Mikołaja Kopernika przedstawiać nie trzeba. Przez ponad 30 lat był aktywnie związany z Fromborkiem, czynnie uczestniczył w życiu kapituły warmińskiej, a niejako „po godzinach” prowadził naukowe badania i dociekania. Ich doniosłym podsumowaniem stało się dzieło „De revolutionibus orbium coelestium” („O obrotach sfer niebieskich”), którego tezy rewolucyjnie podważyły ówczesne postrzeganie świata…
Wstrzymał Słońce, ruszył Ziemię
Mikołaj Kopernik urodził się w 19 lutego 1473 roku w toruńskiej rodzinie kupieckiej. W wieku dziesięciu lat stracił ojca, na szczęście rodziną zaopiekował się wuj Łukasz Watzenrode – przyszły biskup warmiński.
Dzięki jego protekcji i zaangażowaniu młody Kopernik zdobył znakomite wykształcenie. Na studiach w Akademii Krakowskiej jednym z jego profesorów był znany z astronomicznych pasji Wojciech z Brudzewa, z tego rodzaju tematyką Mikołaj Kopernik zetknął się też podczas pobytu na uczelniach w Bolonii i Padwie.
Mikołaj Kopernik od 1497 roku był członkiem kapituły warmińskiej i aktywnie uczestniczył w administracji jej rozległymi dobrami. W 1520 roku organizował obronę Olsztyna w ostatniej wojnie polsko-krzyżackiej, współpracował też z Bernardem Wapowskim przy sporządzaniu mapy Królestwa Polskiego i Litwy.
Kościelny urzędnik mieszkał w kanonii, tam w przyległym ogrodzie, na dobrze wypoziomowanej płycie, rozstawiał zestawy astronomicznych przyrządów, z pomocą których prowadził obserwacje bezkresnego nieba.
Jego wnioski i tezy zostały opublikowane w „De revolutionibus orbium coelestium”, w którym Mikołaj Kopernik podważył oficjalnie uznawaną astronomię, a odrzucając Ziemię jako centrum Wszechświata, wstrzymując też ruch Słońca – skonfrontował się z ówczesnym stanowiskiem Kościoła.
Rewitalizacja Rynku Miejskiego we Fromborku
Ławeczkowy pomnik rzeczywiście przyciąga uwagę i zaprasza do uczestnictwa w historii, która wywróciła świat do góry nogami. Mikołaj Kopernik przysiadł na ławce i zerka w stronę Wzgórza Katedralnego, gdzie z wielką pasją prowadził swoje naukowe obserwacje i badania. U stóp astronoma zobaczyć można tablicę z jego imieniem oraz cytatami z dzieła „De revolutionibus orbium coelestium”.
Opisywany pomnik został odsłonięty w 2015 roku, gdy prowadzono szeroko zakrojoną przebudowę Rynku Miejskiego. W jej ramach plac został wyłożony granitową kostką z wkomponowanymi pasami nawiązującymi do planetarnych orbit Układu Słonecznego.
W roli planet występują ławki, Mikołaj Kopernik przysiadł na trzeciej z nich oznaczającej oczywiście Ziemię. Którą na dodatek pozbawił wyjątkowego znaczenia, bo przecież jego dorobek oznaczał odrzucenie geocentrycznego modelu Wszechświata.
Na zrewitalizowanym rynku pojawiła się też efektowna fontanna, ponadto nowa zieleń, latarnie i niezbędne w takim miejscu kamery miejskiego monitoringu.
Nieco dalej monumentalny pomnik Mikołaja Kopernika z 1973 roku, w odróżnieniu od ławeczkowej kompozycji jakiś taki chłodny i nieprzystępny…
