InfoGdańsk

Promocja książki dotyczącej deportacji ludności polskiej do Kazachstanu odbędzie się 12 lutego 2020 roku w Muzeum II Wojny Światowej w Gdańsku.

W opracowaniu nieznane wcześniej dokumenty z Archiwum Prezydenta Republiki Kazachstanu, zebrane i opatrzone wstępem przez dr. Dmitriya Panto – pracownika naukowego wspomnianej placówki muzealnej.

Sowieckie deportacje ludności polskiej

Deportacje ludności polskiej na obszary ZSRR rozpoczęły się w latach trzydziestych w ramach represji stalinowskich kierowanych przeciw wyimaginowanym wrogom sowieckiej władzy. Kolejna fala przesiedleń ruszyła po podpisaniu paktu Ribbentrop-Mołotow i zajęciu wschodniej części Rzeczypospolitej przez oddziały Armii Czerwonej.

Celem deportacji było rozbicie zwartych struktur społecznych na zagarniętych terenach, zdławienie możliwości ewentualnego oporu i przygotowanie tych obszarów do szeroko zakrojonej sowietyzacji.

Wywózki objęły więc elity polskiej społeczności i były prowadzone w skrajnie ciężkich warunkach bytowych i sanitarnych. W miejscach docelowych ludność polska doświadczała szoku cywilizacyjnego i klimatycznego. Kobiety, dzieci i mężczyźni w podeszłym wieku byli w najlepszym wypadku kwaterowani w lepiankach bez podłóg, po kilka rodzin w niewielkim pomieszczeniu.

Warunkiem przetrwania było podjęcie wyczerpującej pracy w sowieckich kołchozach i sowchozach, jednak nie wszyscy deportowani znaleźli jakiekolwiek zajęcie.

Sytuacji nie ułatwiała obojętna, czy niechętna postawa lokalnej ludności, odpowiednio „przygotowanej” przez kłamliwą propagandę sowieckich służb. Nie wszyscy Kazachowie ulegli tym fałszywym przekazom, bo zachowały się też świadectwa o współczuciu i pomocy ze strony mieszkańców.

Według spisu ludności z 2009 roku w Kazachstanie mieszkało 34 tysięcy osób narodowości polskiej.

Promocja wspomnianej książki odbędzie się w ramach cyklu „Spotkania z historią”. Rozmowę na temat publikacji poprowadzą dr Dmitriy Panto oraz dr Marek Szymaniak.