InfoGdańsk

W Bibliotece Gdańskiej Polskiej Akademii Nauk zobaczyć można wystawę dotyczącą ciekawego i mniej przy tym znanego wątku dziejów Wolnego Miasta Gdańska.

Wspomniana wystawa została przygotowana w związku z 100. rocznicą powstania Gimnazjum Polskiego i interesująco opowiada o działaniu tej jedynej polskiej szkoły średniej w międzywojennym Gdańsku. .

Gimnazjum Polskie w Wolnym Mieście Gdańsku

W powołanym traktatowymi ustaleniami Wolnym Mieście Gdańsku dominowała ludność przyznająca się do tożsamości niemieckiej. Polska społeczność stanowiła ok. 8-9% ogółu mieszkańców i uzyskała między innymi prawo do własnej obsługi pocztowej oraz organizacji polskiego szkolnictwa.

Zobacz też – Kuchnie na wymiar Gdańsk

W 1921 roku powstała Macierz Szkolna w Gdańsku, której najważniejszym zadaniem było powołanie i prowadzenie szkół dla dzieci i młodzieży narodowości polskiej.

Łatwo nie było, w związku z finansowymi problemami Rzeczpospolitej nie uzyskano obiecanej dotacji na organizację szkoły średniej, powstanie polskiego gimnazjum stanęło więc pod wielkim znakiem zapytania.

Polska społeczność nie poddała się i dzięki wielkiemu zaangażowaniu między innymi Stanisława Przybyszewskiego udało się zgromadzić niezbędne fundusze.

13 maja 1922 roku odbyło się uroczyste otwarcie Gimnazjum Polskiego, za siedzibę szkoły służył dawny budynek koszarowy przy ulicy Am Weißen Turm.

Nauka w Gimnazjum Polskim trwała 9 lat, do szkoły uczęszczały dzieci i młodzież obywateli gdańskich polskiego pochodzenia oraz Polaków pracujących na terenie Wolnego Miasta Gdańska. Szkoła szybko stała się ostoją polskości na trudnym terenie Freie Stadt Danzig i jej działalność odegrała wielką rolę w integracji nie zawsze zgodnej i jednomyślnej społeczności polskiej.

Wieloletnim dyrektorem Gimnazjum Polskiego był Jan Augustyński, dzięki jego niespożytej energii szkoła została rozbudowana i wyposażone w nowoczesne zaplecze oraz niezbędne pomoce naukowe.

Wysoki poziom nauczania wynikał z zaangażowania wybitnej kadry pedagogicznej z Władysławem Pniewskim, Marcinem Draganem i Józefem Zawirowskim na czele.

Na terenie szkoły mieszkała Stanisława Przybyszewska, tej nietuzinkowej postaci poświęcony jest pomnik ustawiony w pobliżu budynku szkoły.

Zobacz więcej – pomnik Stanisławy Przybyszewskiej w Gdańsku

W 1938 roku w opisywanej szkole powstała niezwykła kompozycja malarska. Monumentalne malowidło sufitowe „Niebo polskie” wraz z uzupełniającymi obrazami ściennymi stało się odważną manifestacją polskości w coraz bardziej brunatnym Gdańsku, po wybuchu wojny malarskie dzieło zostało przez hitlerowców zniszczone.

Zobacz więcej – „Niebo polskie” w budynku dawnego Gimnazjum Polskiego

Z inicjatywy artystów związanych z gdańską Akademią Sztuk Pięknych w 2018 roku dobiegły końca prace nad rekonstrukcją tego niezwykłego dzieła.

Gimnazjum Polskie na wystawie w Bibliotece Gdańskiej Polskiej Akademii Nauk

Eksponaty wystawy ciekawie opowiadają o działaniu i znaczeniu tej szkoły w czasach Wolnego Miasta Gdańska.

Prezentowane fotografie pokazują uczniów i nauczycieli podczas i wycieczek w atrakcyjne miejsca i regiony Polski. W jednej z gablot zobaczyć można szkolne świadectwa i zaproszenia na imprezy organizowane przez zasłużoną szkołę.

Jednym z najciekawszych uczniów tej szkoły był Brunon Zwarra, który w czasie wojny doświadczył ciężaru okupacji i szaleństwa hitlerowskiej ideologii, a w późniejszej historii Gdańska zapisał się jako twórca bezcennej literatury wspomnieniowej. Na wystawie znajdują się świadectwa szkolne Brunona Zwarry oraz jego zeszyt do nauki języka angielskiego.

Zobacz też – Wycena przedsiębiorstwa – na czym polega i na co trzeba zwrócić uwagę?

Do naszych czasów zachowały się też książki z gimnazjalnej biblioteki oraz biblioteczna księga inwentarzowa. Warto też zagłębić w opis dorobku naukowego pedagogów pracujących w Gimnazjum Polskim.

Formułę wystawy poszerza katalog z obszernym opisem prezentowanych eksponatów oraz historii i działania tej zasłużonej szkoły.