Na placu w pobliżu Katedry Oliwskiej zobaczyć można wystawę plenerową dotyczącą stuletnich dziejów Archidiecezji Gdańskiej.
Poszczególne plansze wartko opowiadają o dziejach lokalnej wspólnoty katolickiej, zmieniającej się tożsamości Gdańska i roli Kościoła w życiu mieszkańców.
Wystawę oglądać można do 30 września 2025 roku.
Burzliwe stulecie Archidiecezji Gdańskiej
Diecezja Gdańska została powołana bullą papieża Piusa XI wydaną w 1925 roku. Powstanie diecezji było pewnym echem zmian terytorialnych, powstania Wolnego Miasta Gdańska i próby dopasowania podziału diecezjalnego do zmienionego przebiegu granic państwowych.
Stuletnie dzieje Archidiecezji Gdańskiej obfitowały w wydarzenia ważne, tragiczne i przełomowe. Narastające represje ze strony coraz bardziej sfanatyzowanych władz miasta przyniosły eksterminację duchowieństwa i wiernych podczas II wojny światowej. Powojenne lata oznaczały szykany ze strony władz komunistycznych. Natomiast wizytacja milenijna ks. kard. Stefana Wyszyńskiego i późniejsze pielgrzymki papieża Jana Pawła II dodawały nadziei, duchowej siły, przypominały o wartościach, o które trzeba walczyć w każdych okolicznościach.
W 1992 roku Diecezja Gdańska została wyniesiona do rangi archidiecezji, wtedy też nastąpiła potrzebna korekta diecezjalnych granic.
Wystawa „100-lecie Archidiecezji Gdańskiej”
Na wystawie plenerowej zobaczyć można kilkanaście plansz dotyczących ważnych wątków historii Archidiecezji Gdańskiej. Fotografie, mapy i dokumenty ukazują znaczenie kościoła katolickiego w funkcjonowaniu miasta i sporej części Pomorza Gdańskiego.
Pierwszym biskupem został ks. Edward O’Rourke, który ze względu na przychylność okazywaną ludności polskiej był zaciekle atakowany przez coraz bardziej znazyfikowane władze Wolnego Miasta Gdańska. Ważna część wystawy dotyczy błogosławionych męczenników z czasów II wojny światowej.
Natomiast fotografia papieża Jana Pawła II przy Pomniku Poległych Stoczniowców z odwróconymi plecami milicjantami w tle przypomina o roli Kościoła i duchowieństwa w zmaganiach z opresyjnością komunistycznego reżimu.
Skarby Archidiecezji Gdańskiej
W porównaniu do innych polskich diecezji historia naszej lokalnej wspólnoty jest stosunkowo krótka. Nie brakuje za to wspaniałych zabytków i dzieł sakralnej sztuki. Świątynia katedralna w Oliwie powstała jako cysterski kościół klasztorny. Wewnątrz zobaczyć można unikatowe Organy Oliwskie, cenne ołtarze i wiele innych wspaniałych dzieł sztuki. Natomiast kościołem konkatedralnym jest monumentalna Bazylika Mariacka – największy ceglany kościół na świecie!
Na terenie Archidiecezji Gdańskiej działają też ważne sanktuaria. Kościół św. Brygidy został ustanowiony Sanktuarium Matki Bożej Królowej Świata Pracy. Świątynia odegrała ważną rolę podczas solidarnościowego sprzeciwu, wewnątrz tego kościoła powstaje Bursztynowy Ołtarz Ojczyzny.
W otoczonym lasami Matemblewie znajduje się Sanktuarium Matki Bożej Brzemiennej, a w południowej części Gdańska Sanktuarium św. Wojciecha, przypominające o postaci pierwszego polskiego świętego i męczennika.
