Oliwska placówka zajmuje obszar 125 hektarów i jest największym ogrodem zoologicznym w Polsce. Wyróżnia się też wybitnymi walorami krajobrazowymi, bo ogród zajmuje naturalnie ukształtowany obszar Doliny Leśnego Młyna. Do 1945 roku w tym miejscu funkcjonowało sanatorium dla osób cierpiących na dolegliwości górnych dróg oddechowych i chorych na reumatyzm.
Społeczna inicjatywa
Idea budowy ogrodu zoologicznego zrodziła się tuż po II wojnie światowej, ale nie znalazła większego poparcia wśród ówczesnych decydentów i urzędników. Oliwskie ZOO powstało dzięki zaangażowaniu lokalnej społeczności, bo budowa znacznej części zoologicznej infrastruktury odbyła się dzięki tzw. czynom społecznym. Pierwsi lokatorzy byli przynoszeni przez mieszkańców Gdańska i okolic, przestrzeń ZOO szybko zapełniła się królikami, świnkami morskimi, lisami, bażantami i sarenkami. O bardziej egzotyczne okazy postarali się marynarze, dzięki ich zaangażowaniu w oliwskim ZOO pojawiły się m.in. małpy i węże dusiciele!
Uroczyste otwarcie placówki odbyło się 1 V 1954 roku, pierwszym dyrektorem został Michał Massalski, wybitny wizjoner, bez którego zaangażowania ogród pewnie przepadłby w dziejowych trudnościach i komplikacjach. Postać dyrektora upamiętnia tablica wkomponowana w gigantyczny głaz narzutowy.
Oliwskie ZOO słynie obecnie z hodowli kondorów wielkich, tutaj również rodziły się hipopotamy nilowe, to osiągnięcia rangi światowej. Od kilkunastu lat placówka jest systematycznie unowocześniana i rozwijana, kolejno dochodziły ważne zespoły obiektów: małpiarnia, żyrafiarnia i lwiarnia – jedna z największych w Europie!
Według danych z 31 XII 2017 w ogrodzie przebywało 1 112 zwierząt reprezentujących 193 gatunki. Wśród nich prawdziwe unikaty: oryksy szablorogie, hipopotamy karłowate, antylopy bongo, żyrafy Rothschilda, gepardy, szpaki balijskie, orangutany, szympansy i oczywiście lwy. To również jedyny polski ogród zoologiczny posiadający anoa.
W oliwskim ogrodzie wiele innych atrakcji, to przede wszystkim „małe ZOO” dla najmłodszych, w którym mali turyści mogą karmić i głaskać zwierzęta. Z innych atrakcji warto wymienić park linowy „Małpi Jar” i kolejkę Retro.
Na zwiedzanie oliwskiego ZOO warto przeznaczyć osobny dzień, obejście terenu wymaga czasu, a przy tak ciekawych i sympatycznych lokatorach nie warto się śpieszyć….
Zwierzęta oliwskiego ZOO
Poniżej opisy wybranych lokatorów z oliwskiego ogrodu zoologicznego. Krótkie charakterystyki są tylko namiastką wrażeń wpisanych w wizytę w tej niezwykłej placówce i do takich odwiedzin oczywiście bardzo zachęcamy.
Słoń afrykański
Ten ssak jest największym lądowym zwierzęciem na świecie. Słonie są zwierzętami bardzo inteligentnymi i zdolnymi do odczuwania złożonych emocji: smutku, radości czy też współczucia. Niezwykłym narządem jest słoniowa trąba, złożona z ponad 40 tysięcy mięśni! Z użyciem tej „piątej kończyny” słoń potrafi podnieść źdźbło trawy, jak i zerwać całkiem grubą gałąź.
Każdego dnia słoń zjada do 300 kg pokarmu i pochłania ok. 160 litrów wody. W oliwskim ZOO słonica Katka, która mieszkała wcześniej w czeskim i potem francuskim ogrodzie zoologicznym. Po 16 latach rozłąki Katka rozpoznała swojego czeskiego opiekuna! Ileż musiało być w tym spotkaniu wzruszeń i emocji!
Żyrafy
Występują na rozległych obszarach sawanny afrykańskiej. W oliwskim ZOO cieszą się jednym z największych wybiegów opisywanego ogrodu zoologicznego, wielką przestrzeń dzielą zgodnie z zebrami.
