Tym ciekawym pomnikiem nawiązano do początków powojennej historii Gdańska. Ustawiony u stóp Bastionu Żubr monument odnosi się do pierwszych osadników kresowych, którzy w zniszczonym mieście szukali nowej i bardziej stabilnej przyszłości. Nie przyjechali tu z własnej woli, bo wskutek politycznych układów i ustaleń nastąpiły zmiany krajowych granic i wymuszone przemieszczenia ludności.
Kresowi osadnicy
Wraz z napływem ludności polskiej do Gdańska prowadzono systematyczne wysiedlenia mieszkańców narodowości niemieckiej. 5 września 1945 roku pierwsi kresowi repatrianci przyjechali do Gdańska, kres ich tułaczki wyznaczył nieistniejący już dworzec kolejowy Kłodno.
Kresowiacy stanowili mniejszość w mozaice nowej gdańskiej społeczności, za to wielce operatywną i znaczącą w późniejszych dziejach nadmotławskiego miasta. To przecież oni nalegali na odtworzenie historycznego kształtu zniszczonego Gdańska i odegrali też znaczącą rolę w odbudowie zrujnowanego centrum.
Warto przywołać postacie Alfonsa Łosowskiego, Wiesława Gruszkowskiego czy Stanisława Michela – to postacie o kresowej przeszłości, bez zaangażowania których nie byłoby historycznej i turystycznej atrakcyjności obecnego Gdańska. A doskonale znany i cieszący się popularnością Teatr Miniatura to przecież kontynuacja Wileńskiego Teatru Łątek. Zatem kontekst odsłonięcia tego pomnika wyjątkowo szeroki i interesujący.
Pomnik odsłonięto 5 września 2015 roku, dokładnie w siedemdziesiątą rocznicę przybycia do Gdańska pierwszego transportu z kresowymi repatriantami.
Na wielkim kamieniu inskrypcja:
W HOŁDZIE KRESOWIANOM,
KTÓRZY ZNALEŹLI SWÓJ DRUGI DOM
W ZRUJNOWANYM MIEŚCIE
I POMAGALI TWORZYĆ GDAŃSK OD NOWA
W 70. rocznicę przybycia na dworzec Gdańsk-Kłodno
pierwszych transportów przesiedleńców
z dawnych Kresów Wschodnich Rzeczypospolitej
Miasto Gdańsk 2015
W ceremonii odsłonięcia udział wzięli przedstawiciele organizacji zrzeszających dawnych mieszkańców terenów kresowych. Dzień później w pobliskim kościele św. Trójcy odprawiono mszę św. w intencji Kresowiaków, po nabożeństwie odbył się koncert chóru Camerata Santa Cecilia.
W tym czasie obchodzono też „Rok pamięci o tych, którzy przybyli do Gdańska z dawnych Kresów Wschodnich Polski”, zatem ten ciekawy wątek historii miasta został na wiele sposobów upamiętniony i uhonorowany.
