InfoGdańsk

Po wybuchu wojny trzynastoletniej Gdańsk na dobre zagościł w polityce Królestwa Polskiego i kolejnych polskich monarchów. Portowe miasto wzięło na siebie finansowy ciężar coraz bardziej przewlekłego konfliktu, stąd też ustępstwa i przywileje ze strony Kazimierza Jagiellończyka, zainteresowanego podtrzymaniem udziału miasta w zmaganiach z Zakonem Krzyżackim.

Wizyta króla Kazimierza Jagiellończyka z maja 1457 roku otworzyła nowy rozdział w historii miasta Gdańska

Wjazd tego króla do Gdańska (maj 1457 r.) otworzył fascynujący rozdział monarszych wizyt w nadmotławskim mieście.

Portowy Gdańsk błyskawicznie wybił się do roli niezależnego ośrodka i największego miasta królestwa– z prawem bicia własnej monety, wojskiem i polityką zewnętrzną, niekoniecznie zbieżną z racją stanu coraz silniejszej, a potem coraz słabszej Rzeczypospolitej.

Wizyty kolejnych królów stanowiły więc wydarzenia wielkiej rangi, z wielowątkowym podtekstem społecznym, gospodarczym czy politycznym. Ich znaczenie wielce wykraczało poza ramy lokalnie pojmowanej polityki.

Monarszym wizytom towarzyszyły uroczyste i ceremonialne oprawy, żywo inspirujące gdańskich artystów i rzemieślników. Budowano okazałe bramy triumfalne, miejską przestrzeń ozdabiano dekoracjami malarskimi, zamawiano też kosztowne dzieła medalierskie. Monarchom towarzyszyli dyplomaci, możni, urzędnicy, a wszystkiemu chciwie przyglądali się rozgorączkowani gdańszczanie…

Za fasadą tych efektownych formalności często kryły się nieufność, podejrzenia i zakamuflowane intencje. Przez kilka kolejnych stuleci miejski patrycjat z wytrwałością godną lepszej sprawy bronił coraz bardziej anachronicznych przywilejów, a kolejni królowie z nikłą skutecznością szukali sposobów na lepsze wykorzystanie gdańskich zasobów i możliwości…

W otwarciu wystawy wziął udział potomek ostatniego polskiego króla elekcyjnego!

Wystawę uroczyście otworzył hrabia Guillaume De Louvencourt-Poniatowski – potomek ostatniego elekcyjnego króla Rzeczypospolitej! W kolejnych muzealnych salach siedem zwartych bloków tematycznych.

Królewskie miasto Gdańsk – wprowadzenie do tematyki monarszych wizyt z tłem historycznym , opisem znaczenia miasta i zapowiedzią przyszłych trudności i konfliktów.

Theatrum ceremoniale – opis powitalnych ceremoniałów i rozbudowanej etykiety. Sporo miejsca poświęcono wizytom króla Kazimierza Jagiellończyka.

Gdańsk królom polskim – w tej części artystyczne upamiętnienia królewskich wizyt: medale z monarszymi podobiznami, podarki itd.

Ars emblematica – opis tematyki inskrypcji umieszczanych na bramach triumfalnych. Ikonografia odgrywała wówczas ogromną rolę, od umiejętności odczytywania graficznych subtelności i detali naprawdę sporo zależało. Ciekawym wątkiem porównanie dekoracji bram wjazdowych zbudowanych na powitanie Władysława IV i przeszło pół wieku później Augusta II.

Święta i ceremonie publiczne w nowożytnym Gdańsku – w tej sekcji opowieść o reakcji gdańskich władz i mieszkańców na kluczowe dla Polski wydarzenia polityczne: królewskie elekcje, traktaty pokojowe czy też zwycięskie bitwy.

Król się bawi – opowieść o królewskich rozrywkach podczas gdańskich wizyt: rycerskich turniejach, teatrach i ulicznych widowiskach..

Epilog – nawiązania do królewskich wizyt w innych miastach Rzeczypospolitej i wreszcie opis końca tego fascynującego rozdziału polsko-gdańskich dziejów, wyznaczonego II rozbiorem i włączeniem Gdańska w granice państwa pruskiego.

Z wystawą ciekawie korespondują plansze z ratuszowego dziedzińca z wyszczególnieniem wybitnych czy znanych osobistości witanych w przestrzeni dawnej Drogi Królewskiej.