O tych sympatycznych zwierzętach można opowiadać bez końca. Żyrafy śpią tylko 4 i pół godziny w ciągu doby, zazwyczaj na stojąco, ale potrafią też ułożyć się na ziemi z głową opartą na swoim zadzie.
Zjadając liście akacji umieją długim językiem zrzucać nieprzyjazne mrówki, w egzystencji których akacjowe drzewa odgrywają bardzo ważną rolę.
Oliwskie żyrafy dzięki długim szyjom potrafią też podjadać porcje surykatek z sąsiedniego wybiegu.
Pingwin toniec
Wbrew pozorom ptaki tego gatunku nie występują w mroźnych obszarach arktycznych, lecz na wybrzeżach Afryki Południowej. U każdego osobnika występuje inny układ plamek na piersi, dzięki tej wiedzy opracowano mniej inwazyjne metody śledzenia tych ptaków na wolności.
W oliwskim ZOO żyje stado 60 osobników, które stanowi największą grupę hodowlaną w Polsce.
Oliwskie pingwiny łatwo się rozmnażają i są w ramach wymiany przekazywane innym ogrodom zoologicznym.
Hipopotam karłowaty
W naturze występuje na zalesionych terenach Afryki Zachodniej. Poza okresem godowym hipopotamy tego gatunku prowadzą samotny tryb życia.
Z przeciętną wagą 250 kg jest wielokrotnie mniejszy od swego kuzyna hipopotama nilowego.
W oliwskim ZOO mieszkają hipopotamy karłowate o imionach Sapo i Niunia.
Oryks szablorogi
Występuje na półpustynnych obszarach Afryki i jest doskonale przystosowany do życia w tak nieprzyjaznym środowisku. Dzięki specjalnej budowie nerek może znosić długotrwałe susze.
Ze względu na polowania opisywany gatunek wymarł w naturze, jego populacja jest rozproszona między ogrody zoologiczne na całym świecie.
Antylopy bongo
Jeden z najcenniejszych gatunków antylop w oliwskim ogrodzie zoologicznym. W ciągu dnia antylopy bongo raczej drzemią, aktywność przejawiają rankiem i wieczorem. Bongo to największa afrykańska antylopa leśna, niestety w naturalnym środowisku jest zagrożona wyginięciem.
Wyjec czarny
Występuje w lasach tropikalnych Ameryki Południowej, osobniki tego gatunku potrafią wydawać głośne okrzyki. Większość aktywnego czasu spędzają w koronach drzew, w czym z pewnością pomaga silnie unerwiony ogon, pełniący rolę „piątej kończyny”.
Łabędź czarny
Wyjątkowo majestatyczne ptaki pochodzą z Australii i zajmują ważne miejsce w legendach tamtejszych Aborygenów. Jaskrawoczerwony dziób ciekawie kontrastuje z czarnym upierzeniem.
Od końca XVIII wieku łabędzie czarne były popularne w zachodnioeuropejskich hodowlach parkowych. Niektóre wybrały wolność i na przykład w Holandii do dzisiaj utrzymuje się wolno żyjąca populacja tych ciekawych ptaków.
W Polsce pojawiają się sporadycznie, tylko raz zaobserwowano ich gniazdującą parę.
Kangur rdzawoszyi
Określany inaczej jako walabia Benetta. Występuje we wschodniej Australii i na Tasmanii, żyje samotnie lub w stadach.
Nowo narodzone młode przypominają rozmiarem orzecha, następnie wędrują do torby lęgowej i tam rozwijają się przez kolejnych osiem miesięcy.
Kangury rdzawoszyje doskonale adoptują sie do europejskich warunków klimatycznych, z osobników zbiegłych z hodowli powstała nawet trwała populacja na terenie Wielkiej Brytanii.
Gereza abisyńska
Występuje w wilgotnych lasach podzwrotnikowych Afryki Środkowej. W naturalnym środowisku gerezy są wyjątkowo krzykliwe, słyną też z wyjątkowej dbałości o czystość długiej sierści.
W ich dłoniach tylko cztery palce, brak kciuka to najprawdopodobniej skutek ewolucyjnej adaptacji do szybszego poruszania się wśród drzew.