Żeglarstwo to niezwykły, ale trudny sport: wymaga nie tylko dużej wiedzy i ciągłego zdobywania doświadczenia, lecz także odpowiedniego sprzętu i akcesoriów. A nawet te małe i niepozorne elementy mają duże znaczenie, bo wpływają na bezpieczeństwo i wygodę – tak jak knagi do łodzi. Jakie są ich rodzaje, czym się różnią i jaki typ knagi wybrać? Podpowiadamy!
Czym jest knaga do łodzi i dlaczego jest tak ważna?
Knaga to jeden z elementów okucia jednostki pływającej (choć dziś już nie zawsze jest metalowa – na rynku dostępne są także praktyczne knagi z tworzywa sztucznego). Jej jedyna funkcja to szybkie i solidne unieruchamianie oraz zwalnianie lin w razie potrzeby. Wpływa zatem zarówno na bezpieczeństwo, jak i komfort żeglugi. Knagi do łodzi stosuje się w pracy z olinowaniem ruchomym – takielunkiem, ale też fałami czy linami cumowniczymi. Te liny żeglarskie powinny jednak być odpowiednio elastyczne, aby wystarczająco ciasno owijać się wokół knagi lub w niej zaciskać.
Knagi zwykle mocuje się do tych wzmocnionych części pokładu jak nadbudówki czy maszty, a w przypadku mniejszych obciążeń lin także do innych elementów, zwykle rumpla i bomu. Istnieją różne typy knag, odmienne pod względem budowy i sposobu działania, właściwości czy nawet materiałów, a dobiera się je do parametrów jednostki oraz potrzeb i preferencji użytkownika. Zamiast knag – na większych żaglówkach – często do knagowania wykorzystuje się nagle (kołki).
Jakie są rodzaje knagi do łodzi?
Wyróżniamy przede wszystkim dwa rodzaje knagi do łodzi: zwykłą, nazywaną też rożkową, i zaciskową z kilkoma wariantami. Podstawą tego rozróżnienia jest konstrukcja (kształt) elementu oraz sposób mocowania liny w knadze. Co więcej, elementy produkuje się także z różnych materiałów, wobec czego możemy wymienić jeszcze knagi ze stali nierdzewnej czy aluminium oraz te z tworzyw sztucznych.
Knaga rożkowa, czyli zwykła
Knaga rożkowa, nazywana również po prostu knagą zwykłą, to najczęściej stosowany do unieruchamiania i odblokowywania lin element. Charakterystyczną cechą budowy tej części są dwa płaskie rożki zamocowane w przeciwnych kierunkach, a pomiędzy nimi zwykle, choć nie zawsze, znajduje się przerwa. Aby obłożyć linę, stosuje się standardowy węzeł knagowy. Jest to dość uniwersalne rozwiązanie.
Knaga zaciskowa w kilku wariantach
Knaga samozaciskowa – jak wskazuje sama nazwa – blokuje olinowanie poprzez zaciśnięcie liny w specjalnym elemencie i siłę tarcia. Wyróżniamy kilka typów knag zaciskowych stosowanych w zależności od parametrów i specyfiki jednostki.
- Knaga klinowa. Znana też jako knaga palcowa, wykorzystywana jest często i chętnie na relatywnie małych jednostkach śródlądowych. Przy zastosowaniu tego wariantu knagi linę wciskamy do (oraz wzdłuż) rowka, którego średnica się zmniejsza. Lina zaciska się samoczynnie i zostaje trwale unieruchomiona.
- Knaga rowkowa. Linę również wciskamy w rowek, ale ma on już karbowaną powierzchnię. Knaga nie ma żadnych elementów ruchomych. Łatwo się z niej korzysta i wykazuje się dużą skutecznością. A ze względu na relatywnie dużą popularność knaga rowkowa występuje w wielu różnych wariantach.
- Knaga szczękowa. Nazywamy ją knagą sprężynową, a potocznie „pieskiem”. Linę mocujemy pomiędzy dwoma ruchomymi i karbowanymi elementami. Jej ruch jest natomiast możliwy wyłącznie w jednym kierunku. Pracuje się z nią na jednostkach o różnej wielkości, zarówno morskich, jak i śródlądowych.
Niektórzy producenci osprzętu żeglarskiego stosują jeszcze w produkcji knag ciekawe patenty: powstaje np. kompaktowa, praktyczna knaga chowana w pokładzie, ze specjalnym elementem do drenażu wody. A z kolei knagi szczękowe coraz częściej są zastępowane przez tzw. stopery, które zaciskają linę poprzez przesunięcie dźwigni (zwłaszcza przy mocno obciążonych, popularnych linach aramidowych).
Jak wybrać odpowiednie knagi do łodzi?
Wybór rodzaju knagi do łodzi powinniśmy uzależnić przede wszystkim od specyfiki i parametrów jednostki oraz jej przeznaczenia. Na małych łodziach i w żegludze śródlądowej dobrze sprawdzają się knagi rowkowe i klinowe. Większy jacht może już wymagać wykorzystania knag rożkowych i szczękowych („piesków”). Poza samym wyborem części istotne jest także jej właściwe użycie – dobór odpowiedniego miejsca i wysokości mocowania knagi czy kąta nabiegu liny.
Nie bez znaczenia pozostaje także sam materiał i jakość wykonania knagi. Jeśli jest to knaga sprężynowa, oba elementy muszą działać równomiernie, a w przypadku wariantu rowkowego niezmiernie ważna jest duża głębokość karbowania, żeby lina się nie ślizgała. Knaga z tworzywa sztucznego może nie sprawdzić się dobrze przy dużym obciążeniu, jest natomiast lekka i tania. Ta wyprodukowana ze stali nierdzewnej czy aluminium posłuży dłużej, lecz jest mniej poręczna i kosztuje znacznie więcej. Decyzję zakupową warto więc dobrze przemyśleć.
W wyborze właściwej knagi do łodzi pomoże także dobry sklep żeglarski – warto skonsultować się ze specjalistami, którzy zaproponują model w stosunku do wielkości jednostki, naszego doświadczenia, preferencji i budżetu.
Partnerem artykułu jest strona boatshop.pl.
Materiał zewnętrzny.
