InfoGdańsk

W sali wystaw czasowych Muzeum II Wojny Światowej zobaczyć można kilkanaście prac Stanisława Ignacego Witkiewicza, który przeszedł do historii polskiej kultury pod artystycznym pseudonimem „Witkacy” i uznawany jest za jedną z najwybitniejszych postaci międzywojennej Polski.

Wystawa stanowi ważny wątek II Festiwalu Kultury Utraconej. Rozbudowana artystycznie impreza przypomina o dotkliwych stratach, jakich wskutek II wojny światowej doświadczyła polska kultura.

Prace Witkacego na wystawie w Muzeum II Wojny Światowej

Na muzealnej wystawie zobaczyć można kilkanaście prac Witkacego wypożyczonych z Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku oraz Muzeum Narodowego w Krakowie. Wystawę ciekawie otwierają różne fotograficzne ujęcia Stanisława Witkiewicza z przedstawieniem jego radości, ale i też głębokiej zadumy.

Witkacy zapisał się w historii jako artysta wszechstronnie uzdolniony, wielonurtowy i przy tym jakby przeczuwający nadchodzący kres tak ważnego dla niego świata. Wspomniane fotografie świetnie oddają głębię i bogatą osobowość tego artysty.

Przedstawione obrazy olejne odnoszą się do początków twórczości Witkacego, warto zwrócić uwagę na „Kuszenie św. Antoniego I” oraz „Kompozycję z tancerką”. Do tego znakomite portrety, uwagę przyciąga przede wszystkim przedstawienie Neny Stachurskiej, która była przez malarza wielokrotnie portretowana.

Artysta do swoich portretowych dzieł podchodził bez szczególnego uznania, zupełnie niesłusznie, bo tym nurtem twórczości znakomicie wpisał się w kulturę przedwojennej Polski.

Na wystawie zobaczyć też można osobiste pamiątki po Stanisławie Witkiewiczu, między innymi listy, kartki pocztowe i adresowane do niego imienne zaproszenia na wydarzenia kulturalne.

II Festiwal Kultury Utraconej

Druga edycja Festiwalu Kultury Utraconej rozpoczęła się 29 kwietnia, rozbudowana artystycznie impreza będzie trwać do końca maja 2023 roku. W tym czasie odbędą się koncerty, spektakle i ciekawe prelekcje połączone z filmowymi pokazami. Na zwiedzających czeka też opisywana w tym miejscu wystawa.

Poniżej zarys programu:

29.04 godz. 18:00
Witkacy – dzieło utracone Wernisaż inauguracyjny

5.05 godz. 20:00
To, co nam pozostało
Kompozycje Eugeniusza Morawskiego – Dąbrowy. Orkiestra symfoniczna i zespół baletowy, Koncert muzyki klasycznej

6.05 godz. 20:00
Z zadrą w sercu
Jazz Band Młynarski-Masecki – Koncert muzyki rozrywkowej w klimacie dwudziestolecia międzywojennego

7.05 godz. 20:00
A to Polska właśnie!
Zespół Pieśni i Tańca „Śląsk” – Koncert muzyki ludowej

13.05 godz. 16:00
Pomorze w przedwojennych filmach dokumentalnych – Pokazy filmowe wraz z prelekcją filmoznawcy dr hab. Krzysztofa Kornackiego

20.05 godz. 16:00
Długi Targ / Zielona Brama
Echa
Teatr Migro – Spektakl teatralny

21.05 godz. 18:00
T. de Ł. Nienasycona Spektakl o Tamarze Łempickiej

27.05 godz. 18:00
Monodram Matka, wystawa „Witkacy – dzieło utracone”
Teatr Kropka Theatre Jolanty Juszkiewicz

Finisaż wystawy i monodram

Celem tego festiwalu jest ukazanie strat poniesionych przez polską kulturę wskutek działań i następstw II wojny światowej. Działania wojenne wraz z planową grabieżą prowadzoną przez stronę niemiecką i sowiecką oznaczały niemożliwą do oszacowania utratę dzieł sztuki, destrukcję zabytków, wreszcie przedwczesną śmierć elit polskiego społeczeństwa. W takich miejscach jak Lasy Piaśnickie i wielu innych prowadzono bowiem planową eksterminację duchownych, artystów, urzędników i funkcjonariuszy służb mundurowych narodowości polskiej.

