InfoGdańsk

Pierwsze ślady ludzkiej obecności w okolicach Lęborka pochodzą z paleolitu, czyli starszej epoki kamienia. Na ten okres datowano harpun znaleziony w pobliskich Krępkowicach. Sporo znalezisk pochodzi z epok późniejszych, w Lubowidzu odkryto krzemienny grocik oraz ślady obróbki tego cennego surowca.

Opisywane tereny zostały zasiedlone stosunkowo późno, przyczyną długotrwałe zlodowacenie terenów Pomorza Gdańskiego. Pierwsze zorganizowane grody wyrosły na przełomie epok brązu i żelaza, z tych czasów pochodzą ślady osiedli w Kębłowie, Nowej Wsi Lęborskiej, Leśnicach i Chocielewku.

Ówczesna ludność posługiwała się w obrzędowości pogrzebowej charakterystycznymi popielnicami, ich sporą kolekcję można zobaczyć w lęborskim muzeum.

U schyłku starożytności na opisywanych terenach zaznaczyły się wpływy celtyckie, wyparte potem oddziaływaniem cywilizacji rzymskiej. Obszar późniejszego Lęborka funkcjonował w zasięgu szlaku bursztynowego łączącego Pomorze i Sambię z Akwileją. Na terenie miasta znaleziono brązową monetę rzymską wybitą za panowania cesarza Marka Aureliusza, który kierował potężnym imperium w latach 161-180 n.e.

Lębork w czasach piastowskich

Za czasów pierwszych Piastów o Lęborku nikt jeszcze nie słyszał, najważniejszą rolę w okolicy odgrywał gród w Białogardzie, położony przy szlaku łączącym Gdańsk ze Słupskiem i wsparty dobrze rozwiniętym zapleczem osadniczym. Pod koniec XII wieku Białogarda stanowiła nawet stolicę osobnej dzielnicy w obszarze księstwa pomorskiego, terytorialna odrębność tego obszaru została podkreślona decyzjami dynastycznymi książąt gdańskich z rodu Sobiesławiców.

Białogardzką ziemią władał książę Racibor, potem obszary zostały zjednoczone z pomorskim władztwem Świętopełka. W tych czasach w białogardzkiej dzielnicy funkcjonowała wieś Lewino, w której upatruje się zaczątku późniejszego Lęborka.

Lewino też cieszyło się korzystnym położeniem, w przewężeniu pradoliny Łeby i w bliskim sąsiedztwie wspomnianego wyżej szlaku handlowego.

Wieś stopniowo zyskiwała na znaczeniu, ale o dynamicznym rozwoju tej miejscowości przesądziły dopiero zawirowania polityczno-terytorialne związane z zajęciem Pomorza Gdańskiego przez zbrojne oddziały Zakonu Krzyżackiego.
Krzyżacy zajęli Pomorze na przełomie 1308 i 1309 roku, potem na drodze rokowań ze stroną brandenburską nabyli „prawa” do tych terenów, oczywiście nie za darmo.

W Białogardzie do 1315 roku rezydował książę Przybysław, który jawnie manifestował swoją niechęć do rządów Zakonu Krzyżackiego. Po jego śmierci zakonna administracja włożyła sporo wysiłku w likwidację Białogardy jako potencjalnie niezależnego ośrodka polityczno-gospodarczego, stąd też krzyżackie poparcie dla mniejszego i niegroźnego Lewina, określanego potem jako Lauenburg.

Lębork pod krzyżackim panowaniem

W Lewinie w dniu 2 lipca 1320 roku został zawarty układ między mistrzem krajowym Fryderykiem von Wildenburg, a księciem wołogoskim Warcisławem IV i biskupem kamieńskim Konradem. Porozumienie dotyczyło współpracy przeciwko polskiemu królowi Łokietkowi, który niestrudzenie wysuwał pretensje do utraconych ziem Pomorza Gdańskiego.

Znaczenie osady stale rosło, wreszcie na początku 1341 roku wielki mistrz Dietrich von Altenburg wydał akt lokacji miejskiej według prawa chełmińskiego. Na obszarze Pomorza Gdańskiego była to pierwsza taka inicjatywa, do tego przeprowadzona z wielkim rozmachem, w lokacyjnym dokumencie wyznaczono aż 220 miejskich działek. Po Gdańsku Lauenburg był więc największym przestrzennie miastem Pomorza Gdańskiego!

