Akwen powstał w podobny sposób jak pobliskie jezioro Dołgie Małe, zatem wskutek odcięcia zatoki jeziora Gardno przez napierające pasma wydmowe.
Ten całkiem spory zbiornik wodny (156 ha powierzchni) jest pozbawiony dopływu wód powierzchniowych, jedynie przy południowym brzegu okresowo pojawia się odpływ łączący Dołgie Wielkie z kanałem Długim.
Jezioro Dołgie Wielkie i jego lobeliowa charakterystyka
Opisywane jezioro jest jedynym akwenem na obszarze Słowińskiego Parku Narodowego z gatunkami roślin typowymi dla jezior lobeliowych.
Dla przypomnienia – wody tego rodzaju akwenów wykazują się niską zawartością materii organicznej i związanym z takim uwarunkowaniem występowaniem charakterystycznej roślinności wodnej z lobelią jeziorną i poryblinem jeziornym na czele. Tego rodzaju jeziora są również bardzo wrażliwe na działanie czynników zewnętrznych, stąd ich ścisła i rygorystyczna ochrona.
W jeziorze Dołgie Wielkie występuje typowa dla zbiorników lobeliowych brzeżyca jednokwiatowa, z niemałym zaskoczeniem odkryto też stanowisko wywłócznika skrętoległego i właśnie te dwa wspomniane gatunki decydują o lobeliowej klasyfikacji opisywanego jeziora.
Florystycznych niespodzianek jeszcze nie koniec, bo w obszarze jeziora Dołgie Wielkie zaobserwowano występowanie zostery morskiej i noskownicy europejskiej – zatem gatunków uznanych za wymierające.
W toni opisywanego jeziora występują płocie, leszcze, szczupaki, słonecznice, jazgarze i węgorze. Dostępność pożywienia przyczyniła się zapewne do powstania na północnym brzegu niewielkiej kolonii lęgowej kormorana czarnego. Populacja tych charakterystycznych ptaków zagraża pobliskim stanowiskom brzeżycy jednokwiatwej, przyczyną zabójcze stężenie związków azotu w kormoranich odchodach.
Zobacz też – Pływanie – doskonała aktywność dla dzieci i dorosłych
Przyrodnicze i widokowe walory tego jeziora podziwiać można z długiego pomostu, który kończy się daleko za gęstwiną szuwarowej roślinności. Po stronie wschodniej zauważyć też można bobrowe żeremia.
W bliskim sąsiedztwie opisywanego akwenu znajduje się chyba jeszcze bardziej malownicze jezioro Dołgie Małe.
W pobliżu tych dwóch charakterystycznych jezior prowadzi czerwony „Szlak Nadmorski”, łączący Jarosławiec z Łebą. Na trasie również Ustka, Rowy i Czołpino.
