Ważna i zasłużona placówka działa w ramach Nadbałtyckiego Centrum Kultury, a przestrzenią jej funkcjonowania jest gotycki kościół św. Jana.
Instytucja powstała w 1995 roku dzięki porozumieniu między Nadbałtyckim Centrum Kultury i Archidiecezją Gdańską. Kuria w przekazała wtedy 30-letnie prawo użytkowania zniszczonej świątyni, a strona świecka zobowiązała się do właściwego i skutecznego zarządzania jej odbudową. Skala wyzwań była niełatwa do ogarnięcia: zdewastowane wnętrza, rozproszone wyposażenie i niebezpiecznie przechylona ściana wschodnia!
Placówka działa w gotyckim kościele św. Jana
Pierwsza wzmianka o działającej w tym miejscu kaplicy pochodzi z 1357 roku. W tym okresie intensywnie rozwijały się północne rubieże Głównego Miasta, stąd budowa niewielkiej świątyni. W ciągu kolejnych dekad XIV i XV stulecia kościół był systematycznie rozbudowywany. Przeliczono się z możliwościami i umiejętnościami, bo na grząskim gruncie rychło utracono stabilność gotyckiej budowli. Do dzisiaj odchylenie wschodniej części kościoła zdumiewa gdańszczan i odwiedzających miasto turystów.
Od 1456 roku świątynia pełniła funkcje parafialne, sto lat później gotycki kościół przejęli gdańscy luteranie. W 1945 roku świątynia została poważnie zniszczona w trakcie schyłkowych działań II wojny światowej, na szczęście przetrwała spora część ewakuowanego wcześniej wyposażenia.
Prace remontowe ciągnęły się przez kolejne dziesięciolecia, a ich końca nie było widać. Dopiero objęcie zabytku przez wspomniane Nadbałtyckie Centrum Kultury przyniosło sprawną i udaną odbudowę kościoła, następnie jego ciekawe dostosowanie do potrzeb współcześnie pojmowanej kultury.
Zobacz też – Ekologiczne torby na zakupy z nadrukiem – zamów je dla swojej firmy!
W kościele organizowane są koncerty, pokazy, przedstawienia i inne okolicznościowe wydarzenia kulturalne. Dobrze sprawdza się nowoczesne zaplecze z obszerną sceną, trawersami z oświetleniem i nagłośnieniem, czy też automatyczny system zasłaniania wielkich gotyckich okien. Widzowie korzystają z wygodnych foteli obrotowych. Funkcje sakralne zostały utrzymane, bo w kościele działa Duszpasterstwo Środowisk Twórczych Archidiecezji Gdańskiej.
Wydarzenia kulturalne w Centrum św. Jana
W Centrum św. Jana odbywały czy nadal odbywają się m.in. imprezy: Festiwal Szekspirowski, Świętojańskie Świętowanie, Festiwal Muzyki Inspirowanej Folklorem “Dźwięki Północy” czy też Festiwal Kultur Świata “Okno na Świat”.
W maju 2015 roku w kościele odbyła ceremonia symbolicznego pożegnania Güntera Grassa, urodzonego w Gdańsku laureata literackiej Nagrody Nobla, wybitnie też zasłużonego w niełatwym procesie polsko-niemieckiego pojednania. Wątek tego kościoła wielokrotnie zresztą pojawiał się w twórczości wybitnego pisarza.
Kościół jest też udostępniany do zwiedzania. Wewnątrz wspaniałe zabytki sztuki sakralnej: największy kamienny ołtarz w Polsce, barokowy nagrobek Nataniela Schrödera czy też pełne rodzicielskich wzruszeń epitafium Aldegundy Zappio.
Zobacz też – Planujesz zakup samochodu elektrycznego? Zwróć uwagę na te 3 kwestie!
W 2008 roku podpisano aneks do umowy między Nadbałtyckim Centrum Kultury i Archidiecezja Gdańską, którym czas jej obowiązywania wydłużono do 2045 roku.