Początkowo Lębork podlegał komturowi Gdańska, potem przez krótki czas komturstwu słupskiemu. Po zwrocie ziemi słupskiej na rzecz księstwa zachodniopomorskiego Lębork z okolicą stał się granicznym obszarem państwa Zakonu Krzyżackiego, taką bramą do Pomorza Zachodniego i dalej położonych ziem niemieckich – zatem miastem o sporym znaczeniu gospodarczym i politycznym.

18 listopada 1379 roku w lęborskim zamku odbyło się spotkanie wielkiego mistrza Winrycha von Kniprode i księcia słupskiego Warcisława VII, w trakcie przyjaznych rozmów zawarto układ graniczny precyzyjnie określający przebieg zachodniego krańca państwa Zakonu Krzyżackiego.

Kilka lat później (lipiec 1386) rozegrało się najważniejsze wydarzenie w lęborskiej historii. W mieście odbyło się uroczyste spotkanie wielkiego mistrza Konrada Zöllner von Rotenstein z książętami Warcisławem VII i Bogusławem VIII, rezultatem tego ważnego zjazdu stało się przymierze skierowane przeciwko polityce króla Władysława Jagiełły. Sytuacja w tej części Europy dojrzewała do kluczowych rozstrzygnięć, obie strony nadchodzącego konfliktu szukały szerszego wsparcia dla realizowanych planów i posunięć politycznych.

W 1409 roku, u progu wojny między siłami polsko-litewskimi a Zakonem Krzyżackim, na lęborskim zamku zawitał wielki mistrz Ulrich von Jungingen, który prowadził przegląd zakonnych wojsk i zasobów.

Książęta słupscy w obronie Zakonu Krzyżackiego nie kiwnęli palcem, za to po bitwie grunwaldzkiej książę Bogusław VIII nie zwlekał ze złożeniem hołdu królowi polskiemu. Wkrótce potem otrzymał lenno z zachodnich rubieży państwa krzyżackiego, jeszcze bez Lęborka zajętego przez wojska polskie. Po zawarciu pokoju toruńskiego sytuacja wróciła do stanu sprzed Grunwaldu, ale kierunek terytorialnych dążeń i aspiracji został już zarysowany.

Krzyżacy nie zapomnieli okazanego wiarołomstwa, stąd ich późniejsze wyprawy zbrojne w okolice Słupska i odwetowe uderzenia m.in. na ziemię lęborską.
Sytuacja była daleka od stabilności, a najwyższą cenę za polityczne zawirowania płaciła lokalna ludność. W 1433 roku przez ziemię lęborską przeciągnęły oddziały polsko-husyckie, które niczym biblijna plaga szarańczy pustoszyły kolejne ziemie i dzielnice.

Narastało niezadowolenie z krzyżackich rządów, coraz mniej skutecznych i sensownych, za to coraz bardziej uciążliwych fiskalnie.

Latem 1440 roku rycerstwo i mieszczaństwo ziemi lęborskiej przystąpiło do Związku Pruskiego – ponadstanowej organizacji o antykrzyżackim nastawieniu. Delegatem rycerstwa lęborskiego był Günter Grelle.

Na początku 1454 roku na obszarze Pomorza Gdańskiego wybuchło antykrzyżackie powstanie, po wypędzeniu Krzyżaków z większości miast i miasteczek polski król Kazimierz Jagiellończyk wydał akt inkorporacji Pomorza Gdańskiego w granice Królestwa Polskiego.

Zachodniopomorskie lenno

Koniec wojny wydawał się bliski, ale klęska pospolitego ruszenia pod Chojnicami odwróciła kartę wojennej rozgrywki. W rozpaczliwym poszukiwaniu pieniędzy i jakichkolwiek sojuszników przyczyna rokowań dworu królewskiego z zachodniopomorskim księciem Erykiem II i przekazanie ziemi lęborsko-bytowskiej w posiadłość lenną.

Księciu Erykowi własnych problemów też nie brakowało, dlatego w 1460 roku zwrócił ziemię lęborską administracji krzyżackiej. Ten akt nie został potraktowany w kategoriach zdrady i w 1466 roku lenno ponownie przypadło zachodniopomorskiemu władcy.

W kolejnych dekadach stany pruskie dążyły do odebrania ziemi lęborskiej zachodniopomorskiemu księciu, podkreślano gospodarcze powiązanie tych okolic z regionem gdańskim. Próby podejmowane w latach 1468, 1472, 1474 i późniejsze nie przyniosły oczekiwanego przez gdańszczan rozstrzygnięcia. Zdecydowały o tym względy polityczne, polski król nie chciał przesadnie wzmacniać coraz bardziej samodzielnego Gdańska, z pewnością sporą rolę odegrały też powiązania rodzinno-dynastyczne, książę Bogusław X był zięciem polskiego monarchy.

