InfoGdańsk

Wystawa z oliwskiego Muzeum Etnograficznego przenosi do odległej Japonii i porusza tematykę lalek, jakże inaczej odbieraną w tym egzotycznym kraju.

Fascynujący świat japońskich lalek

Lalki towarzyszą Japończykom przez całe życie, traktowane jak amulety stanowią ochronę, odwołują się też do świata duchowego, a wręczane jako artystycznie wykonane prezenty nabierają sporych wartości kolekcjonerskich. Takie umocowanie lalek w przestrzeni znaczeń i codzienności wynika m.in. z sintoistyczno-buddyjskich wierzeń, wedle których każdy przedmiot kryje w sobie duszę, a personifikacyjne przedstawienia nabierają wielkiego znaczenia.
Z tych powodów japońskie lalki zamiast na śmietnik trafiają do świątyń, gdzie poddawane są ceremonialnej kremacji.

W prezentowanych lalkach zawiera się więc japońska kultura, obyczajowość i specyfika. Na wystawie między innymi prezentacje lalek:

Hina – obecnie kojarzone z młodą parą przygotowywaną do ślubu;
Musha – nawiązują do Święta Chłopców;
Kokeshi – współcześnie kojarzone z nostalgicznym wspomnieniem dzieciństwa;
Daruma – nawiązują do postaci legendarnego buddyjskiego mnicha Darumy, który poświęcił życie medytacji w pozycji siedzącej;
Maneki Neko – zapewniają powodzenie i szczęście;
Gosho – przedstawiają dzieci podczas zabaw i czynności dnia codziennego;
Isho – przedstawiają ważne postacie japońskiej historii.

Lalki gosho nawiązują do wczesnych lat życia człowieka.

Ciekawa sekcja dotyczy baśni i legend japońskich. Pod płachtami z ich opisem lalki nawiązujące do prezentowanych treści. Na wystawie opis baśni:

Momo Taro – Opowieść o brzoskwiniowym chłopcu;
Shitakiri Suzume – Opowieść o wróblu z uciętym językiem;
Shiokumi Onna – Legenda o siostrach zbierających sól;
Hanasaka Jiji – Czyli o staruszku, który sprawiał, że zakwitają kwiaty;
Ookun Inushi– Biały zając z Inaby;
Tana Bata – Czyli japońskie święto zakochanych;
Joto Mba – Opowieść o dobrym małżeństwie.

Arcyciekawy wątek dotyczy postaci Bronisława Piłsudskiego, brata Marszałka Józefa Piłsudskiego. Bronisław Piłsudski został skazany za próbę zamachu i zesłany na odległy Sachalin, tam jako wybitny etnograf nie marnował czasu i z wielkim zaangażowaniem badał ginącą kulturę ludu Ajnów. W 2013 roku w miejscowości Shiraoi na wyspie Hokkaido w muzeum Ajnów odsłonięto pomnik Bronisława Piłsudskiego. W ceremonii wzięli udział przedstawiciele Ajnów, władz japońskich, polscy dyplomaci oraz japońscy potomkowie polskiego badacza!

Wernisaż wystawy odbył się w dzień japońskiego święta Hina Matsuri

Wenisaż wystawy nieprzypadkowo odbył się w dniu 2 marca, dzień później w Japonii obchodzi się święto Hina Matsuri zwane też Joshi No Sekku. W tym dniu Japończycy organizują przyjęcia dla dziewczynek, a w domach na czerwonych paradnych schodach prezentowane są specjalne zestawy lalek. Otwarciu wystawy towarzyszyły m.in. warsztaty origami, przedstawienie japońskich baśni i legend oraz koncert Masato Yokoe  – wirtuzoza gry na shamisenie  – japońskim instrumencie ludowym.

To nie jedyne oliwskie nawiązanie do Kraju Kwitnącej Wiśni, w pobliskim parku część japońska z roślinnością introdukowaną z tego odległego regionu i architekturą ogrodową o dalekowschodniej stylizacji.

Eksponaty prezentowane na wystawie pochodzą z kolekcji Muzeum Lalek w Pilźnie.