W pobliżu tak zwanego Dworca Integracyjnego w Kartuzach zobaczyć można efektownie odnowioną lokomotywę, która przypomina o komunikacyjnym znaczeniu tej ciekawej miejscowości.
Lokomotywa z tendrem stoi pomiędzy dworcem autobusowym a parkingiem samochodowym. Zabytkowy parowóz został w tym miejscu ustawiony w czerwcu 2021 roku.
Zabytkowa lokomotywa w Kartuzach
Opisywana lokomotywa powstała w 1942 roku w zakładach Henschel w Kassel. Po II wojnie światowej została włączona w tabor Polskich Kolei Państwowych i pracowicie obsługiwała składy towarowe na trasach w północnej części kraju.
Eksploatacja lokomotywy dobiegła końca pod koniec 1990 roku, wkrótce potem parowóz stanął jako pomnik przy kartuskim dworcu PKP.
Niestety z biegiem lat postępowała dewastacja starej lokomotywy. Parowóz przyciągał uwagę złomiarzy, ewentualnie skutecznie zasłaniał amatorów plenerowej degustacji napojów procentowych.
Szansa na odmianę tego niekorzystnego stanu rzeczy nastała w 2018 roku, gdy zabytkowa lokomotywa została kupiona przez kartuski samorząd.
Prace renowacyjne rozpoczęły się jesienią 2020 roku, ich zakres objął między innymi roboty ogólnonaprawcze, ślusarskie, spawalnicze i malarskie. Znaczącego wsparcia udzieliła spółka PKP PLK dzięki której prace odbyły się na należącym do kolei terenie, dzięki temu odpadły bardzo wysokie koszty transportu.
![](https://infogdansk.pl/wp-content/uploads/2023/11/kartuska_lokomotywa.jpg)
Kartuska lokomotywa przed renowacją.
Koszt przeprowadzonych prac wyniósł 250 tys. zł, renowacja odbyła się w ramach projektu Kompleksowej Rewitalizacji Centrum Kartuz dofinansowanego z Unii Europejskiej w ramach Regionalnego Programu Operacyjnego Województwa Pomorskiego na lata 2014-2020.
Ustawiona przy Dworcu Integracyjnym lokomotywa przypomina więc o roli i znaczeniu Kartuz w działaniu lokalnej sieci komunikacyjnej. Warto przypomnieć – kolej dotarła do Kartuz w 1886 roku, gdy rozwijająca się miejscowość zyskała połączenie z Pruszczem Gdańskim. Potem doszły połączenia z Kościerzyną, Lęborkiem, Gdańskiem (przez Starą Piłę) i Kartuzy stały się ważnym węzłem lokalnej sieci kolejowej.
Zobacz też – Tanie Hotele Gdańsk — zarezerwuj pobyt i poznaj to miasto
Niestety lata 90-te przyniosły likwidację większości tych połączeń Po kilku dekadach stagnacji z wolna lokalna kolej zyskuje na znaczeniu. Dzięki pracom pracom na tzw. „bajpasie kartuskim” i kompleksowej modernizacji lokalnej trakcji i infrastruktury kolejowej – dojazd kolejowy z Kartuz do Gdańska będzie szybszy od przejazdu samochodem.
Zabytkowa lokomotywa będzie więc przypominać, że właściwie wykorzystana kolej zapewnia wygodę i komfortowy czas podróży.
![](https://infogdansk.pl/wp-content/uploads/2023/11/kartuska_lokomotywa2.jpg)
Pomnik kartuskich kolejarzy.
Historyczny parowóz odnosi się też do czasów bohaterstwa i poświęcenia polskich kolejarzy, którzy stracili życie podczas II wojny światowej. Do tego wątku lokalnej historii nawiązuje również niewielki pomnik ustawiony w przestrzeni kartuskiego dworca.
Zakłady kolejowe Henschel
Kartuska lokomotywa powstała w 1942 roku w zakładach Henschel & Sohn w Kassel.
Początki zakładów Henschel sięgają początku XIX wieku, gdy Georg Christian Carl Henschel założył w Kassel odlewnię, w której w 1816 rozpoczął produkcję maszyn parowych. Właciciele bardzo trafnie odczytali przyszłe zapotrzebowanie rynkowe, bo już w 1848 roku w fabryce powstała pierwsza lokomotywa, która znalazła zastosowanie na trasie kolejowej Kurfürst-Friedrich-Wilhelm-Nordbahn.
Zaklady Henschel obok firmy Borsig stały się największym producentem i dostawcą lokomotyw na potrzeby dynamicznie rozwijającej się niemieckiej kolei. Firma nadążała też za technologicznym postępem. Już w 1905 roku z zakładów Henschel wyjechała pierwsza lokomotywa elektryczna, a pięć lat później z napędem spalinowym.
Ponieważ zakłady Henschel były znaczącym producentem uzbrojenia na potrzeby III Rzeszy – fabryki tego potentata były podczas II wojny światowej intensywnie bombardowane.
Po zakończeniu wojny zakłady kolejowe z Kassel zmieniały przynależność właścicielską. Powiązana z pojazdami marka Henschel została ostatecznie wycofana w połowie lat 90-tych ubiegłego stulecia.
Kartuska lokomotywa stanowi więc ciekawy zabytek techniki, przypominający o czasach węgla i pary.
Zabytkowy parowóz może stać się wstępem do przygody z fascynującym tematem kolejnictwa. W położonej niedaleko (33 km) Kościerzynie działa Muzeum Kolejnictwa z prezentacją lokomotyw, wagonów i innych eksponatów związanych z rozwojem kolejowej techniki.