Kwestia politycznych losów ziemi lęborsko-bytowskiej została ostatecznie uregulowana podczas pobytu (kwiecień-lipiec 1526) króla Zygmunta Starego w Gdańsku. Akt z 3 maja 1526 roku przyznawał opisywane obszary w zachodniopomorskie lenno aż do wygaśnięcia rodu książęcego, w tym dokumencie wyrażono też akceptację dla ustrojowej odrębności tych terenów.

Tak rozstrzygnęły się losy Lęborka i okolic, miasto korzystało z bliskości chłonnego rynku gdańskiego, a państwowa granica nie stanowiła poważniejszej przeszkody. Dynamicznie rozwijało się lęborskie sukiennictwo, a położone między Gdańskiem a Słupskiem miasto było taką bramą kontaktu z wpływami zachodnioeuropejskimi.

Tutejsza szlachta nie zerwała kontaktu z polskością, z ziemi lęborskiej wywodzili się na przykład Wejherowie, wybitnie zasłużeni w dziejach Pomorza i Rzeczypospolitej. Pomnikiem tego rodu miasto Wejherowo z niezwykłym nagromadzeniem zabytków sakralnej sztuki.

Księstwo zachodniopomorskie padło ofiarą ekspansji państwa szwedzkiego. W Lęborku stacjonowały szwedzkie oddziały walczące z wojskami Rzeczypospolitej o panowanie nad ujściem Wisły. Książę Bogusław XIV nie mógł się temu w żaden sposób przeciwstawić, a jego bezpotomna śmierć w 1637 roku przyniosła inkorporację ziemi lęborsko-bytowskiej w granice państwa polskiego.

W polskich granicach

Wspomniana inkorporacja odbyła się zgodnie z ustaleniami traktatu lennego. 4 maja 1637 roku w Lęborku miał miejsce zjazd stanów ziemi lęborsko-bytowskiej, w jego trakcie wojewoda chełmiński Melchior Wejher przyjął przysięgę wierności Rzeczypospolitej i polskiemu królowi.

Okoliczna szlachta z zadowoleniem przyjęła polskie rozwiązania ustrojowe, nie powiodły się natomiast próby rekatolicyzacji tych obszarów, konfesja luterańska zapuściła zbyt głębokie korzenie.

Lębork był od tej pory traktowany jako stolica inkorporowanego regionu i pewnie głębsza integracja tych ziem z Rzeczpospolitą zakończyłaby się sukcesem, na przeszkodzie stanęły wyniszczająca wojna ze Szwecją i polskie próby rozbicia sojuszu szwedzko-brandenburskiego. Cena była bardzo wysoka, na mocy traktatów welawsko-bydgoskich ziemie pruskie zrywały lenną zależność od Rzeczypospolitej, a ziemia lęborsko-bytowska stała się lennem tej coraz groźniejszej państwowości.

Szlachta ziemi lęborskiej z dystansem przyjęła wspomniane rozstrzygnięcia, stąd jej odmowa złożenia hołdu elektorowi brandenburskiemu. Temat utrzymania swobód szlacheckich na tych terenach był przez kilka kolejnych dekad poruszany na sejmikach generalnych i Sejmach Rzeczypospolitej, ale na szlacheckim gadaniu się kończyło.

W październiku 1663 roku Lębork, Łeba i Bytów zawiązały nawet lokalny sojusz przeciwko brandenburskim porządkom, jego rezultatem stały się pewne ustępstwa pruskiej administracji. Związek tych terenów z państwem Hohenzollernów był jednak przesądzony, dla tutejszej szlachty wielką atrakcją była na przykład możliwość kariery oficerskiej w wojsku pruskim.

Stosunek lenny tych ziem wobec Polski wygasł ostatecznie w 1773 roku, wraz z ratyfikacją traktatu rozbiorowego przez Sejm Rzeczypospolitej.

W państwie prusko-niemieckim

W lutym 1807 roku Lębork został zajęty przez oddziały napoleońskie, działania wojenne i aprowizacyjne żądania stały się sporym obciążeniem dla miasta i jego okolic. Postanowienia pokoju tylżyckiego ocaliły państwowość pruską, ale kraj musiał wziąć udział w blokadzie kontynentalnej – próbie gospodarczego zdruzgotania państwa brytyjskiego. Dla regionu wspomniana blokada oznaczała zastój i stagnację, a w 1813 roku okolice zostały zdewastowane przez uchodzące oddziały napoleońskie i depczące im po piętach wojska rosyjskie.

