InfoGdańsk

W najbliższą sobotę (29 czerwca) przy Wartowni nr 1 na Westerplatte odbędzie się krótka muzealna impreza, która przypomni o znaczeniu tego obiektu i jego trwającej pół wieku edukacyjnej służbie.

Wartownia nr 1 powstała w latach 1933-1934 jako ważne ogniwo systemu polskiej obrony i odegrała kluczową rolę w odparciu niemieckich oddziałów atakujących teren Polskiej Wojskowej Składnicy Tranzytowej.

Wartownia nr 1 – pół wieku muzealnej służby

Niewielki obiekt przetrwał całą II wojnę światową, ale dwadzieścia lat później w związku z rozbudową portu lokalne władze podjęły decyzję o jego zburzeniu. Być może samotna wartownia nie pasowała do ówczesnej oficjalnej narracji dotyczącej Westerplatte, której emanacją był monumentalny Pomnik Obrońców Wybrzeża.

Dzięki zaangażowaniu lokalnych społeczników z inż. Aleksandrem Ślusarzem na czele podjęto udaną próbę uratowania Wartowni nr 1. Po długich i niewolnych od problemów przygotowaniach przesunięcie obiektu odbyło się 7 marca 1967 roku. Siedem lat później w uratowanej wartowni powstała niewielka placówka muzealna – izba pamięci prowadzona przez oddział ZBoWiD z Nowego Portu. Placówka została otwarta 29 października 1974 roku i od tego czasu odgrywa ważną rolę z popularyzacji tematu obrony Westerplatte przez polskich żołnierzy.
W tym roku upływa więc półwiecze działalności tego niewielkiego, lecz jakże ważnego muzealnego obiektu.

W związku z 50-leciem przy Wartowni nr 1 w najbliższą sobotę (29 czerwca) zostanie przedstawiona wystawa plenerowa prezentująca 7 różnych ujęć tematyki Westerplatte.
Warto wziąć udział w oprowadzaniu kuratorskim po wspomnianej wystawie, ekspozycja będzie też dotyczyć działania Wartowni nr 1 w strukturach Muzeum Gdańska.
Na uczestników czekać też będzie jubileuszowy tort.

Wartownia nr 1 jest po Ratuszu Głównego Miasta najdłużej działającym oddziałem Muzeum Gdańska, takie jubileuszowe podkreślenie jej znaczenia jest cenną i ciekawa inicjatywą.

Wartownia nr 1 podczas obrony Westerplatte

Opisywana Wartownia nr 1 zabezpieczała polską placówkę od strony nasady półwyspu i Kanału Portowego. Wyposażona w zamaskowane kabiny bojowe z bronią maszynową, obsadzona przez 14 żołnierzy odegrała kluczową rolę w odparciu najsilniejszych ataków niemieckich, wyprowadzonych 1 września 1939 roku. Jej znaczenie jeszcze bardziej wzrosło po wycofaniu żołnierzy z placówki „Prom” wybudowanej na przedpolu polskiej obrony.

Wartownią nr 1 dowodził plutonowy Piotr Buder, w budynku poległo dwóch polskich obrońców – Zygmunt Zięba oraz Jan Czywil.

Przy Wartowni nr 1 zobaczyć można dwa pociski z niemieckiego pancernika „Schleswig-Holstein”, który z „dyplomatyczną” wizytą wpłynął do gdańskiego portu pod koniec sierpnia 1939 roku.

Z widocznego okienka wystaje lufa ciężkiego karabinu maszynowego, która przypomina o wybitnie skutecznie zaprojektowanym układzie obrony. Wewnątrz Wartowni nr 1 znajduje się wystawa z eksponatami podkreślającymi znaczenie Westerplatte w lokalnej, polskiej i światowej historii.