InfoGdańsk

Przez dobrych kilka stuleci nurt Wisły Królewieckiej odgrywał ważną rolę komunikacyjną na terenie Żuław Wiślanych, przez rzekę prowadziła najkrótsza trasa wodna z Gdańska do Królewca.

Wisła Królewiecka – po latach zapomnienia ponownie ciekawy szlak turystyki wodnej

W tej komunikacyjnej roli rzeka służyła aż do lat 70-tych ubiegłego stulecia, potem została wyraźnie zaniedbana i zdegradowana do roli zwykłego cieku melioracyjnego.

Dopiero w latach 2006-2007 przeprowadzono prace pogłębiarskie, podniesiono też przecinające Wisłę Królewiecką linie wysokiego napięcia, jednak ze względu nie nieprecyzyjne i wprowadzające w błąd oznakowanie – rzeka była przez miłośników żeglarstwa tylko w nieznacznym stopniu wykorzystywana.

Dopiero w 2019 roku opisywana rzeka otrzymała status żeglownej drogi wodnej.

Warto z tej trasy skorzystać, bo Wisła Królewiecka uważana jest za jeden z najładniejszych szlaków tak zwanej Pętli Żuławskiej – długiej na ok. 300 kilometrów trasy wodnej łączącej najważniejsze żuławskie rzeki z akwenem Zalewu Wiślanego.

Wzdłuż Wisły Królewieckiej

Opisywana rzeka oddziela się od Szkarpawy w Rybinie, w tej niewielkiej żuławskiej miejscowości zobaczyć można aż trzy zwodzone przeprawy mostowe, z których jedna warta jest szczególnej uwagi – to wykorzystywany do czasów obecnych kolejowy most obrotowy. Natomiast niebieski most zwodzony łączy brzegi Wisły Królewieckiej, w tym miejscu jeszcze stosunkowo wąskiej i niepozornej.

Nurt Szkarpawy i Wisły Królewieckiej rozdziela niewielki cypel, który kilka lat temu został wysprzątany i dostosowany do organizacji kameralnej imprezy plenerowej. Wspomniany most drogowy powstał w latach 1934-1936, obecnie funkcjonuje w ciągu ważnej lokalnie drogi wojewódzkiej nr 502 łączącej Nowy Dwór Gdański z popularną turystycznie Stegną.

Następnie Wisła Królewiecka płynie przez Grochowo Pierwsze. W okresie międzywojennym w tej miejscowości funkcjonowało prężne i rozległe gospodarstwo, którego właściciel Ewald Kusch sfinansował powstanie szkoły rolniczej. Nawiązaniem do tamtych czasów czasów są pozostałości dawnego parku, który od strony wschodniej przylega do brzegu opisywanej rzeki.

Z tutejszego polderu (terenu położonego poniżej poziomu morza i odpowiednio zabezpieczonego wałami i groblami) odchodzi do Wisły Królewieckiej spory kanał odwadniający.

Za Grochowem koryto rzeki wyraźnie się rozszerza, nurt zbliża się do malowniczych i działających na wyobraźnię ruin cegielni. W tym zakładzie podczas II wojny światowej w ciężkich warunkach pracowali więźniowie z pobliskiego niemieckiego obozu koncentracyjnego w Stutthofie.

Działalność cegielni ustała w latach 60-tych ubiegłego stulecia. Od strony opisywanej rzeki widać pozostałości dawnego portu ekspedycji, w tym miejscu rozpoczynał się transport wyprodukowanych w cegielni wyrobów.

Kilkaset metrów dalej od Wisły Królewieckiej odchodzi w prawo ślepy kanał, określany czasem przez miejscowych jako Łaszka.

Pozostałości cegielni znajdują się na terenie Sztutowa, gdzie jesienią 1968 roku kręcono ujęcia do 16 odcinka serialu „Czterej pancerni i pies”, do dzisiaj zachował się most zwodzony, który we wspomnianym odcinku „Daleki patrol” posłużył jako położona niedaleko Berlina przeprawa mostowa.

Ten przerzucony nad Wisłą Królewiecką obiekt został w latach 2005-2006 wyremontowany i kilkanaście lat później oficjalnie nazwany Mostem Czterech Pancernych. Ujęcia do wspomnianego odcinka kręcono też na terenie Muzeum Stutthof, którego działalność dotyczy założonego już 2 września 1939 roku niemieckiego obozu koncentracyjnego.

W pobliżu mostu funkcjonuje prywatna przystań Marina Sztutowo (wcześniejsza nazwa Marina Baltica) z dobrze rozwiniętą infrastrukturą obsługi ruchu wodnego.

W Sztutowie znajduje się też ostatnia stacja Żuławskiej Kolei Dojazdowej. Żuławy Wiślane stanowią region o fascynującej historii, którą zgłębiać można z perspektywy kajaków, żaglówek czy też kolejki wąskotorowej.

W pobliżu wspomnianego mostu funkcjonuje też przystań publiczna, zbudowana w ramach II etapu budowy Pętli Żuławskiej.

Wisła Królewiecka ponownie poszerza swoje koryto i dopływa do Kobylej Kępy. Kilkaset metrów za wspomnianą miejscowością urywają się wały przeciwpowodziowe i rzeka uchodzi do Zalewu Wiślanego. Przy ujściu zobaczyć można dwie pławy 1-WK oraz 2-WK, które pomagają żeglarzom płynącym od strony zalewu, bowiem od tej strony wejście na Wisłę Królewiecką jest łatwe do przeoczenia.

Długość opisywanej rzeki wynosi 11,5 km. Spokojny nurt i łatwo dostępne brzegi zachęcają do wędkowania, w Wiśle Królewieckiej występują między innymi okonie, szczupaki, płocie i sandacze.

Podobnie jak inne żuławskie cieki wodne Wisła Królewiecka sprawia wrażenie rzeki uśpionej i mało ciekawej, w rzeczywistości interesująco łączy tematy przyrodnicze z historycznymi.