Epoka napoleońska przyniosła trwającą kilkadziesiąt lat zapaść gospodarczą, a Lębork z prowincjonalną lokalizacją wegetował w roli niewiele znaczącego miasteczka. W latach 60-tych XIX wieku starano się o budowę pełnomorskiego portu w Łebie, taka inwestycja z pewnością ożywiłaby uśpione lęborskie zaplecze. Ze względu na rozwój portu w Ustce wspomniane plany odrzucono, a Łebie wyznaczono rolę portu rybackiego.

Ożywienie przyszło w drugiej połowie XIX stulecia wraz z rozwojem sieci połączeń kolejowych. Najważniejszym stała się trasa Gdańsk-Szczecin, która objęła też Lębork, inwestycja została zakończona w 1870 roku. Potem doszły połączenia lokalne z Łebą, Bytowem i Kartuzami, dzięki którym opisywane miasto stało się ważnym węzłem komunikacyjnym.

Wyrastały też kolejne fabryki i zakłady produkcyjne. Największym lęborskim pracodawcą stała się tutejsza fabryka zapałek, w 1896 roku poziom dziennej produkcji oscylował między 13 a 14 mln sztuk, niestety od początku XX wieku zakład stopniowo tracił na rynkowym znaczeniu.

Od połowy XIX wieku obserwowano też znaczący rozrost zabudowy, która szybko wykroczyła poza granice zakreślone linią gotyckich fortyfikacji. Z tej przyczyny niektóre z obronnych obiektów rozebrano. W 1876 roku zmodernizowano oświetlenie lęborskich ulic, od 1877 roku działała też miejska straż pożarna. Do budowy nowoczesnej sieci kanalizacyjnej przystąpiono stosunkowo późno, bo dopiero w 1911 roku.

W 1860 roku urodził się Paul Nipkow, od wczesnej młodości zafascynowany osiągnięciami techniki i możliwościami jej dalszego rozwoju. W technicznych dociekaniach nad przesyłem obrazu na odległość doszedł do wielu interesujących wniosków, a skonstruowana przez niego tarcza była ważnym osiągnięciem w rozwoju technik telewizyjnych.

Postać wybitnego naukowca upamiętnia wystawa w lęborskim muzeum oraz ciekawie oznakowany szlak spinający miejsca związane z tym nietuzinkowym uczonym.

Od końca XIX wieku aktywizowała się ludność polska, w 1918 roku działacze Stefan Hozuk i Stefan Gracz postulowali włączenie Lęborka w granice odbudowywanej Rzeczpospolitej. Próby nie powiodły się, a polscy działacze trafili na pewien czas do więzienia.

Po zakończeniu I wojny światowej mieszkańcy Lęborka borykali się ze sporymi trudnościami bytowymi, pewnie i stąd podatność na populistyczne hasła nazistowskiej ideologii i popularność Adolfa Hitlera, który odwiedził opisywane miasto w 1932 roku.

1 września 1939 roku z lęborskiej okolicy armia niemiecka wyprowadziła uderzenie pomocnicze na polskie Pomorze, oddziały Wehrmachtu parły stąd w kierunku Wejherowa, Pucka i Gdyni.
Od 18 września w podlęborskich Łęczycach stacjonowały pociągi specjalne z mobilnej kwatery Führera.

Podczas II wojny światowej w Lęborku funkcjonowała Szkoła Młodszych Dowódców SS. Dramatyczne wydarzenia rozegrały się na początku 1945 roku, gdy w lęborskich okolicach utknęły kolumny więźniów ewakuowanych z obozu w Stutthofie. W tak zwanych obozach ewakuacyjnych wskutek fatalnych warunków i bezpośredniej eksterminacji zmarły tysiące osób.

9 marca 1945 roku do walk o Lębork przystąpiły czołówki 3 Gwardyjskiego Korpusu Pancernego pod dowództwem gen. mjr. Aleksieja Panfiłowa, zaciekłością niemieckiej obrony tłumaczono potem niemal całkowite zniszczenie lęborskiej zabudowy, ale prawdziwą przyczyną tej katastrofy były niebojowe dewastacje i grabieże żołnierzy Armii Czerwonej.

