Nie wszystkie maszyny rolnicze są samobieżne. Wiele z nich potrzebuje pojazdu, który przetransportuje je na miejsce pracy, a następnie zawiezie z powrotem na miejsce postoju. Oczywiście ładowanie siewnika czy pługa na przyczepę byłoby zajęciem mozolnym, wymagającym siły, czasu i pomysłowości. Na szczęście taka opcja nawet nie przychodzi nam do głowy – przecież jest TUZ, dzięki któremu większość potrzebnych maszyn można szybko, łatwo i bezpiecznie zagregować z ciągnikiem. Kto odpowiada za ten prosty, ale genialny wynalazek, jak działa TUZ i co możemy dzięki niemu zrobić?
Krótka historia TUZ
TUZ, czyli trzypunktowy układ zawieszenia, to system umożliwiający agregowanie maszyn rolniczych do ciągników. Aby poznać historię TUZ, musimy się przenieść 100 lat wstecz i 7500 km stąd – do miasteczka Duluth w USA. Tam właśnie wyemigrował wybitnie uzdolniony irlandzki inżynier i wynalazca – Harry Ferguson. Nazwisko brzmi znajomo? To nie przypadek – wraz z kanadyjskim kowalem i przedsiębiorcą Danielem Masseyem, Harry Ferguson założył w 1953 r. firmę Massey Ferguson, która dziś jest jednym z największych na świecie producentów pojazdów i maszyn rolniczych.
Harry Ferguson ma na koncie wiele innowacji, które zrewolucjonizowały rolnictwo, motoryzację i sport. W wieku 25 lat ten syn ubogiego farmera zbudował na własny użytek samolot jednopłatowy, który nawet wzbił się w powietrze, a następnie bezpiecznie wylądował po przeleceniu imponujących 120 m. Zaprojektował innowacyjny samochód z elektrycznymi szybami, hamulcami tarczowymi i nadwoziem hatchback, a także pierwszy samochód Formuły 1 z napędem na cztery koła. Dla nas najistotniejszy jest jednak jego wkład w rolnictwo.
Jeszcze początkiem XX w. Harry Ferguson zmodernizował pług, dzięki czemu praca na roli stała się łatwiejsza i wydajniejsza. Następnie zapragnął połączyć ulepszoną maszynę z ciągnikiem, aby jeszcze bardziej przyspieszyć orkę. W tym właśnie celu wymyślił TUZ, który opatentował w 1928 r. i który jako pierwsza do swoich traktorów wprowadziła, co zrozumiałe, firma Massey Ferguson. Patent wygasł w latach 60., dzięki czemu również inni producenci mogli zacząć montować TUZ-y w swoich ciągnikach.
Jakie funkcje pełni TUZ?
Funkcja TUZ-u jest bardzo prosta: ma on ułatwiać podczepianie do ciągnika maszyn i narzędzi rolniczych. Dzięki systemowi haków TUZ umożliwia ustawienie osprzętu w pozycji odpowiedniej do transportu, przewiezienie go na miejsce pracy, a następnie użytkowanie. Można płynnie dobrać wysokość zagregowanej maszyny.
Dodatkową zaletą TUZ-u jest dociążenie ciągnika, dzięki czemu osiąga on jeszcze większą wydajność – przynajmniej do momentu, póki nie przekroczymy zalecanych przez producenta parametrów. Jeśli poniesie Cię wyobraźnia i uszkodzisz swój TUZ, hydraulikę, a nawet silnik traktora na skutek ich nieprawidłowego użytkowania, potrzebne części zamienne znajdziesz na https://lebko.pl/technika-ciagnikow-technika-pojazdowa/.
Jak działa TUZ?
TUZ pozwala na pewne połączenie maszyn z ciągnikiem dzięki trzem punktom mocowania. Punkt centralny jest stały, a po jego lewej i prawej stronie, nieco niżej, znajdują się cięgna, podłączone do siłownika hydraulicznego. Są one zamocowane do ramy ciągnika. Dzięki przegubom kulistym, umieszczonym w cięgnach i w łączniku centralnym, możliwe są ruchy we wszystkich kierunkach.
Do sterowania TUZ-em służy rozdzielacz hydrauliczny i odbywa się ono mechanicznie lub w pełni elektronicznie. Układ jest gotów do działania natychmiast po podłączeniu, dzięki pompie hydraulicznej, odpowiedzialnej za wysokie ciśnienie oleju.
Gdzie można zamontować TUZ?
Standardowo TUZ znajduje się z tyłu ciągnika, dzięki czemu możliwa jest sprawna orka, bronowanie czy siew. Istnieje jednak również opcja montażu TUZ-u z przodu traktora, co znacznie zwiększa możliwości zespołu pojazdów (np. poprzez zastosowanie ładowacza czołowego z różnymi chwytakami).
Jakie maszyny można połączyć z ciągnikiem za pośrednictwem TUZ?
Do TUZ-u można agregować większość niesamobieżnych maszyn, potrzebnych w pracach polowych, sadowniczych, leśnych oraz inwentarskich. Wymyślony został przede wszystkim na potrzeby montowania pługów, ale obecnie umożliwia podłączenie m.in. agregatu uprawowego, brony, siewnika, roztrząsarki, zgrabiarki czy kosiarki.
Zarówno w toku użytkowania, jak i transportu, zagregowane z TUZ-em urządzenia mogą ulegać awariom. Przeważnie dochodzi do nich w sezonie, kiedy pracują najintensywniej. To dlatego warto zawsze mieć pod ręką najpopularniejsze zapasowe części do pługów, bron, kosiarek czy ładowaczy.
