InfoGdańsk

Ten nowoczesny kompleks edukacyjno-wystawienniczy został otwarty w 2012 roku i działa w ramach Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku. Placówka funkcjonuje w sercu historycznego portu, a w jej bezpośrednim otoczeniu kolejne obiekty o wybitnych walorach historycznych i edukacyjnych. Obok Ośrodka Kultury Morskiej zabytkowy Żuraw – największy dźwig portowy średniowiecznej Europy; po drugiej stronie Motławy Spichlerze na Ołowiance – główna siedziba opisywanego muzeum; nieco dalej zacumowany “Sołdek” – pierwszy pełnomorski statek zbudowany w Polsce po II wojnie światowej.

Miejska kotłownia obok Żurawia

Lokalizacja Ośrodka Kultury Morskiej też ciekawa, stare ryciny pokazują spichlerz od północnej strony Żurawia, w XIX wieku ten magazynowy obiekt został dostosowany do funkcji mieszkaniowych. Budynek przepadł pod koniec II wojny światowej, potem w tym miejscu powstała miejska kotłownia; wprawdzie jej kształty nawiązywały do dawnej zabudowy, ale estetyka i architektoniczne walory były co najmniej dyskusyjne.

Pod koniec lat siedemdziesiątych kotłownia została przejęta przez ówczesne Centralne Muzeum Morskie i po niezbędnej adaptacji przez ponad trzydzieści lat służyła celom wystawienniczym.
Analizy finansowe wykazały niecelowość prac remontowych, stąd decyzja o rozbiórce obiektu i budowie nowego kompleksu, dostosowanego do trendów nowoczesnego muzealnictwa.

Prace budowlane zostały poprzedzone wnikliwymi badaniami archeologicznymi, w trakcie których znaleziono kilka tysięcy ciekawych eksponatów: drewnianych i szklanych naczyń, cynowych łyżek i dzbanków czy też sporo żeglarskiego osprzętu. Kilka znalezisk trafiło nawet na mini-ekspozycję w poziemnej części Ośrodka Kultury Morskiej.

Przy finansowaniu inwestycji w 85% wykorzystano środki z Mechanizmu Finansowego Europejskiego Obszaru Gospodarczego, ponadto fundusze Ministerstwa Kultury i Dziedzictwa Narodowego, Miasta Gdańska i środki własne Narodowego Muzeum Morskiego.

Wystawy w Ośrodku Kultury Morskiej

W Ośrodku Kultury Morskiej kilka ciekawie zaaranżowanych sekcji wystawienniczych. Na pierwszym piętrze wystawa “Ludzie-Statki-Porty”, która od lat cieszy się niesłabnącą frekwencją i zainteresowaniem najmłodszych zwiedzających. Na powierzchni 400 m² pięć działów tematycznych opowiadających o różnych aspektach i wątkach wpisanych w branżę morską.

Absolutnym hitem basen ze zdalnie sterowanymi modelami statków, można w nim na przykład przećwiczyć manewrowanie statkiem w zespole holowniczym, poeksperymentować z ustawieniem żaglówki do wiatru albo po prostu urządzić wodne wyścigi. Warto też zasiąść za sterami batyskafu i zanurkować do wraku leżącego na dnie oceanu. Na pokładzie mostka kapitańskiego trzeba chwycić za koło sterowe i wyratować rozbitka. Akcja na szczęście tylko wirtualna, ale warto pamiętać – ratownictwie morskie to kluczowy i często niedoceniany aspekt funkcjonowania branży okrętowej. I ciekawostka – dzieje gdańskiego ratownictwa okrętowego sięgają początku XVII stulecia.

Statek Sołdek, Ośrodek Kultury Morskiej i Żuraw – oddziały Narodowego Muzeum Morskiego w Gdańsku.

Przy pomocy wózka widłowego można załadować kontener towarami i przy okazji poznać specyfikę pracy ośrodków portowych. Warto przypomnieć – w gdańskim Porcie Północnym działa największy terminal kontenerowy w basenie Morza Bałtyckiego! Ciekawym eksponatem 7-metrowa makieta żaglowca z dokładną prezentacją szczegółów budowy tego rodzaju statku. Kolejna część opowiada o życiu codziennym ludzi morza, w tej sekcji można się przebrać w odzienie marynarza, kapitana czy nawet pirata. Warto też przećwiczyć zakładanie kamizelek ratunkowych.

Na tej wystawie techniki multimedialne zostały wykorzystane w sposób wielce przemyślany i stąd znakomity efekt – wystawa bawi, uczy i wartko opowiada o wielu morskich zagadnieniach.

Piętro wyżej wystawa “Łodzie ludów świata” – prezentacja tradycyjnej kultury morskiej ze wszystkich kontynentów. Eksponaty przez kilka dekad zwoziły załogi polskich statków, które przemierzały najdalsze szlaki morskie ziemskiego globu. Na wystawie 41 łodzi m.in. z Norwegii, Irlandii, Kenii, Tanzanii, Wietnamu czy Ghany.

Tradycyjne szkutnictwo odgrywało wielką rolę w życiu lokalnych społeczności, a ze względu na postępującą globalizację budowa tradycyjnych łodzi odeszła wielu w miejscach do przeszłości. Opisywana wystawa jest więc ratunkowym upamiętnieniem metod tradycyjnego szkutnictwa z wielu zakątków świata. Na wystawie również sześć kiosków multimedialnych z opisem prezentowanych łodzi i miejsc ich pochodzenia.

Na trzecim piętrze wystawa “Statki. Nasza Pasja” – wszechstronna i efektowna prezentacja dorobku grupy stoczniowej Remontowa Holding S.A. Ekspozycje z kolejnych stanowisk dotyczą zagadnień związanych z budową, remontami i eksploatacją statków. Warto więc przeprowadzić wirtualną inspekcję tankowca, załadować prom samochodami albo przebrać się w jeden z czerech ochronnych strojów stoczniowych. Na interaktywnym ekranie z mapą świata prezentacja jednostek wyremontowanych lub zbudowanych w Remontowa Holding. Natomiast z użyciem symulatora dźwigu stoczniowego można zmierzyć się z wyzwaniem montażu sekcji statku.

Wystawa ciekawie prezentuje działalność największej polskiej grupy stoczniowej, tutaj więcej o Gdańskiej Stoczni Remontowej i potwierdza, że nie warto budować swojej wiedzy o świecie tylko na podstawie medialnych przekazów.

Restauracja „Cała Naprzód”

Na kolejnym piętrze Ośrodka Kultury Morskiej działa restauracja “Cała Naprzód” z przystępnymi cenami, ciekawym menu i tarasem widokowym. Ciepła pogoda, nieśpieszna degustacja i panorama historycznego portu – wrażenia fantastyczne…

W budynku odbywają się też zajęcia edukacyjne dla dzieci i młodzieży, spotkania z ciekawymi osobami, promocje książek itd.

Opisywany kompleks otrzymał nagrodę Prezydenta Miasta Gdańska dla “Najlepszej Gdańskiej Realizacji Architektonicznej 2011-2015”.

Poniżej odnośniki do pobliskich oddziałów Narodowego Muzeum Morskiego, warto też odwiedzić oddziały o dalszej lokalizacji:

Statek-muzeum “Dar Pomorza” w Gdyni;
Muzeum Rybołówstwa w Helu;
Muzeum Wisły w Tczewie;
Centrum Konserwacji Wraków w Tczewie.