Pomniki

Pomnik Stanisławy Przybyszewskiej

InfoGdansk
1 marca, 2016
Zdjęcie: Upamiętnienie Stanisławy Przybyszewskiej

Pomnik w formie głazu narzutowego z tablicą zobaczyć można w pobliżu gmachu przedwojennego Gimnazjum Polskiego, przy ulicy Jana Augustyńskiego. Przez kilka dziesięcioleci w obiekcie działało Centrum Kształcenia Ustawicznego, ale od 2014 roku gmach nie jest już w szkolnej roli wykorzystywany.

Pomnik upamiętnia Stanisławę Przybyszewską, utalentowaną literatkę międzywojennego okresu. Najbardziej znany utwór pisarki to dramat „Sprawa Dantona”, na podstawie tego pięcioaktowego dzieła powstał film „Danton” (1982, reż. Andrzej Wajda) z udziałem Wojciecha Pszoniaka i Gérarda Depardieu.

Jej pisarskie osiągnięcia nie zostały wtedy zauważone. Do Gdańska przyjechała z mężem Janem Panieńskim w 1923 roku, młode małżeństwo zamieszkało w skromnym mieszkaniu na terenie Gimnazjum Polskiego. Po niespodziewanej śmierci męża (1925 r.) pisarka stale zmagała się z finansowymi trudnościami, na utrzymanie zarabiała m.in. udzielaniem korepetycji, bezskutecznie ubiegała się o nauczycielski etat.

W ten mrok samotności, zgorzknienia i finansowych problemów wkradły się narkotyki, Stanisława Przybyszewska nie mogła obyć się bez morfiny. Zmarła w 1935 roku w wieku zaledwie 34 lat i została pochowana na cmentarzu bezwyznaniowym na gdańskim Chełmie.

W maju 2018 roku w auli wspomnianej szkoły dobiegły końca prace przy rekonstrukcji malowidła Niebo Polskie – artystycznej alegorii państwa polskiego.