Zobacz też – Fotograf ślubny w Gdańsku

Wojenna okupacja oznaczała też przerwanie ciągłości rozwoju polskiej kultury. Zakończenie wojny tego rozwoju nie wznowiło, zdławione stalinowskim terrorem społeczeństwo zostało pozbawione wolności w artystycznym i kulturalnym działaniu.

Postać Witkacego do tej tematyki bardzo pasuje, przedwczesna śmierć wybitnego artysty jest personalnym symbolem utraconego bogactwa jego niezrealizowanej twórczości. Wojna przyniosła też wielki uszczerbek w jego dorobku dokonanym. Przepadło wiele portretów, a z czterdziestu napisanych przez Witkacego dramatów znanych jest tylko dwadzieścia. O bogactwie wnętrza i osobowości Witkacego świadczyły też zapisywane „na gorąco” kartki, wierszyki oraz ulotne i przenikliwe przy tym myśli. Z tego bogactwa zachowały się skromne skrawki, wielkie archiwum artysty przepadło podczas powstania warszawskiego.

Stanisław Ignacy Witkiewicz „Witkacy” – legenda polskiej kultury

Stanisław Ignacy Witkiewicz urodził się w 1885 roku w artystycznie ukierunkowanej rodzinie.
Ojciec Stanisław zajmował się malarstwem, a matka Maria udzielała lekcji muzyki. W rodzinnym otoczeniu rozumiano też znaczenie indywidualności i poczucia własnej tożsamości, dlatego młody Stanisław uczył się w trybie indywidualnym w obecności wybitnych pedagogów. Rodzice zaszczepili też w obiecującym młodzieńcu głębokie zainteresowanie sztuką i literaturą.

Po ukończeniu krakowskiej Akademii Sztuk Pięknych Stanisław Witkiewicz związał się z malarską grupą formistów, zatem sporo malował i również pisał, a jego przelewane na papier rozważania dotyczyły między innymi zagadnień filozoficznych oraz rozwoju teatralnego nurtu sztuki.

Stanisław Witkiewicz był coraz bardziej kojarzony jako „Witkacy”, bo pod takim artystycznym przydomkiem malował, pisał i snuł błyskotliwe rozważania.

Zmęczony malarstwem olejnym zwrócił swoje talenty w stronę sztuki portretowej. Jego pracownia działała pod nieco ironiczną nazwą „Firma Portretowa S.I. Witkiewicz” i proponowała malowanie portretów według kilku ciekawych formuł.
W pracowni powstały między innymi portrety Juliana Tuwima, Zofii Nałkowskiej, czy też Marii Pawlikowskiej-Jasnorzewskiej.

Artysta nie ustawał w filozoficznych dociekaniach i poszukiwaniach. Jego „Teoria Czystej Formy” wywarła wielki wpływ na rozwój teatru, między innymi na działalność Tadeusza Kantora – jednego z najwybitniejszych twórców i teoretyków w historii polskiego teatru.

Witkacy jako naoczny świadek narodzin totalitarnych ideologii przeczuwał nadchodzący kres ówczesnej bogatej, lecz jakże podatnej na wstrząsy kultury. Pierwszy wstrząs przyniosła agresja hitlerowskich Niemiec na Polskę, a calkowitą utratę nadziei atak ZSRR na wschodnią część Rzeczypospolitej. Tego wrażliwa osobowość nie zdołała udźwignąć, stąd samobójcza śmierć Witkacego 18 września 1939 roku w poleskiej wsi Jeziory.

Podczas II wojny światowej przepadła większość dorobku tego nietuzinkowego artysty. Największym zbiorem dzieł Witkacego szczyci się Muzeum Pomorza Środkowego w Słupsku.