Powrót Lęborka w polskie granice

Po zakończeniu II wojny światowej miasto znalazło się w granicach powojennej Polski. Z pewnością nie pomagały częste zmiany administracyjnej przynależności, bo Lębork najpierw funkcjonował w województwie gdańskim, potem słupskim i ostatecznie od 1999 roku w pomorskim. Zupełnie jakby odezwały się echa XV-wiecznych wątpliwości co do przynależności tego regionu, tym razem rzeczywiście rozwiązane na korzyść Gdańska.

Po powojennej odbudowie powstały też nowe fabryki i zakłady. Jednym z najważniejszych był Zakład Wytwórczy Aparatury Rozdzielczej ZWAR, ważnym pracodawcą stały się też Lęborskie Zakłady Roszarnicze.

Obecny Lębork stanowi bramę wjazdową do turystycznych i przyrodniczych bogactw Wybrzeża Słowińskiego, dzięki dogodnemu położeniu przy wyremontowanej drodze krajowej nr 6 miasto zyskuje na znaczeniu. Lokalna turystyka też warta uwagi, poniżej krótkie opisy najciekawszych lęborskich lokalizacji i zabytków.

Lębork – ciekawe miejsca i zabytki

Trasa turystyczna Paula Nipkowa.
Szlak upamiętnia związanego z Lęborkiem wybitnego naukowca i badacza. Uczony przeszedł do historii między innymi jako pionier technik telewizyjnych, na trasie ciekawie oznaczone miejsca związane z jego lęborskim rozdziałem życia. Trasa tematyczna powstała w 2010 roku, który ogłoszono Rokiem Nipkowa. Wspomniane tablice informacyjne przypominają kształtem stare odbiorniki telewizyjne.

Zabytkowe fortyfikacje
W Lęborku jeden z najlepiej zachowanych zespołów fortyfikacyjnych na Pomorzu Gdańskim, fragmenty murów i malownicze baszty nawiązują do początków historii tego ciekawego miasta.

Lęborskie fortyfikacje powstały w latach 1341-1363, mury długości 1200 metrów wzmacniały 32 baszty i półbaszty, do miasta prowadziły dwie bramy i tyle samo solidnych furt. W 2010 roku przeprowadzono kompleksową renowację zachowanych obiektów, następnie skomponowano ciekawy szlak wyjaśniający historię lęborskich umocnień i ich znaczenie w funkcjonowaniu miasta.

Na przykładzie baszty nr 27 przedstawiono ewolucję lęborskich fortyfikacji gotyckich – od funkcji obronnych do zastosowań gospodarczych i mieszkalnych. Szczególnie efektownie prezentuje się Baszta Bluszczowa, do połowy XIX wieku opleciona gęstą obręczą roślinności. Niestety wspomniany bluszcz nie przetrwał wyjątkowo ostrej zimy z 1855 roku.

W baszcie przy ul. Korczaka działa Lęborskie Bractwo Historyczne, wewnątrz sale kominkowa i rycerska oraz piece stylizowane na okres XVI stulecia. Z kolei w baszcie nr 24 wystawa replik średniowiecznego uzbrojenia.

Warto się przejść, bo wrażenia odmienne niż z doskonale znanego zamku w Malborku, a walory edukacyjne bardzo ciekawe.

Dawny zamek
Lęborski zamek powstał w połowie XIV wieku i prezentował się zdecydowanie skromniej niż wielkie fortece w Malborku, Gniewie czy niedaleko położonym Bytowie. Po wielu przebudowach zachował się dawny dom zakonny z gotyckim szczytem wschodnim, w obiekcie od wielu dziesięcioleci działa Sąd Rejonowy. W pobliżu pozostałości zespołu młyńskiego oraz kanał Młynówka, nietypowo przeprowadzony przez wnętrze obszaru zamkowego.

Czołg IS-2 w Parku Chrobrego
Ten ciężki wóz bojowy został ustawiony jesienią 1968 roku z okazji 25-lecia powstania Ludowego Wojska Polskiego. Przez dłuższy czas ważyły się losy unikatowego czołgu, nie brakowało żądań usunięcia tego nawiązania do Armii Czerwonej. Opisywany IS-2 służył jednak w polskim pułku czołgów ciężkich i brał udział w zaciekłych walkach o przełamanie Wału Pomorskiego i zdobycie Kołobrzegu. Ustawiona w pobliżu tablica informacyjna rozwiewa wszelkie wątpliwości.

