie majątku dłużnika i najlepszego sposobu egzekucji. Potem przeprowadzane jest zajęcie (wynagrodzenia, świadczenia emerytalnego, nieruchomości, ruchomości) i w razie potrzeby spieniężenie zajętego majątku w toku licytacji komorniczej.
Na komorniku spoczywa obowiązek przestrzegania procedur określonych przepisami prawa. Wspomniane regulacje dotyczą na przykład wysokości zajęcia pieniężnego, czy też wyjątków od zajęcia składników majątku ruchomego. Nie wolno na przykład objąć zajęciem komorniczym pralki, lodówki, czy też przedmiotów niezbędnych w wykonywaniu pracy zarobkowej.
W trakcie postępowania komornik nie wnika w zasadność wyroku sądowego, zobowiązany jest za to do postępowanie zgodnie z zasadami etyki i przede wszystkim do przestrzegania przepisów prawa wynikających z Kodeksu Postępowania Cywilnego i dwóch ustaw o komornikach sądowych (z 22 marca 2018 r.) oraz kosztach komorniczych z 28 lutego 2018 roku.
