Muzeum II Wojny Światowej powstało na terenie tzw. Wiadrowni – obszarze o nieźle udokumentowanej i ciekawej historii. Okolica została w 1540 roku darowana wiadrownikom, którzy usilnie rozmyślali nad uniezależnieniem się od cechu bednarzy. Rada Miasta Gdańska zatwierdziła statut wiadrowników w 1560 roku, tutejsi rzemieślnicy zajmowali się wyrobem wiader, cebrów i konwi drewnianych. Ich praca nie była dobrze płatna, dlatego wielu z nich zaciągało się na statki w roli okrętowych cieśli.
W obszarze Wiadrowni wyrosła gęsto zasiedlona dzielnica z nieźle rozwiniętą siatką ulic. W latach 1733-39 powstał charakterystyczny Eimermacherhof (Dwór Wiadrowników) – dwukondygnacyjny dom szeregowy z miejscem dla 24 mieszkań, do każdego z nich prowadziło osobne wejście. W XVIII wieku w obszar Wiadrowni zaczęła wkraczać tania zabudowa czynszowa, w kolejnym stuleciu była to jedna z wielu robotniczych dzielnic Gdańska, z ciekawą przy tym architekturą zabudowy.
W 1945 roku dzielnica zamieniła się w stertę popiołu, powojennej odbudowy zaniechano, a temat Wiadrowni na dobre zniknął z historycznej świadomości nowych gdańszczan. Budowa zajezdni autobusowej (1981) oznaczała likwidację ostatnich reliktów dawnej zabudowy.
W 2008 roku zapadła decyzja o gdańskiej lokalizacji Muzeum II Wojny Światowej i kilka lat później kwestia Wiadrowni ponownie ujrzała światło dzienne. Od 2011 roku prowadzono badania archeologiczne, w trakcie których znaleziono sporo materialnych nawiązań do zapomnianej dzielnicy. Odkryto znakomicie zachowaną nawierzchnię Große Gasse i wiele przedmiotów codziennego użytku. Fragment bruku stał się kamieniem węgielnym budowanego muzeum, zabytkową kostkę wkomponowano też w główny ciąg muzealnej ekspozycji – tak symbolicznie połączono nowoczesną placówkę z wiekami minionej historii.
Nie powiodła się natomiast próba nazewniczego nawiązania do historii okolicy – Muzeum II Wojny Światowej funkcjonuje pod adresem plac Władysława Bartoszewskiego 1.
Wystawa Archeologiczna w Muzeum II Wojny Światowej
Wystawa archeologiczna funkcjonuje na poziomie „0” muzealnej placówki. Ciekawe opisy dotyczą historii Wiadrowni i życia codziennego jej mieszkańców. W gablotach archeologiczne znaleziska z tego terenu: klucze, naczynia i sztućce, drewniany cebrzyk i fragmenty marynarskich fajek.
Ciekawym znaleziskiem nóż z ornamentem swastyki – dowód otwartości przedwojennych gdańszczan (nie wszystkich!) na wpływ hitlerowskiej ideologii. W multimedialnych stacjach prezentacja przebiegu prac archeologicznych.
Nawet krótkie przejście przez wystawę ciekawie poszerza kontekst funkcjonowania Muzeum II Wojny Światowej.
Wystawa archeologiczna w Muzeum II Wojny Światowej
Wstęp – bezpłatny
pl. W. Bartoszewskiego 1, 80-862 Gdańsk
www.muzeum1939.pl
