Działalność placówki dotyczy tzw. Nordy, czyli północnej części ziemi kaszubskiej. W tym ciekawym obszarze krzyżują się niezliczone wątki lokalnej i szerzej pojmowanej historii.
Już w przedpiastowskich czasach w okolicach obecnego Pucka działała świetnie rozwinięta osada portowa. Za I Rzeczypospolitej kolejni królowie próbowali stworzyć zawodową flotę z prawdziwego zdarzenia i Puck w tych dążeniach odgrywał kluczową rolę. Funkcję tutejszego starosty sprawował między innymi Jan Sobieski – król Rzeczypospolitej i jeden z najważniejszych autorów tzw. odsieczy wiedeńskiej. 10 lutego 1920 roku w Pucku z udziałem gen. Józefa Hallera odbyła się ceremonia zaślubin Polski z morzem, a już kilka miesięcy później nad pobliskimi wodami latały samoloty z biało-czerwoną szachownicą – w mieście powstała baza Morskiego Dywizjonu Lotniczego.
Muzeum Ziemi Puckiej działa od 1980 roku
Tematów badawczych zatem nie brakowało i w 1970 roku powołano Stację Gromadzenia Dóbr Kultury i Upowszechniania Wiedzy o Regionie. Nazwa długa i skomplikowana, ale region rzeczywiście ciekawy i upamiętnienie jego znaczenia i historii było coraz bardziej oczywistą koniecznością. W 1973 roku w zabytkowym budynku puckiego „Szpitalika” udostępniono wystawę stałą poświęconą kaszubskiej kulturze ludowej, potem na potrzeby wystawiennicze adoptowano kolejne obiekty: budynek kuźni przy ul. Bogusława oraz kamienicę z północnej pierzei rynku.
W 1980 roku placówkę wyniesiono do rangi Muzeum Ziemi Puckiej, trzydzieści lat później patronem ustanowiono Floriana Ceynowę – wybitnego pisarza i etnografa uznawanego za „ojca kaszubskiego regionalizmu”.
Oddziały Muzeum Ziemi Puckiej
Szpitalik
Tradycje puckiego szpitalnictwa sięgają XIV stulecia, gdy poza miejskimi murami powstała zabudowa dla osób zakaźnie chorych, potem też starych, kalek i ubogich. Szpitalny kompleks przepadł podczas wojen polsko-szwedzkich i został odbudowany dzięki fundacji ustanowionej przez króla Jana III Sobieskiego. W opisywanym w tym miejscu obiekcie niewielki przytułek funkcjonował aż do lat 60-tych ubiegłego stulecia.
Warsztat szewski w Muzeum Ziemi Puckiej.
W budynku zobaczyć można wystawę stałą poświęconą lokalnym i etnograficznym tematom. Pracę tutejszej ludności ciekawie opisują warsztaty: szewski, krawiecki, tkacki, rogarski i obróbki drewna. Sporo eksponatów dotyczy lokalnej sztuki ludowej i tematyki kaszubskiego regionalizmu. Sekcja „Lecznictwo na Ziemi Puckiej” nawiązuje do historii tego muzealnego budynku.
Kamienica Mieszczańska
W obiekcie funkcjonuje dział historyczno-archeologiczny puckiego muzeum. Na wystawie eksponaty opisujące dzieje osadnictwa na Ziemi Puckiej od czasów epoki kamienia: narzędzia krzemienne, naczynia, popielnice twarzowe i ozdoby. Archeologicznym unikatem jest brązowy skarb znaleziony na obszarze obecnego Władysławowa. Dłubanka dębowa z VIII wieku to zabytek przedpiastowskiej historii, gdy u ujścia Płutnicy działała spora osada portowo-handlowa.
Kolejne wystawy opisują historię Ziemi Puckiej w czasach księstwa pomorskiego, panowania Zakonu Krzyżackiego i późniejszych… Sporo miejsca poświęcono tematyce zaślubin Polski z morzem, symbolika tego aktu dalece wykraczała poza lokalny obszar i czasowe ramy międzywojennego dwudziestolecia. W kamienicy również rekonstrukcja wnętrza mieszczańskiego z XIX stulecia.
Zagroda w Nadolu
Oddział funkcjonuje w znacznym oddaleniu od Pucka, bo w położonym 30 km dalej Nadolu nad Jeziorem Żarnowieckim. Zagrodę z XIX wieku objęto konserwatorską ochroną z obawy przed zniszczeniem podczas budowy pobliskiej elektrowni jądrowej. Z atomowej inwestycji nic nie wyszło, za to już w 1987 roku mały skansen udostępniono pierwszym zwiedzającym.
Obecnie zagroda obejmuje domostwo z gospodarczą zabudową: studnią, piwnicą, wozownią, gołębnikiem, kieratem, pasieką, wędzarnią i chlebowym piecem. Majątek należał do rodziny gburskiej, zatem do bogatych i dobrze prosperujacych gospodarzy.
Hallerówka
Kolejny zamiejscowy oddział Muzeum Ziemi Puckiej. Drewniana willa z Władysławowa przez pewien czas należała do gen. Józefa Hallera, który chętnie w niej bywał podczas miesięcy wakacyjnych. Ten wysoki rangą oficer przeszedł do historii jako dowódca Błękitnej Armii, zaangażowanej między innymi w przejęciu Pomorza Gdańskiego po zakończeniu I wojny światowej. Po zamachu majowym zdystansował się wobec sanacyjnej władzy i zbliżył do ugrupowań o opozycyjnym charakterze.
W drewnianym budynku wystawa stała o wymownym tytule „Dla Ciebie Polsko i dla Twej Chwały” – to zbiór pamiątek związanych z gen. Hallerem i jego „Błękitną Armią”. W muzealnym oddziale również wystawy o innej tematyce:
„Letnicy przyjeżdżają… Wypoczynek letni na Ziemi Puckiej 1880-1980”. Opowieść o rozwoju turystyki w północnej części Kaszub. W tej części m.in. pokój letnika ustylizowany na modę międzywojennego okresu, przedstawienie rozwoju plażowej mody oraz fotografie dotyczące letniskowej tematyki.
„Augustyn Necel (1902-1976). Rybak, pisarz i gawędziarz kaszubski” – to wystawa poświęcona wybitnemu piewcy kaszubskiej kultury. W tej części gabinet z rodzinnego domu, pamiątki i multimedialna prezentacja z opisem życia i twórczości tej ciekawej postaci.
„Leon Golla – wyrzeźbiony rybacki świat” – wystawa o rybaku z Wielkiej Wsi (obecnie Władysławowo), który drewnianą rzeźbą opowiadał o lokalnym życiu i historii.
INFORMACJE
Muzeum Ziemi Puckiej im. Floriana Ceynowy
Plac Wolności 28, 84-100 Puck
www.muzeumpuck.pl
