Zapraszamy na wykład „Więźniowie podobozu KL Stutthof Burggraben (Kokoszki)” – ostatni z cyklu tegorocznej edycji projektu „Historie Gdańskich Dzielnic VII: Kokoszki, Matarnia, Osowa”.
O tragicznych dziejach podobozu w Kokoszkach i jego więźniów opowie dr Danuta Drywa z Muzeum Stutthof/Stutthof Museum.
Podobóz KL Stutthof w Kokoszkach
W czasie II wojny światowej na terenie dzisiejszej dzielnicy Kokoszki funkcjonował obóz jeniecki Stalag XX A Burggraben. Przebywali w nim jeńcy z takich krajów jak Wielka Brytania, Francja czy Łotwa. 13 września 1944 r. na jego terenie otwarto podobóz KL Stutthof.
Mieszkający w dawnych jenieckich barakach więźniowie codziennie dojeżdżali do pracy w stoczni. Nieliczne pamiątki i dokumenty związane z funkcjonowaniem obozu przechowywane są obecnie w zbiorach Muzeum Stutthof w Sztutowie. Dzięki nim możliwe jest prześledzenie losów więźniów tego obozu.
Obóz koncentracyjny KL Stutthof działał przez niemal całą II wojnę światową
Już 2 września 1939 roku pierwsza grupa więźniów została przewieziona na leśną polanę w pobliżu miejscowości Stutthof. W kolejnych miesiącach wyrastały kolejne baraki i obiekty obozowej infrastruktury. Więźniowe pracowali w skrajnie ciężkich warunkach, w stanie niedożywienia i zagrożenia szykanami i pobiciem.
Początkowo celem działania niemieckiego obozu była eksterminacja ludności polskiej z obszaru Pomorza Gdańskiego, jednak w kolejnych latach wojny przybywało więźniów innych narodowości – żydowskiej, rosyjskiej, niemieckiej i wielu innych.
Zobacz więcej – Obóz koncentracyjny Stutthof
W Wielki Piątek 22 marca 1940 roku w położonym w pobliżu obozu lesie zamordowano kilkudziesięciu działaczy polskich z obszaru byłego Wolnego Miasta Gdańska.
Obóz był systematycznie rozbudowywany, początkowo zajmował powierzchnię 0,5 hektara, pod koniec wojny aż 120 hektarów. Powstały też tak zwane podobozy, które położone bliżej zakładów pracy umożliwiały bardziej efektywną (z niemieckiego punktu widzenia) eksploatację siły roboczej. Taka filia działała też w Kokoszkach, ofiary tego podobozu upamiętnia pomnik odsłonięty w 1984 roku.
Zobacz więcej – Pomnik Więźniów Podobozu Stutthof w Kokoszkach
Na Pomorzu Gdańskim znajduje się kilkadziesiąt pomników i innych upamiętnień przypominających o ofiarach tego obozu koncentracyjnego. Muzeum Stutthof wydało opracowanie ujmujące i opisujące wspomniane miejsca pamięci: „Upamiętnienia związane z więźniami obozu Stutthof na Pomorzu”.
Opisywany obóz został wyzwolony dopiero w maju 1945 roku, zatem miejsce kaźni działało przez niemal całą II wojnę światową. W tym czasie do obozu zesłano ok. 110 tys. więźniów, z tej liczby 65 tys. straciło życie…
Wykład „Więźniowie podobozu KL Stutthof Burggraben (Kokoszki)”;
Pozytywna Szkoła Podstawowa,
ul. Azaliowa 18, 80-177 Gdańsk Kokoszki;
5 grudnia 2023 r., godz. 17:00;
Wstęp wolny.