Zespół Szkół Ogólnokształcących nr 1
Ten monumentalny budynek szkolny do dzisiaj zdumiewa architektonicznym ogromem i rozmachem. Obiekt powstał w latach 1926-29 według projektu architektów Mohra i Weidnera z Berlina. Nad wejściem głównym i oknami auli nieprzypadkowo pojawiły się medaliony z rzeźbami kobiecych głów, bo w tym obiekcie działało żeńskie liceum, potem też Wyższa Szkoła Kształcenia Nauczycieli. Pod koniec II wojny światowej w budynku funkcjonował szpital wojskowy. W monumentalnej bryle wyróżnia się ośmioboczna wieżyczka zegarowa z tarasem widokowym.

Kościół sw. Jakuba
Pierwsza wzmianka o lęborskim kościele pojawiła się w miejskim akcie lokacyjnym z 1341 roku. Rozbudowa świątyni trwała do końca XV stulecia, pomimo późniejszych zawirowań bryła kościoła zachowała swój gotycki charakter.

Wewnątrz sporo wyposażenia z dawnych stuleci. Ołtarz główny powstał pod koniec XVII wieku, zobaczyć w nim można obrazy z przedstawieniem Chrystusa na Krzyżu, Jakuba Starszego Apostoła oraz figury Matki Bożej i Jana Chrzciciela. Przed ołtarzem tabernakulum ze scenami Ostatniej Wieczerzy rzeźbionymi w kości słoniowej. Dwa ołtarze boczne oraz drewniana ambona zostały ufundowane przez ks. Ignacego Lniskiego – wuja doskonale znanego Józefa Wybickiego.

Warto też zwrócić uwagę na zabytkowe epitafia poświęcone rodzinie Zitzewitzów odgrywającej ważną rolę w dziejach ziemi lęborsko-bytowskiej.

Muzeum
Placówka działa w zabytkowe kamienicy z początku XX wieku. W stojącym wcześniej w tym miejscu budynku urodził się Paul Nipkow – wspomniany wyżej wybitny naukowiec i pionier technik telewizyjnych.

W muzeum spora wystawa poświęcona tej postaci oraz dawnym badaniom nad tematem przesyłu obrazu na odległość. Ponadto bogate zbiory archeologiczne i etnograficzne dotyczące miasta Lęborka i jego okolic. Dumą placówki bogata kolekcja popielnic twarzowych kultury pomorskiej.

Na ostatnim piętrze działa Galeria „Strome Schody”, w której organizowane są ciekawe wystawy czasowe.

Aleja Sybiraków
Ważne miejsce pamięci zobaczyć można w Parku im. M. Michalskiego. Ofiary sowieckich deportacji upamiętnia pomnik „Zesłańców Sybiru” oraz 14 tablic z między innymi tekstem „Marszu Sybiraków” oraz nazwiskami mieszkańców Lęborka i okolic odznaczonych Krzyżem Zesłańców Sybiru.

Góra Parkowa
Na szczyt tego sporego wzniesienia prowadzi 141 szerokich schodów, którymi dochodzi się do charakterystycznej wieży ciśnień z 1912 roku, określanej jako Wieża Bismarcka.
W latach trzydziestych ubiegłego stulecia na szczycie wzgórza zamontowano silny reflektor, który ułatwiał nawigację samolotom kursującym na trasie Berlin-Królewiec. Po wojnie na wzgórzu działała stacja zagłuszania Radia Wolna Europa.

Zabudowa
W marcu 1945 roku przez Lębork przetoczył się niszczący walec Armii Czerwonej, w którym przepadła większość miejskiej zabudowy. Na szczęście kilka cennych obiektów przetrwało, na ich podstawie można sobie wyobrazić dawną urbanistyczną wartość tego ciekawego miasta.

Warto się przejść przez ulicę Staromiejską, przy której efektowna kompozycja eklektycznych kamienic.

Fantastycznie prezentuje się lęborski ratusz z końca XIX wieku z czworobocznym hełmem i ażurową latarnią. W jego wnętrzu sporo zachowanych detali autentycznego wyposażenia. W Sali Rajców witraże z herbami najbardziej znaczących rodów szlacheckich zaangażowanych przy budowie ratusza. W pobliżu budynek poczty utrzymany w podobnej stylistyce oraz dawna rezydencja Johanna Caspra – obecnie siedziba Miejskiej Biblioteki Publicznej.

Ciekawym obiektem również dawny browar rodziny Magdalińskich – znanych i poważanych przedsiębiorców lęborskich z XIX wieku. Budynek przypomina niewielki zamek, po przebudowie działa w nim nieduże centrum handlowe.